e/e/rvK>4/c>
m
Actief
5
Hoeve aan de Sanderboutlaan in Elsloo
verloren erfgoed. Foto Ad Bokhorst
LIMBURG
Boerderijen in Meerssen en Elsloo dreigen te
verdwijnen
Wie kent ze niet, de monumentale boerderijen
in Zuid-Limburg, met hun binnenhoven,de
grote toegangspoorten, de kruisbeelden aan de
muur en de toepassing van vakwerk en mergel
steen. Zij bepalen met hun soms solitaire en
vaak gegroepeerde ligging in hoge mate het
karakter van het schilderachtige Limburgse
heuvelland. Ondanks de schijnbaar geheide
positie van dit erfgoed liggen er toch bedreigin
gen op de loer. Het landbouwbedrijf neemt
zoals overal elders een steeds zwakkere positie
in en dat betekent dat hergebruik van gebou
wen aan de orde is. Vaak lukt dit overtuigend,
maar even vaak blijft een oplossing uit en treedt
het verval in door gebrek aan onderhoud. De
bijgaande foto's illustreren deze ontwikkeling
ten volle.
In Elsloo wordt de enorme hoeve aan de
Sanderboutlaan ingesloten door een groot
bedrijventerrein en de autosnelweg A2, waar
door de context van zo'n boerderij volledig is
verdwenen. De vraag is dan zelfs aan de orde of
een dure restauratie, zeg maar gedeeltelijke
herbouw, wel goed besteed geld is. Recente
pogingen om nog tot hergebruik in de sfeer van
het bedrijventerrein te komen, zijn mislukt.
Heemschut vreest dat het gebouw nu definitief
verloren is, tenzij een bestemming in de indus
triële sfeer alsnog uitkomst kan bieden..
In Meerssen ligt een boerderij midden in de
bebouwde kom, zoals dat in Limburg vaker
voorkomt. Ook hier is het boerenbedrijf ver
dwenen, maar anders dan in Elsloo zou inrich
ting als appartementengebouw zeer wel moge
lijk zijn geweest. Nu de verwaarlozing zo lang
heeft geduurd en grote delen van de boerderij
op instorten staan, lijkt de tijd voorbij dat het
gebouw gered kan worden. De kosten zouden
uiteraard moeten worden terugverdiend en op
een zeker moment is dat niet meer mogelijk.
Heemschut blijft hopen, dat een investeerder
de uitdaging aan wil gaan om het gebouw te
redden.
Bestemmingsplan Sittard: schootsvelden nog
niet veilig
Bond Heemschut, de stichtingen Historie
Sittard en Jacob Kritzraedt en de vereniging
Sittards Verleden hebben in een gezamenlijk
opgestelde zienswijze commentaar geleverd op
het ontwerp-bestemmingsplan 'Zitterd Revisited
deelplannen 1, 2 en 4' van de gemeente Sittard-
Geleen. Het gaat hier om het eerste gedeelte
van een breed opgezet stedenbouwkundig plan
vanjo Coenen. De aandacht van Heemschut
richt zich met name op de schootsvelden en de
vestingwerken aan de noordwest- en noord
zijde van het stadscentrum. In verband met de
noodzakelijke beknoptheid in deze rubriek en
een goed begrip van de zienswijze is het nuttig
het artikel over de schootsvelden in Sittard in
het oktobernummer 2004 van Heemschut nog
eens op te slaan.
Heemschut memoreert het constructieve
overleg met de gemeente en constateert dat er
in het bestemmingsplan méér dan voorheen
tegemoet is gekomen aan de wens om de
schootsvelden opener te houden, om het
unieke zicht op de oude stad te respecteren en
om op een aantal plaatsen terughoudender te
zijn met bebouwing. Positief is ook het onder
gronds oplossen van het parkeren. Interessant
is de aangekondigde studie naar het weer met
water vullen van een deel van de stadsgracht. In
deelplan 2 geeft Heemschut echter de voorkeur
aan het instandhouden en renoveren van de
volkstuinen bóven het vullen van de stadsgracht,
omdat deze tuinen ook al meer dan tweehonderd
jaar oud zijn en dus een eigen cultuurhistorische
waarde hebben.
Minder te spreken zijn Heemschut en de
genoemde stichtingen en vereniging over de
parkachtige opzet met nieuwe beplantingen die
zou moeten worden gerealiseerd, compleet met
skatebaan. Dat strookt niet met de historische
context van dubbele gracht en oude paden die
het gebied doorkruisen. De bijgaande afbeel
ding geeft een goede indruk van de ruimte
werking van de schootsvelden.
De meeste kritiek richt zich op het plandeel dat
door Souto de Moura Arquitectos wordt inge
vuld, temeer daar geen schetsontwerpen zijn
aangeleverd en beoordeling nauwelijks moge
lijk is. In hoofdlijnen gaat het om het volgende.
Langs de Paardenstraat komt een nieuw bouw
blok ter vervanging van de bestaande lint
bebouwing. Dit wordt betreurd. Ernstiger is
echter een tweede parallel bouwblok m de
schootsvelden, loodrecht op de stadswal, een
ingreep waar reeds bij het voorontwerp
bezwaar is gemaakt (linksboven op de afbeel
ding). Verder past het horizontale karakter
zonder perceelindeling en zonder de streek
eigen dakvormen niet in het beeld van de
binnenstad. Kapconstructies moeten uitgangs
punt zijn. Voorts dienen de bouwhoogtes aan
te sluiten aan de schaal van de omgeving. De
belangrijkste vraag in dit deel van het bestem
mingsplan is de maatvoering van een woon
toren aan de rand van de schootsvelden (links
midden op de afbeelding). Op grond van de
voorschriften zou een ongelede vierkante toren
van 46 meter mogelijk zijn. Dit kan en mag niet
de bedoeling zijn.
Heemschut accepteert node de behoorlijk
dominante woningblokken langs de Odasingel,
die ten koste gaan van een strook van de
juni 2005
