Een groot(s) werk voltooid
Laatste deel 'Monumenten in Nederland' verschenen
Philip Bosscher - De Nederlandse overheid begon ruim een eeuw geleden
het gebouwde erfgoed systematisch te registreren en inventariseren.
Dit begin is zelfs te dateren: 7 juli 1903 toen de Rijkscommissie voor de
Monumentenbesehrijving in het leven werd geroepen. De latere productie
van een Kunstreisboek (1940-1953) groeide uiteindelijk uit tot de nu vol
tooide reeks Monumenten in Nederland. Op zichzelf al een monument van
formaat: 26 kilo en 4600 pagina's.
FLEVOLAND
Monumenten
Foto 1
Ens in de Flevopolder: 'Welkom op
de zeebodem'.
Illustraties uit Monumenten in
Nederland, Rijksdienst voor de
Monumentenzorg
Foto 2
Historische kaart van de Zuiderzee.
Foto 3
Loon op Zand: kasteel
Foto 4
Franeker, interieurwinkel.
Covers
De ontwikkeling van de serie Kunst
reisboeken tot Monumenten in
Nederland. Links in een band (1977,
7e herziene druk), midden de uit
gave per provincie (8e geheel her
ziene druk, Zuid-Holland) en rechts
het jongste produet, Monumenten
in Nederland, Flevoland 2006.
te combineren met dat over Noord-Holland
(dat dan verreweg het omvangrijkste zou zijn
geworden). Uiteindelijk is gekozen voor een
andere oplossing: 'Flevoland' is gecombineerd
met een 'terugblik' over de gehele serie annex
registers.
Het voordeel van een dergelijke verantwoor
ding achterafis dat men rekenschap kan
afleggen over de gehele serie en ook al rekening
kan houden met inmiddels geuite kritiek.
Eveneens is het mogelijk melding te maken van
de resultaten van recent onderzoek waarmee
nog geen rekening kon worden gehouden bij
het samenstellen van de vóórgaande delen.
Een typerend voorbeeld betreft Groningen, het
charmante kerkje van Marsum onder Delfzijl.
Dit werd in de tweede helft dan wel het laatste
kwart van de 12e eeuw gedateerd. Op grond
van recent dendrochronologisch onderzoek is
deze datering 'opgeschoven' naar rond 1306,
overigens niet dan na 'heftige discussie'.
Via deze terugblik is het ook mogelijk alsnog
objecten te noemen die in het desbetref
fende deel niet aan bod kwamen, zoals de
Kromhoutkazerne te Utrecht uit 1912 of de
kazernes die vlak vóór de Tweede Wereldoorlog
naar ontwerp van A. Boost gebouwd zijn voor
grensbataljons, te onder meer Bergen op Zoom
en Grave.
IN NEDERLAND
december 2006 Heemschut 25
