Zeeland
van gemeentelijk monument verkreeg.
Zoals zo vaak bij dit soort aan de rand van de
bebouwing gelegen complexen, dreigen deze
te worden opgenomen in gemeentelijke uit
breidingsplannen. In Eist kocht een project
ontwikkelaar het complex in 1996. Er ont
spon zich een strijd over het afvoeren van
het complex van de monumentenlijst, die tot
2006 zou duren. Doel was sloop en nieuw
bouw van woningen. De strijders voor
behoud voelden zich gesteund door de vele
adviezen uit de periode 2000-2003 die de
monumentale waarde onderschreven.
Uiteindelijk resulteerde het taaie volhouden
van onder meer Heemschut erin, dat
Heemschut in het gelijk werd gesteld door de
commissie beroep en bezwaar. Dit positieve
advies is na veel wikken en wegen door B en
W van Over-Betuwe overgenomen, zodat het
complex niet van de monumentenlijst zal
worden afgevoerd.
Voorlopig is het complex hiermee gered en is
herbestemming in de vorm van woonruimte
aan de orde
Waalkade te Nijmegen
Nijmegen - De inwoners van Nijmegen
waanden zich veilig achter hun keermuur die
hen ook in het beruchte hoogwaterjaar 1995
had beschermd. Het Waterschap dacht er
echter anders over en kwam met het plan de
Waalkade te verhogen en te versterken. Een
breed overleg van belanghebbenden werd
ingesteld. Hierin had ook Heemschut zitting
met als doel te waken over de in 1979
gestelde uitgangspunten over de relatie van
het beschermde stadsgezicht tot de rivier. In
die tijd werden namelijk grote delen van de
historische benedenstad van Nijmegen her
bouwd na een jaren durende kaalslag.
Het uitgangspunt van de RDMZ was, dat bij
de nieuwbouw het historische stratenpatroon
gehandhaafd moest blijven. De bebouwing is
toen langs historische rooilijnen gerealiseerd,
zodat het karakteristieke stratenpatroon van
een rivierstad met z'n vele dwarsstraten naar
de kade herkenbaar bleef. Maar wat te doen
met de waterkerende muur die op de
Waalkade werd gebouwd om de lage bene
denstad bij hoog rivierwater watervrij te
houden? Hierin werden waar de historische
straten de waterkering kruisen coupures
gemaakt teneinde de relatie
benedenstad/rivier intact te laten.
In het recente overleg heeft Heemschut met
succes gepleit voor en aangedrongen op
behoud van de vele coupures, waarmee de
uitgangspunten van 1979 zijn gerespecteerd.
Ria Koning
Heemschut zorgt voor behoud
boerderij in 's Heerenhoek
's Heerenhoek - Aan de Werrilaan 6 in 's
Heerenhoek staat een monumentale schuur,
waarin een elektrotechnisch bedrijf is geves
tigd, met daarnaast een 18e eeuws woonhuis.
Het geheel is omgeven door lindes en vormt
een karakteristiek geheel binnen de
bebouwde kom van 's Heerenhoek. De voor
deur van het woonhuis is excentrisch
geplaatst met rechts twee ramen en links een
raam van de opkamer, waaronder zich de
oorspronkelijke kelder bevindt. De oudste
vermelding van het toen nog kleine boerde
rijtje dateert uit 1704. In 1841 werd het
gekocht door Bernardus Werri. Tot 1992, toen
de gemeente het geheel overnam, heeft de
familie Werri de boerderij bezeten. Vrij direct
na aankoop in 1841 is het woonhuis ver
bouwd, maar waarschijnlijk niet uitgebreid.
De schuur stond toen haaks op de weg, maar
is in 1905 vervangen door een dubbel zo
groot, gepotdekseld en zwart geteerd exem
plaar, dat in de lengterichting van de weg is
geplaatst. Het woonhuis is niet vergroot,
waardoor het in verhouding tot de schuur
een kleine indruk maakt.
Op 26 juni 2003 is een sloopaanvraag voor
het woonhuis ingediend. Het was de bedoe
ling het geheel zorgvuldig af te breken om
daarna met gebruik van deze oude materi
alen een nieuw, anders ingedeeld woonhuis
neer te zetten. Zowel schuren als woonhuis
zijn gemeentelijk monument en de monu
mentencommissie van de gemeente Borsele
heeft negatief geadviseerd. Toch waren B en
W geneigd de sloopvergunning te verlenen,
met als argument dat de huidige bebouwing
onvoldoende ruim zou zijn voor de toekom
stige bewoner.
Tegen deze vorm van geschiedvervalsing heeft
de provinciale commissie van de Bond
Heemschut bezwaar aangetekend.
Om een goede oplossing voor het ruimtepro
bleem te vinden is in samenwerking met de
boerderijstichting een nieuw plan ontwikkeld
voor restauratie van de voorgevel, met hand
having van de oorspronkelijke indeling. De
extra ruimte is gevonden door achter het
bestaande woonhuis een kamer te bouwen.
Dit kan door de kap van de woning te ver
hogen, maar dezelfde dakhelling aan te
houden. De aangebouwde bakkeet blijft
gehandhaafd, maar wordt eveneens wat
verder naar achteren uitgebouwd.
De restauratie is inmiddels voltooid en de heer
Paree, directeur van het elektrotechnische
bedrijf, is zeer gelukkig met het resultaat.
Willem Heijbroek
juni 2006 Heemschut 7
5. Gelderland
De nieuwbouw aan de
Waalkade in Nijmegen.
Foto: archief Heemschut
