februari 2006
Heemschut
33
kwame restauratoren tegenwoordig in elk geval
niet meer over verschillen betreft het principe
van 'reversibiliteit': elke verandering en restau
ratie moet weer ongedaan kunnen worden
gemaakt. Had men deze opvatting begin jaren
zeventig maar reeds gehuldigd, dan beloofde de
restauratie van de wandschildering heel wat
makkelijker te worden.
En is de restauratie eenmaal achter de rug, dan is
een goede klimaatbeheersing van het grootste
belang, meent Henk Schellen van de Technische
Universiteit Eindhoven. Verkeerd stoken, met
als gevolg een opwekking van luchtstromen
langs de schilderingen, en het niet onder
controle houden van de luchtvochtigheid
kunnen funest zijn voor het cultureel erfgoed.
Een voordeel bij de herbestemming tot boek
handel is natuurlijk dat de boeken ook gebaat
zijn bij een afgewogen klimaatbeheer. Overigens
is in het aprilnummer uit 2000 van Heemschut
een heel artikel gewijd aan het onderzoek van
Henk Schellen naar de effecten van divers
'stookgedrag' op monumentale binnenruimten.
Goochelact
In de Dominicanenkerk laat Rob Crévecoeur
als een volleerd goochelaar zien hoe met een
doek en wat water de kleuren en de voorstellin
gen van de wandschildering tijdelijk weer
tevoorschijn te halen zijn. Zijn handeling roept
evenveel verwondering en enthousiasme op als
bij een goochelact. Wie de steigers waagt te
beklimmen ziet hoe groot de kwaliteit van de
schilderingen is, maar ook hoe kwetsbaar ze
zijn. Het is duidelijk dat de klok voor de gewelf
schilderingen inderdaad '1 vóór 12' aanwijst.
De gewelfschilderingen moeten binnen een
jaar gerestaureerd zijn, want in juni 2006 zullen
de steigers weggehaald worden.
Het is immers de bedoeling dat de boekhandel
in september geopend wordt. Pas dan zal met
de restauratie van de wandschildering begon
nen worden. Een topattractie natuurlijk voor
de bezoekers, want men kan 'live' bij de restau
ratie aanwezig zijn. Het is overigens zelfs
mogelijk om met behulp van hangsteigers na de
opening van de boekhandel verder te gaan met
de restauratie van de gewelfschilderingen, maar
dat is een optie die een grote logistieke en
financiële uitdaging vormt.
Het maximale
Binnen de begroting zal een consolidatie van de
gewelfschilderingen en een opschoning van de
wandschildering mogelijk zijn, maar de bijzon
dere kwaliteit van de voorstellingen vraagt
meer dan het noodzakelijke. In een brief aan
B en W hebben de LGOG (Limburgs
Geschied- en Oudheidkundig Genootschap)-
Kring Maastricht en de decaan van de Faculteit
der Cultuurwetenschappen erop aangedrongen
om niet naar het minimale, maar naar het maxi-
De waterproef doet de afbeelding oplichten.
Een deel uit de derde scene van het leven van
de H. Thomas. Thomas als leerling gezeten
tegenover een pater met kruinschering. De
zwarte arcering is tijdens de restauratie van
35 jaar geleden aangebracht. De gele vlek
rechtsboven is een beschadiging uit de 19e
eeuw. (Met dank aan Emile Ramakers). Foto
Rob Crévecoeur, Instituut Collectie Nederland
male te streven. Het cultuurhistorisch belang
van de schilderingen, dat veel verder reikt dan
de grenzen van de gemeente Maastricht, vraagt
om een restauratie van het hoogste niveau.
Het zou zeer betreurenswaardig zijn als die
door een gebrek aan financiële middelen niet
gerealiseerd kan worden. Het zijn evenwel niet
alleen de centen die het succes van de restaura
tie kunnen garanderen. Uiteindelijk hangt veel
af van de kwaliteit en de inzet van het ménselijk
kapitaal. Van groot nut zou de samenstelling
zijn van een begeleidingscommissie waarin
diverse wetenschappelijke disciplines vertegen
woordigd zijn. Het zou doodzonde zijn als alle
kennis die voorhanden is niet gebundeld zou
worden.
Frank Hovens is secretaris van de Kring Maastricht
van het Limburgs Geschied- en Oudheidkundig
Genootschap en voormalig PR-medewerker van de
Afdeling Limburg van de Bond Heemschut
