Annette Lieth en Brigitte Linskens - De koepelorganisatie Stichting Federatie
Oud-Nederlandse Vaartuigen (FONV) behartigt de belangen van veertien
landelijke behoudsorganisaties voor het Nederlands varend erfgoed en maakt
zelf deel uit van de Koepelorganisatie Mobiele Collectie Nederland waartoe
ook auto's, vliegtuigen en treinen behoren. Het is een samenwerkingsverband,
opgelegd door het ministerie van OCFtW. Daar stond in 2001 een subsidie van
circa 4 miljoen euro tegenover voor het inventariseren van het totale mobiele
erfgoed.
Behoud, beheer, gebruik
De FONV is een particulier initiatief uit begin
jaren tachtig. Het doel van de federatie is vol
gens de voorzitter Gert Doornink en bestuurslid
Kees Gramkow, zelf de trotse eigenaar van een
klassieke zeilwherry, 'steun geven bij de lol in
het onderhouden en beheren van en varen met
historische vaartuigen'. De FONV adviseert en
stimuleert overheden bij het tot stand komen
van oude stadshavens en museumhavens.
Verder voert zij overleg over de huidige milieu-
en veiligheidseisen voor verschillende typen
varende monumenten. Ook verzorgt de FONV
waar nodig gezamenlijke inkopen van onder
andere zware katoenen zeildoek, bepaalde
houtsoorten, klinknagels en het in eigen beheer
laten maken van vuurduveltjes (potkacheltjes).
Uiteraard zet de Federatie zich in voor het
behoud van de nog aanwezige kennis door
documentatie, kennisuitwisseling en digitali
sering. De FONV telt circa 4000 schepen wat
neerkomt op ongeveer 8000 varende leden. Het
zijn deze vrijwilligers die het varend erfgoed
in standhouden. Ook behoort het beheer van
het Nationaal Register Varende Monumenten
(NRVM) tot de kerntaken van de FONV. In dit
register worden schepen opgenomen welke
ouder zijn dan 50 jaar en waarvan de typen
beeldbepalend waren voor de Nederlandse
wateren. Het Register omvat circa 2500
varende monumenten.
De Restauratie Commissie beoordeelt aange
melde restauratieprojecten. Zij heeft daarbij als
taak de authenticiteit van de restauratie en de
historisch verantwoorde wijze van verwerking
en gebruik van originele materialen te bewaken.
Er bestaat (nog) geen monumentenwet voor
varende monumenten. Wat verstaan wordt
onder monumentaal kan dus niet eenduidig
beantwoord worden. Wel wordt, zo vertelt
Gramkow, conform het Handvest van Bar
celona, de stelling aangehangen dat een
boot verschillende 'levens' heeft. Restauratie
betekent daardoor niet altijd terugrestaureren
naar het oorspronkelijke ontwerp. Restaureren
kan zo ook het terugbrengen naar een later
'leven' inhouden. Als een gekozen periode maar
consequent wordt doorgevoerd.'
Aandacht
'Na de inventarisatiesubsidie is er weinig
aandacht voor het mobiele erfgoed, terwijl er
wel geld is voor het vaste erfgoed. Daarnaast is
alles vrijwilligerswerk, maar er zijn scheepsca-
tegorieën die voor vrijwilligers niet zo interes
sant zijn om te onderhouden zoals bijvoorbeeld
pontjes. De overheid zou zich hier serieus
mee bezig moeten houden en beleid moeten
ontwikkelen. We moeten een algemeen belang
dienen, maar waar blijft de officiële waardering
voor oude schepen?'
Annette Lieth ft Brigitte Linskens zijn redac
teuren van Heemschut
Voor meer informatie: www.fonv.nl
10 Heemschut juni 2007
Federatie Oud-Nederlandse Vaartuigen
