mm
juni 2005
Heemschut
11
Noord-Holland als belegging
Bureau la4Sale stelt voor aan bestaande dorpen:
lintdorpen, dijkdorpen, IJsselmeerdorpen en
-steden voornamelijk 'achterop' beperkte
nieuwbouw toe te staan. Dijkstra vreest een
aanzuigende werking voor kapitaalkrachtigen,
die voornamelijk forensisch blijven, twee auto's
bezitten en geen belang hebben bij voorzienin
gen ter plaatse. De autochtone bewoner zal
financieel niet in staat zijn de nieuwe kavel te
kopen en ook diens kinderen niet. Aan goed
kopere huizen of sociale huurwoningen is nu
juist bij de eigen bevolking veel behoefte, zo
bleek onlangs uit de Regionale Ombuds-
enquête, die de samenwerkende gemeenten in
het Waterlandse gebied hebben laten instellen.
De ontwikkeling van deze nieuwbouw 'achterop'
de bestaande dorpen en dus buiten het lint of de
dijk zal in de papieren lopen. De linten zelf en
de dijken waarlangs gebouwd werd, lagen
immers op smalle relatief stevige ruggen in het
drassige gebied. De drassige veenbodem erbui
ten geschikt maken voor bebouwing, ontslui
ting, wegenaanleg en ontwatering zal vanwege
de kosten sociale woningbouw onmogelijk
maken. Tjeerd Dijkstra noemt het in zijn
commentaar bedrieglijk te denken, dat daar
volstaan kan worden met een smal slingerend
fietspad als ontsluiting, zoals het rapport van
la4Sale veronderstelt. De kapitaalkrachtigen
zullen met hun twee auto's alleen al een betere
toegang eisen.
Dijkdorpen
Vergelijkbare bezwaren, die Dijkstra heeft voor
lintdorpen, oppert hij ook voor dijkdorpen.
Neem Volendam: een dorp aan de IJsselmeer-
dijk bij uitstek. Volgens verschillende provin
ciale geschriften zou een afronding van de
zuidelijke flank van het vissersdorp in de polder
Langeweere voor 1000 woningen mogelijk
zijn. Het bureau la4Sale ziet dat anders. Die
nieuwbouw moet je 'opdijken' met een dijk van
5 meter hoogte waarlangs die 1000 woningen
zich dicht opeen moeten vleien. Die zou dan
moeten dienen als een door niemand verlangde
'geluidswal'. Dijkstra vindt dit misleidend,
omdat een dijk zonder functie in Noord-
Holland een geschiedvervalsing is. Noch als
bescherming van het achterliggende land noch
als dorpscentrum is er ooit in het verleden in
deze provincie een dijk aangelegd. Daarbij
komt dat een dijk aanleggen in een veenweide-
gebied extreem kostbare voorzieningen vraagt
in de ondergrond, omdat hij anders binnen de
kortste keren wegzakt in de slappe grond. Niet
anders van aard is de kritiek op de inrichting
van de unieke vaarpolder De Zeevang, waar de
Alternatief plan Purmer-Meer van prof. Dijkstra.
A,E,F: nieuwe woninglocaties volgens
Streekplan Noord-Holland Zuid
C: uitbreiding bedrijventerreinen Baanstee
oordvolgens Streekplan Noord-Holland Zuid
PB: Het Purmerbos, handhaven en intensiveren
als stedelijke recreatieve functie
PM: Purmermeerf waterberging met wisselend
peilf tevens stedelijke recreatieve functie
NZ lijn: De Noord-Zuidlijn, door te trekken als
ringspoor naar Zaandam.
PM t, 2, 3:3 nieuwe woonkernen in stedelijke
setting: sterke menging wonen-werken
(70-30%)
bebouwing lag en ligt bij de IJsselmeerdijk.
Twee nieuwe dorpen ontwerpt het bureau in
het open gebied langs het historische door de
polder slingerende brede riviertje De IJe,
waarvan dan later niets meer te zien is dan
alleen de nieuwbouw erlangs. En dan: wat voor
nieuwbouw Dat is altijd al de vraag bij de
zogenaamde namaak-historische bebouwing,
die een illusie in stand moet houden van streek
eigenheid.
De vraag is wel hoe bereikbaar Purmerend, nu
45.000 woningen, straks met 30.00 erbij nog is,
bijvoorbeeld vanuit Amsterdam. De hoop
f Êftof'iïtckmisttiW'!
