Meldingen
Reddingsactie na late melding komt vaak te laat
Lambert de Visser - Voor het beschermen van cultuurhistorisch
waardevolle zaken zijn overal in Nederland 'ogen en oren' nodig die
waarschuwen als sloop dreigt. De leden van de provinciale commis
sies van Heemschut, vrijwilligers, beschikken over veel kennis en
ervaring wat monumenten betreft. Toch kunnen ze niet altijd op
tijd binnen hun werkgebied zien waar monumenten worden
bedreigd. De meldingen van bedreigd erfgoed moeten ook vanuit
andere delen van de samenleving komen.
eemschut staat voor de bescherming van
monumenten in de ruimste zin. Hierbij gaat
het niet alleen om objecten op zich, de oor
spronkelijke kerntaak van Heemschut, maar
er dient ook aandacht te zijn voor de nega
tieve impact van (nieuwe) bestemmings
plannen. Hoe eerder gemeld wordt dat een
monument bedreigd wordt, hoe groter de
kans op een goed resultaat. Na het ont
vangen van de melding is het de taak van
Heemschut om, na afweging van één en
ander, tot actie over te gaan.
Hierdoor is het ontvangen van meldingen van
anderen dan alleen de leden van Heemschut
zo belangrijk, dat het niet kon ontbreken op
de agenda van het recente overleg met voor
zitters van de PC's. Daarbij is uitvoerig van
gedachten gewisseld over het belang van
vroegtijdige meldingen en hoe daarvoor een
provinciaal netwerk georganiseerd kan
worden. Andere belangrijke vragen waren
waar de meldingen dan precies kunnen
worden gedeponeerd en hoe daar vervolgens
verder mee wordt gewerkt. Bij dit overleg
van PC-voorzitters werd duidelijk dat het
ontbreken van juiste en vooral vroegtijdige
informatie over bedreiging van monumenten
een duidelijke handicap is. Een late reactie is
vaak te laat.
Heemkunde
De conclusie was dat het nodig is per pro
vincie een goed meldersnetwerk te organi
seren dan wel in stand te houden. Melders
van het bedreigde erfgoed zijn vooral te
vinden bij de plaatselijke Heemkundekringen,
want daar mag belangstelling voor cultuur
historisch erfgoed worden verwacht. Maar
ook een goed contact met gemeentebestuur
ders en ambtenaren kan leiden tot informatie
over bedreigde monumenten. In dit vroege
stadium kan wellicht al veel worden voor
komen.
In enkele provincies bestaat reeds een cen
traal meldpunt voor bedreigde monumenten.
Deze adressen kunnen nadrukkelijker worden
bekendgemaakt door de Provinciale
Commissies. In provincies zonder centraal
meldpunt is de secretaris van de Provinciale
Commissie de aangewezen persoon om mel
dingen te ontvangen en te verwerken. En
verder dient te worden gewezen op de web
site van Heemschut. Ook hier kan melding
worden gemaakt van bedreigd erfgoed.
Bij het reageren op meldingen is het van
groot belang, dat de melder bericht ontvangt
over wat er vervolgens is gedaan. Het kan
zijn dat de melding voor Heemschut geen
reden is tot actie over te gaan. Ook dat dient
te worden bekend gemaakt. Dit komt de
motivatie van de melder ten goede.
In Noord-Brabant melden vooral leden van
Heemkundekringen de bedreigingen waar ze
van horen bij een centraal punt. Een begelei
dingscommissie, waarin ook Heemschut is
vertegenwoordigd, ziet toe op het verwerken
van de ingekomen meldingen. Een andere
organisatie in die begeleidingscommissie is
Brabants Heem, de overkoepelende organi
satie van 112 Brabantse Heemkundekringen
en daarmee een belangrijke partner. Er
bestaan goede contacten tussen de
32 Heemschut juni 2006
Beeckestijn in Velsen, ooit gered mede via
Heemschut, nu opnieuw bedreigd doordat
de gemeente de buitenplaats wil verkopen
Begin dit jaar ging verkoop aan een
hoogste bieder niet door, onder meer op
dringend advies van staatssecretaris Van
der Laan, die vraagtekens plaatste bij het
voldoen aan de eisen van toekomstig
gebruik in het verkoopcontract.
Foto Henk Vijn
Netwerk noodzakelijk
voor het melden van
bedreigde monumenten
