GESPECIALISEERD
IN RESTAURATIEWERKEN
LOOD - ZINK - LEI - EN
KOPERWERKEN
Postbus 37268 1030 AG Amsterdam
Printerstraat 211033 RT Amsterdam
Tel. 020-6824385 Telefax 020-6844043
Probleemstelling
Het voorafgaand aan de cycloon aanwezige
kerkinterieur bestond globaal uit de preekstoel
die aan de zuidwand van het schip geplaatst
was, met daar omheen en in de zijbeuk de kerk
banken. Aan de oostzijde, op het koor stond het
uit 1791 stammende orgel. In 1926 werd het
oorspronkelijk houten plafond vervangen door
spitsbogen, die opgebouwd zijn uit een kleine
vorm baksteen. In het vernielde portaal werd
als vloer naar de galerij een zeker 15 cm dikke
betonvloer gelegd. Het nog intact zijnde orgel
werd vanaf het koor verplaatst naar de gere
noveerde orgelgalerij. Dit gebeurde zo ondes
kundig, dat het instrument daarna niet meer
te gebruiken was. Het werd in 1928 vervangen
door een pneumatisch kastloos orgel van de
firma J. de Koff en Zn uit Utrecht. De twee
voorste betonnen steunberen zijn nogal zwaar
aangezet en komen in een boog bij elkaar,
waardoor de spitsbogen boven de orgelgalerij
gescheiden werden van de spitsbogen boven
de eigenlijke kerkruimte. Het toegangsportaal
aan de torenzijde werd van de kerkruimte
gescheiden door deuren en glas-in-loodramen.
Een op het koor breed gebouwde en domi
nante preekstoel kreeg aan beide zijden
kerkenraadbanken. Voor dit ensemble werd
het doopvont geplaatst. Later kwam voor de
preekstoel de Avondmaalstafel. In het schip
stonden in een longitudinale opstelling de
kerkbanken, gescheiden door het middenpad.
Het kerkmeubilair is opgebouwd uit eenvoudige
vurenhouten geraamten met gebeitst triplex
in een eiken-look, zonder nadere detaillering.
Op de wand tussen galerij en kerkportaal staat
ter herinnering aan 25 augustus 1925 Psalm
107 25. Als Hij spreekt zoo doet Hij eenen
stormwind opstaan.
De zijbeuk bleef leeg. De kerkmuren werden
wit bepleisterd, de banken staan op een houten
vloer. Op 3 maart 1928 werd de kerk terugge
geven aan 'de Dienst van het Woord'.
70 jaar later is de vraag betreffende de ver
nieuwing en opstelling van het kerkmeubilair
weer actueel: is het cultuurhistorisch geoor
loofd te komen tot een volledige vernieuwing
en verandering van het kerkmeubilair, in een
naar de huidige liturgische opvatting geldende
opstelling?
Waardestelling
De Stichting Kerkelijk Kunstbezit in Nederland
karakteriseert dit meubilair als versoberde
Amsterdamse School/Art Déco stijl. De stichting
hecht grote waarde aan het ensemble.
De Rijksdienst voor de Monumentenzorg vindt
vanuit architectuurhistorisch en cultuurhis
torisch opzicht het interieur van belang als
herinnering aan de stormramp. Zij hecht grote
waarde aan de dispositie van het kerkinterieur
als een van de vroegste voorbeelden van de
herinrichting van kerken door de Liturgische
Beweging in de periode 1930-1960.
Wat het kerkbestuur van de St. Joriskerk wil is
niet in overeenstemming met de waardestelling
van de RDMZ en Stichting Kerkelijk Kunstbezit.
Beide adviseren afwijzend op algehele verwij
dering, al komt door de verandering een meer
geëngageerde liturgie tot stand. Trouw, rouw,
huwelijks- en doopdiensten en de zondagse
erediensten komen naar de hedendaagse opvat
tingen in de bestaande situatie niet meer tot
hun recht. In feite betekent de nieuwe carréop
stelling een terugkeer naar de tijd van voor de
ramp. In plaats van stoelen stonden kerkbanken
geformeerd rond een preekstoel die tegen de
zuidzijde van de kerk was geplaatst.
Heemschut Gelderland
De provinciale commissie Gelderland van
Heemschut werd om advies gevraagd door een
kleine groep kerkleden en tegenstanders van
de vernieuwingsplannen. Heemschut is het niet
eens met de tegenstanders van de vernieuwing
en derhalve ook niet met de negatieve adviezen
van Monumentenzorg en de Stichting
CM CM
O CO CD
CM CM
MEUBELMAKERIJ gespecialiseerd in ANTIEKRESTAURATIE
Installatiebedrijf
Loodgieters v/d kroef b.v.
10 Heemschut december 2006
