16
Heemschut
februari 2006
Boven: De timmerfabriek op de werf, hier nog
met torentje, ca. 1916. Foto Gemeentearchief
Vlissingen
Onder: Flet interieur van de timmerfabriek,
eveneens rond 1916. Foto Gemeentearchief
Vlissingen
vide van het interieur. Bouwtechnisch is de
Timmerfabriek niet in goede staat. Herbouw
hoeft geen bezwaar te zijn, omdat de gebruikte
materialen niet uniek zijn en bijzondere detail
leringen ontbreken. Een goede bestemming
zou zijn de lobby met restaurants en vergader
ruimtes bij een hotel, dat als passende hoog
bouw daarnaast gerealiseerd kan worden. De
architectuur van dit gebouw moet dan wel
inspelen op de stijlkenmerken van de Timmer
fabriek.
Muurresten Oostkerk
De 17e eeuwse Oostkerk werd in 1809 door de
Engelsen kapot geschoten. Het gerepareerde
gebouw werd daarna als magazijn van de uitrus-
tingswerf in gebruik genomen. In de restanten
van het gebouw werd de Gieterij ingericht.
Later is het deels afgebroken, maar een muur
aan de Onderstraat bleef overeind als deel van
een loods. Daarom bevelen wij aan dit restant van
de Oostkerk te gebruiken als basis van de vorm
geving voor een nieuw gebouw op deze plaats.
Dokkades en Van Dishoeckhuis
De voor een deel imposante bebouwing van
voormalige Dokkade, liep oorspronkelijk tot
aan de Admiraliteit met het wachthuisje en de
schipbrug over het Dok. Daar begon het werf-
terrein met de twee kappen. De enorme hallen
van de Machinefabriek zijn als het ware in de
achtertuin van de huizen gebouwd. Oude foto's
geven daarvan een duidelijk beeld. Na afbraak
ontstond de zeer brede kade met de kraanbanen.
Toekomstige bebouwing langs de Dokkade zou
moeten passen bij de historische structuur van
dit deel van de stad: een kade met ruim opge
zette patriciërshuizen.
Hetzelfde geldt voor de Houtkade waar tot
1986 het Van Dishoeckhuis van architect Van
Bauerscheit stond. De gemeente Vlissingen wil
dit unieke hoogtepunt van Nederlandse 18e
eeuwse architectuur herbouwen; er is echter
nog geen zicht op de mogelijke herbestem
ming. Heemschut zal dit graag ondersteunen,
mede omdat er goede meetgegevens beschik
baar zijn.
Voor de lange termijn zijn wellicht herstel van
het schiereiland waar het Arsenaal stond en de
Voorhaven mogelijk. Daar zijn nog restanten
van de kades van het voormalige Grote Dok
terug te vinden.
Tenslotte
Heemschut is gevraagd zitting te nemen in een
projectgroep, die zich bezig zal houden met het
verdere proces van behoud, herstel en herbe
stemming. Wij zullen daar graag invulling aan
geven.
Het is zeldzaam dat een op zich al unieke histo
rische zeevesting een zo groot terrein binnen
haar (deels voormalige) stadswallen terug krijgt
en opnieuw kan ontwikkelen. Zoals de project
leider van de gemeente Vlissingen al vaststelde
tijdens ons bezoek: 'Je kan het maar één keer
fout doen'. In het kader van het vierde eeuw
feest in 2007 van Michiel de Ruyter halen wij
zijn wapenspreuk aan: 'Navigare necesse est',
waarmee wij willen aangeven dat het nodig is
om de juiste koers uit te zetten om tot een voor
iedereen bevredigende oplossing te geraken.
Om dit kracht bij te zetten zou het zo
vertrouwde geluid van de fabriekshoorn zoals
die nog steeds bij begin en eind van de werktij
den klinkt ook na sluiting van de fabriek hoor
baar moeten blijven.
Ir. Evert de longh en drs Willem Heijbroek
Adviseur en voorzitter van de PC Zeeland
