Zondag 6 maart 2005
Muzikaal Monument
Enschede
'De mooiste sjoel van Europa'
Za. 16 april
Excursie Vries
(Drenthe)
februari 2005
Service
35
Het klezmerensemble Oor Hasjachor speelt in de feestzaal van de sjoel.
Heemschut nodigt u uit om op
zondag 6 maart de prachtig geres
taureerde 'mooiste sjoel van
Europa' in Enschede te bezoeken.
U kunt dan luisteren naar het klez
merensemble Oor Hasjachor* en
als afsluiting van een kosjere thee
tafel genieten.
Enschede, cultureel en econo
misch centrum van Twente, telt
zeer weinig historische monumen
ten. Op 7 mei 1862 voltrok zich
een ramp: bijna de gehele stad
werd door brand verwoest. Dit
kwam extra hard aan omdat juist in
deze periode sprake was van
toenemende welvaart door de
opkomst van de textielindustrie.
De stad dankt haar oorsprong aan
een nederzetting aan de handels
weg tussen Deventer en
Duitsland. Zij ontving in 1325
stadsrechten maar bleef voorals
nog onbelangrijk. Pas na de
afscheiding van België in 1830
kwam de stad tot ontwikkeling. De
Vlaamse katoenindustrie was
buiten bereik gekomen en
Nederland zag zich genoodzaakt
de eigen textielindustrie beter te
ontwikkelen. Koning Willem I
stimuleerde de textielbranche
door de invoer van goedkope
katoen met als gevolg dat de stad
steeds welvarender werd.
De sjoel (jiddisj voor synagoge)
van Enschede is met recht een
monument. Het basisplan is
ontworpen door architect K.P.C.
de Bazel in 1919. Na zijn dood in
1923 is het project door zijn colle
ga's A.P. Smits en C. van der
Linden in 1928 voltooid. De sjoel
met de drie koperen koepels doet
Byzantijns aan, maar is met zijn
bakstenen muren op zijn plaats in
Twente.
De sjoel moest indertijd de bloei
van de joodse gemeente in
Enschede symboliseren. De
prominentste joodse families, die
vanaf de jaren rond de Eerste
Wereldoorlog veel geld hadden
verdiend in de textielindustrie,
droegen royaal bij aan de bouw
kosten. In de volksmond heette de
sjoel het Circus Menko, naar de
belangrijkste joodse familie van
Enschede.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog
heeft de Joodsche Raad Enschede
vanuit deze sjoel haar werk
verricht. Na 1943, toen alle joden
uit het openbare leven verdwenen
waren, hebben de Duitsers de sjoel
gebruikt als opslagplaats en later
zelfs als gevangenis. Toch is het
gebouw relatief heelhuids door de
bezettingsjaren gekomen.
Programma:
13.00 uur; Ontvangst met
koffie/thee, Feestzaal
13.30-14.00 uur; Inleiding door
Frank van Zuylen over de geschie
denis van de Enschede Synagoge,
Grote Zaal
14.00-15.00 uur; Muzikale
uitvoering door het klezmeren
semble Oor Hasjachor, Feestzaal
15.00-15.15 uur; Korte pauze
1515 - 15.45 uur; Toelichting op
de recente restauratie door Ari
Schuilenborg, projectleider archi
tectenbureau De Boer-de Witte-
v.d. Heiden, Grote Zaal
15.45 - 16.30 uur; Kosjere thee
tafel**, Feestzaal
Oor Hasjachor bestaat uit
merendeels professionele muzi
kanten en brengt een repertoire
van klezmermuziek en Jiddische
liederen. Zangeres Gina Spoelstra
wordt hierbij begeleid door viool,
klarinet, accordeon, gitaar, contra
bas en slagwerk. In 2002 won het
ensemble de publieksprijs voor de
beste act van het seizoen op de
UT.
De kosjere theetafel bestaat uit
petit fours, 2 sandwiches, cake
(keuze uit marmer, citroen, noten
en appel)2x koffie of thee.
NB: Gezien het religieuze karakter
van het gebouw zijn er bepaalde voor
schriften:
Alle mannelijke bezoekers dienen een
hoofdbedekking te dragenhet eure-
gionaal centrum voor Joodse geschie
denis en cultuur stelt leenkeppeitjes ter
beschikking.
In het gebouw mogen geen meegeno
men eetwaar en/of dranken gebruikt
worden.
Kosten
20,Voor leden Heemschut
€17,50.
Aanmelden
Telefonisch of schriftelijk:
Heemschut, Nieuwezijds Kolk 28,
1012 PV Amsterdam, info@heem-
schut.nl. tel. 020-622 52 92, onder
vermelding van uw naam, adres en
aantal deelnemers. De inschrijving
is definitief na ontvangst van het
verschuldigde bedrag op giro 165
831 t.n.v. Bond Heemschut
Amsterdam o.v.v. 6 maart 2005.
Na betaling ontvangt u de bevesti
ging. Sluitingsdatum: 28 februari
2005. Voor meer informatie en de
annuleringsvoorwaarden zie:
www.heemschut.nl of op
aanvraag.
Adres Synagoge: Prinsestraat 18,
Enschede, loopafstand van het
station: 5 minuten.
Gezien de grote belangstelling
raden wij aan snel telefonisch
te boeken.
Heemschut Drenthe organiseert
op zaterdag 16 april een excursie
naar Vries. Op het programma
staan een bezoek aan diverse histo
rische gebouwen en het gloed
nieuwe gemeentehuis. Nadere
informatie volgt zo spoedig moge
lijk op de website van de Drentse
afdeling van Heemschut
