schut A'
Gelderland
Foto Roel Veelders
Rijnboogplan Arnhem
Rectificatie: Onder het artikel 'Haven en
hoogbouw. Averechts traject voor Rijnboogplan
Arnhem' in het oktobernummer 2006 van het
blad Heemschut stond per abuis vermeld als
auteur Harry Bod. Dit moet zijn de 'Provinciale
Commissie Gelderland'.
Met betrekking tot het Rijnboogplan en de te
realiseren haven kan nog gemeld worden dat de
gemeente Arnhem in juni een zogenoemd Pre-
ferendum heeft gepland. Tijdens een 'stads-
dialoog over het Havenkwartier' werden op
17 januari acht varianten van een haven
gepresenteerd. Al luisterend naar de burger
worden bij het Preferendum straks in juni
drie of vier varianten aan de Arnhemmers
voorgelegd. Uiteraard is Heemschut benieuwd
naar de onderbouwing van met name de func
tionaliteit, de financiële en ook de technische
haalbaarheid. Pikant detail is ook hier weer dat
er géén variant zónder haven wordt gepresen
teerd.
Opvallend is ook dat de haven en de hoogbouw
procedureel uit elkaar worden gehaald. Heem
schut Gelderland vraagt zich dan ook kritisch
af of de Arnhemse burger écht iets heeft te
kiezen, zoals op de site van de stad Arnhem.nl
valt te lezen.
Provinciale Commissie Gelderland
Landhuis Gerrit Rietveld moet worden
hersteld
Epe - Verscholen in het in het bos langs de
N309 van Epe naar 't Harde ligt in de gemeente
Epe aan de Stenen Komweg 7 een klein landhuis
van architect Gerrit Rietveld, befaamd lid van
De Stijl. Het pand werd in de jaren 1937-1939
gebouwd in opdracht van Willem Penaat, met
wie Rietveld eerder had samengewerkt en
bevriend was geraakt.
Willem Penaat was meubelontwerper en bin
nenhuisarchitect en werkte onder meer voor
de firma Metz Et Co. Bij de verbouwing van het
filiaal van Metz Et Co in Den Haag was zowel de
meer puristische Rietveld als de meer prakti
sche Penaat betrokken. Bij de opening in 1934
zei de bekende architect J.J.P. Oud dat hij zich,
in iets andere bewoordingen, verbeeldde dat er
sprake was van een inspirerende wisselwerking
tussen beide ontwerpers. Niet zo'n uitzonder
lijke uitspraak van Oud, die zelf in die periode
stoelen voor Metz Et Co ontwierp, omdat hij
na het purisme van De Stijl meer en meer de
invloeden onderging die samenhingen met het
praktische bouwen.
Hoewel Penaat voor zijn zomerverblijf in Epe
aanvankelijk dacht aan prefab, was het gezien
de voorgeschiedenis logisch dat Rietveld werd
aangezocht als ontwerper. De hoofdvorm van
het in oorsprong aan de bosrand gelegen pand
doet niet gelijk aan Rietveld denken. Nadere
bestudering van de oorspronkelijke voorgevel
en de indeling van het pand wijzen echter wel
degelijk op zijn ontwerpideeën. Nadat Willem
Penaat enkele jaren permanent het pand had
bewoond, vatte het rieten dak in 1949 vlam en
werd het landhuisje grotendeels verwoest.
Twee jaar later werd het door Penaat aan de
Staat verkocht. In 1953 werd het door de Genie
hersteld, waarbij onder meer het oorspron
kelijke rieten dak werd vervangen door een
pannendak.
Ondanks de wijzigingen is de oorspronkelijke
uitstraling van het pand echter nog steeds
aanwezig en verdient het formele erkenning en
daadwerkelijke reconstructie.
Roel Veelders is technisch adviseur
Literatuur
8 Heemschut april 2007
Foto 4 Gelderland.
Het landhuis van Gerrit Rietveld.
G.H. Rodijk; De huizen van Rietveld, 1991
Marijke Küper, Ida van Zijl; Gerrit Th Rietveld,
volledig werk, 1992
Ed Taverne e.a; J.J.P.Oud 1890-1963; 2001
