Heemschut
21
Symposium 'De restauratie van het Zeepaert'
Op 8 april, tijdens de restauratie van het Zeepaert, hield Heemschut
Zuid-Holland in de Raadszaal een symposium voor Belgische en
Nederlandse bouwhistorici. Drs. J.J. Bollebakker vertelde over
onderzoek naar de rond 1908 uit het Zeepaert verwijderde schilde
ringen van Aart Schouman (zie artikel op pagina 24 in dit nummer).
Dr. R.E.O. Ekkart, directeur van de Rijksinstituut voor Kunst
historische Documentatie, lichtte het belang van dergelijk onder
zoekswerk voor de RKD-inventarisatie toe. Prof.dr.ir. C.L. Temminck
Groll liet zien hoe restauratieopvattingen doorwerken in de praktijk
aan de hand van het door hem gerestaureerde gotische huis in
Groningen en de door hem begeleidde restauratie van het huis
Drakenburgh in Utrecht. Prof.dr. D.J. de Vries ging in op recent
onderzoek naar enkele gotische huizen in Dordrecht (zie artikel op
pag. 16). Dr.ir. A.H. van Drunen schreef een toelichting over de
door hem ontwikkelde methodiek van bouwhistorisch onderzoek
in 's-Hertogenbosch (zie Heemschut van februari 2002). Dr.ir.
C.S.T.J. Huijts, directeur van de Vereniging Hendrick de Keyser,
gaf een overzicht van de restauratieproblematiek en lichtte
bouwhistorische aspecten toe tijdens de door hem en drs. P.T.E.E.
Rosenberg gehouden rondleiding in situ.
De inleiders wezen op het belang van dit symposium voor de
beschermende impact die van bouwhistorisch onderzoek uitgaat
en spraken hun waardering uit over de organisatie daarvan bij het
afscheid van voorzitter Hans Bollebakker. Bollebakker was veertien
jaar actief voor Heemschut. Hij begon als bestuursgemachtigde
voor de Berckepoort-procedures bij de Raad van State, was vier jaar
vice-voorzitter en vier jaar voorzitter van de provinciale commissie
Zuid-Holland, acht jaar lid van het algemeen bestuur waarvan de
eerste twee jaar plaatsvervangend, en negen jaar lid van de redactie
raad. In de column voorin dit tijdschrift uit hij zijn toekomstwens
voor Heemschut. Wethouder A.T. Kamsteeg kondigde een nieuwe
gemeentelijke goedkope leningsvorm voor restauraties aan en sprak
de hoop uit dat de scheidend voorzitter zijn energie en kritisch
vermogen zal blijven inzetten voor Dordrecht.
Voordrachten en stellingen zijn te vinden in de symposiumbundel die eind
2004 verschijnt.
«fff
De onthulling van de Reinier Kennedyzaal door Ans van den Berg-
Treijsburg. Links van baar burgemeester Ronald Bandell, rechts haar man.
Foto's Marco de Nood.
De grote restauratie van 1980-84
Stadsarchitect ing. Wim van den Berg krijgt de
opdracht tot restauratie. Dat is niet gering,
maar hij heeft al grote en uiterst gecompli
ceerde restauraties op zijn naam staan als de
kantelende Grotekerks toren en de wegzak
kende Groot Hoofdspoort. Hij kent de proble
matiek van de Dordtse bodem als geen ander.
Van den Berg gaat in zijn concept uit van
herstel van de ruimtelijke kwaliteit en de nog
aanwezige bouwsporen. Zo komen de kelders
uit 1383 weer tevoorschijn en wordt de 'Grote
Gemene Sael' (koopmanszaal, later burgerzaal)
in ere hersteld. De naastgelegen zaal herkrijgt
de gerestaureerde wandschilderingen van
Reinier Willem Kennedy (1881-1960). De
eerste verdieping wordt in zijn geheel ingericht
tot riante raadszaal. De belangrijkste construc
tieve ingrepen zijn:
- herstel van de havenmuren en funderings-
bogen in de Voorstraatshaven, ook en vooral
het onderwater liggend deel, waarop het
gebouw rust;
- restauratie van de kruisgewelven van de
veertiende-eeuwse kelders - nu Raadskelder
geheten - en het waterdicht maken van de
muren door verticaal over de hele hoogte een
gleuf in te frezen en daarin een waterdichte
laag te gieten;
- herstel constructie voorgevel door vernieu
wing van de vier Ionische zuilen;
- aanpassing en uitbreiding van de negen-
tiende-eeuwse constructie onder de toren;
- herstel van de binnenconstructies en de
zalen;
- algehele renovatie van de later aangebouwde
Groenmarkt-vleugel met hergebruik van het
interieur van een achttiende-eeuwse 'jacht-
kamer' afkomstig uit een gesloopt pand.
De laatste afsluitende daad van deze zeer
gecompliceerde restauratie vindt opmerkelijk
genoeg eerst plaats in december 2003Ans van
den Berg, echtgenote van de architect, onthult
dan officieel de trouwzaal met de Kennedy-
schilderingen en geeft die de naam 'Kennedy
zaal', in aanwezigheid van burgemeester
R.J.G. Bandell.
De vier inleiders op
het symposium: van
links naar rechts
Carlo HuijtsCoen
Temminck Groll,
Hans Bollebakker en
Dirk Jan de Vries.
Geheel rechts Tom
Bauer.
juni 2004
