over alle projecten. De maquette van de Hagia
Sophia kathedraal te Constantinopel, zoals
die eruit zag ten tijde van de keizer van het
Oost-Romeinse Rijk Justinianus in het jaar 562,
vinden ze hun meesterwerk. Zeven jaar hebben
ze eraan gewerkt. Het model is fraai, veel
kleurig en voorzien van veel bladgoud.
Oefening baart kunst
De Dom van Utrecht was hun eerste maquette.
Joris vertelt dat hij tijdens het bouwen van de
Dom nog niet beschikte over hout in de juiste
dikte. Hij zegt: 'je wordt in de loop van het
werk steeds handiger, voor veel problemen
moetje zelf een oplossing bedenken, bijvoor
beeld de traceringen bij gotische ramen' Hij
heeft zelf het probleem opgelost. 'Door dun
hout te gebruiken, de bogen erop te tekenen en
uit te zagen en te vijlen en af te schuren kreeg
je het effect van dieptes. Je vindt het zelf uit'.
Voor het fijne werk kreeg hij boortjes van zijn
tandarts.
Hij smokkelt soms met de weergave van hele
kleine details 'omdat je ze anders met het oog
niet kan onderscheiden'. Zo is de Sint Maarten
hoog op de torenspits van de Dom niet op
dezelfde schaal gebouwd als het kerkgebouw.
In 1974 vond hun eerste tentoonstelling plaats
in Utrecht. Deze expositie trok grote aantallen
bezoekers en kreeg een lovende pers. De krant
vermeldde dat de tentoonstelling een bezoek
waard was alleen al vanwege de maquette van
de Dom. De heren halen een fotoboek met
schitterende foto's van deze tentoonstelling te
voorschijn en vertellen vol trots en met een tik
keltje weemoed over deze tijd. Een tijd waarin
ze veel boeiende mensen hebben leren kennen.
Na de Dom
Bij het maken van de Dom maquette raakten
de heren zo geboeid door de diverse disciplines
die een rol spelen bij het maken van recon
structiemodellen zoals architectuur, religie,
geschiedenis, archeologie en het zoeken naar
de vorm, dat ze besloten van meer Utrechtse
kerken maquettes te bouwen. Er is een keur
aan verdwenen en verminkte middeleeuwse
kerken die als het ware smeekten om eindelijk
aan de vergetelheid te worden ontrukt. Denk
daarbij aan de geheel afgebroken Mariakerk en
Salvatorkerk en de andere kerken die eens tot
het zo befaamde Utrechtse kerkenkruis hebben
behoord en die naar later bleek op keizerlijke
instigatie waren gebouwd.
De Mariakerk was hun tweede maquette. Bij
de reconstructie hebben zij gebruik gemaakt
van de zeventiende-eeuwse tekeningen van
Pieter Saenredam. Het bijzondere van dit model
is dat diverse delen uitwisselbaar zijn, zodat
naar believen de vermoedelijk oorspronkelijk
Romaanse dan wel de latere gotische versie kan
worden getoond.
De maquettes van de kerken staan opgesteld
op een tafeltje in de woonkamer. De Dom
Foto 4
Interieur van de Mariakerk.
ontbreekt, omdat deze is opgeslagen in het
depot van museum Catharijne Convent. Heel
voorzichtig worden exterieur en interieur
getoond. Engelbregt en Terlingen geven uitge
breid en met passie uitleg over de bouwstijlen
van de verschillende kerkgebouwen. 'Deze
kerken hebben zo'n band met het verleden, we
wilden verder gaan met dit soort kerken. Het
zijn eigenlijk on-Nederlandse kerken'. Naast de
kerkenmaquettes zijn ook de fictieve modellen
van onder meer landhuizen en de abdij van
Cluny tevoorschijn gehaald.
Ze willen nog graag een reconstructiemodel
maken van de kathedraal van Rheims, maar dan
wel met de zeven torens, volgens het oorspron
kelijke bouwplan.
Ze hopen dat er ooit een film van hun bouw
werken gemaakt zal worden. De maquette van
de Dom en hopelijk ook de andere Utrechtse
kerkenmaquettes krijgen een plaats in de
Utrechtzaal van het museum Catharijne Con
vent. Deze zaal zal hoogstwaarschijnlijk aan het
einde van dit jaar geopend worden. Het zal een
waardige plek zijn voor de schitterende bouw
werken.
Annette Lieth Et Brigitte Linskens zijn redacteur
van Heemschut
april 2007 Heemschut 21
'p. r/'
