Wageningen, Wageningen Universteit en Researchcentrum (WUR): 'de Proefvakken'
Ria Koning en Roel Veelders - Met de grootschalige verhui
zing van diverse instituten van Wageningen Universiteit en
Researchcentrum (WUR) naar het gebied 'De Bom' aan de
noordkant van Wageningen worden allerlei architectuur- en
cultuurhistorisch interessante objecten met (gedeeltelijke)
sloop bedreigd.
Thans gaat het om de 'proefvakken'
die rond 1920-1922 zijn aangelegd bij
het in dezelfde tijd gebouwde laboratorium
voor Microbiologie. Dit object en het nabij
gelegen laboratorium voor Plantenfysiologie
werden door architect Blaauw in de stijl van de
Amsterdamse School gebouwd op het voor
malige landgoed Hinkeloord aan de Generaal
Foulkesweg en markeren de overgang van het
hoger landbouwonderwijs naar de Landbouw
hogeschool (1918) in Wageningen. Enige jaren
geleden verliet de WUR dit schitterend gelegen
terrein en kwam het vrij voor nieuwe ontwik
kelingen.
De 'Proefvakken' zijn destijds aangelegd om de
groei van gewassen in verschillende bodemom
standigheden, in de vakken aangebracht, te
meten. De vakken zijn van beton en beslaan elk
circa 7x7 meter. Het gaat om in totaal veertig
vakken, verdeeld over een rechthoek van 5 x
8 stuks, haaks op de Generaal Foulkesweg.
Vanwege het unieke karakter in Nederland
(en het zeldzame in Europa) zijn de vakken
aangewezen als beschermd rijksmonument. Bij
de aanwijzing is vermeld dat dit onlosmakelijk
moet worden gezien van de aanwezigheid van
de twee bovengenoemde laboratoria, beide
eveneens beschermd rijksmonument.
Aanwijzing van de vakken vond door vorde
rend inzicht echter later plaats dan de labora
toria en daardoor ook pas nadat het bestem
mingsplan voor het gebied Groot Hinkeloord
was vastgesteld. Omdat het bestemmingsplan
voorzag in 25 °/o bebouwing op de proef
vakken kwamen projectontwikkelaar, gemeente
Wageningen en de toenmalige Rijksdienst voor
de Monumentenzorg in een convenant overeen
dat op de dichtst bij de Generaal Foulkesweg
gelegen vakken bebouwing gerealiseerd mocht
worden. De tien vakken die hiervoor moeten
verdwijnen zouden aan de andere (zuid) zijde
weer teruggebracht moeten worden, zodat er
weer een vlak van 5x8 stuks zou ontstaan.
Heemschut heeft tezamen met de Stichting
Groot Hinkeloord en de vereniging Wageningen
Monumentaal hiertegen bezwaar gemaakt.
Doordat het om een vervolgprocedure ging en
niet, wat werd verondersteld, om een nieuw
besluit werden de bezwaren wegens termijn
overschrijding niet ontvankelijk verklaard.
Overigens zou bij een ontvankelijk- en een
gegrondverklaring van bezwaren een derge
lijke situatie slechts een opschortende wer
king hebben gehad, omdat het goedgekeurde
bestemmingsplan in dit geval leidend is en het
weglaten van bebouwing niet in het belang is
van de projectontwikkelaar.
Thans rest nog de bouwvergunning voor het
aanbrengen van de 'nieuwe' vakken aan de
zuidzijde. Als Heemschut en andere genoemde
organisaties hiertegen bezwaar maken kan, bij
ontvankelijk- en gegrondverklaring, de bouw
van de nieuwe vakken alleen niet doorgaan als
alle in het convenant betrokken partijen afzien
van aanleg.
R. Koning is PR-medewerker von de provinciale
commissie Gelderland, R. Veelders is technisch
adviseur van de PC
De Proefvakken in Wage
ningen, de verwaarloosde
vlakken in 2005 en de vakken
rond 1957.
Foto's Gemeentearchief Wage
ningen, Historische Vereniging
Wageningen, SB4. Alle uit het
rapport Cultuurhistorische
analyse en waardering Groot
Hinkeloord te Wageningen
door SB4.
juni 2007 Heemschut 29
Unieke vakken verplaatst en bebouwd
