8
Actief
april 2004
FRIESLAND
Crouw biedt meer dan een aangevaren
spinnekop. Hoewel...
Grouw Onlangs is het pas gerestaureerde
watermolentje van het type 'Spinnekop' aan de
westkant van het Prinses Margrietkanaal door
een binnenvaartschip aangevaren en totaal
vernield. Gelukkig dekt de verzekering de
schade en zal de molen worden hersteld en op
een veiliger plaats aan de oostkant van het
kanaal worden neergezet.
Maar er is meer in dit bekende zeildorp wat de
provinciale commissie Fryslan 'muoit' (bezig
houdt). Aan de Parkstraat staan enkele beeld
bepalende herenhuizen. Eén daarvan,
Sinnewente, was ooit bewoond door de familie
Halbertsma (van de houtfabriek) en had een
fraaie tuin. Na het vertrek van de familie uit
Grouw heeft een projectontwikkelaar het pand
overgenomen. Die heeft allereerst de tuin
'gesloopt' en vervolgens het huis zodanig
verwaarloosd dat, als dit zo doorgaat, er geen
sloopvergunning meer nodig is. Heemschut is
actief en werkt aan een monumentenstatus voor
dit pand.
Verder verkeert het oude gemeentehuis
(destijds van Idaarderadeel thans Boarnsterhim)
in een slechte toestand. Heemschut probeert
hoop te brengen voor dit gebouw van
Kropholler, dat dateert van begin jaren veertig
van de vorige eeuw.
Boerderij van het jaar
Na het succes van de verkiezing van de
Boerderij van het jaar neemt Heemschut zitting
in de jury voor de verkiezing van de Friese
woonboerderij van het jaar. Het gaat ditmaal
om een woonboerderij van het kop-hals-romp-
type, of een variant daarvan. Op het erf en aan
de gebouwen mogen eigentijdse veranderingen
en toevoegingen zijn aangebracht, die bij het
type woonboerderij behoren. Wel moet duide
lijk zijn dat de eigenaren zorgvuldig en met
respect omgaan met het oorspronkelijke karak
ter. Tevens let de jury op de erfbeplanting en
de aanblik van de boerderij in het landschap.
De winnaar ontvangt een cheque van duizend
euro, overigens niet van Heemschut Fryslan.
De verkiezing wordt evenals vorig jaar onder
meer gesponsord door de Rabobank.
Breed protest tegen sloop Bonnehos
Bericht in de Leeuwarder Courant van 12 febru
ari 2004:
'De actievoerders, waaronder de provinciale
commissie Fryslan van de Bond Heemschut,
die zich inzetten voor het gedeeltelijk behoud
van het Bonifatiushospitaal in Leeuwarden
krijgen royaal steun. Ruim 3.600 mensen
ondertekenden een petitie waarin het sparen
van de meest karakteristieke vleugel, de bij
behorende kapel en de tuin wordt bepleit.
De petitie werd in ontvangst genomen door
burgemeester Margreeth de Boer. Het zieken
huis staakt in de loop van dit jaar zijn activiteiten
als de uitbreiding van het Medisch Centrum
Zuid is voltooid. Wethouder Van Mourik
verwacht dat B en W over een paar weken
zullen beslissen over zowel de sloopaanvraag als
over het verzoek van het Cuypersgenootschap
om het complex alsnog op de gemeentelijke
monumentenlijst te plaatsen.'
Peter Karstkarel publiceerde in het februari
nummer 2 002 van het tijdschrift Heemschut een
artikel over het Bonifatiushospitaal, waarin ook
hij het behoud bepleit. Ambtelijke molens
draaien langzaam... Heemschut blijft actief.
GustaafWitsen Elias
GRONINGEN
Weer de Hereweg
Groningen Heemschut Groningen heeft
onlangs in een zienswijze op het bouwplan voor
Hereweg 33 t/m 39 gereageerd. De Hereweg is
de oudste toegangsweg tot de stad Groningen
vanuit het zuiden. De weg liep vanaf
Coevorden over de Hondsrug naar de stad
door de uitgestrekte Drentse moerassen. Wie
vroeger Groningen wilde veroveren, moest
eerst Coevorden in zijn bezit krijgen. Na de
ontmanteling van de vesting Groningen (na
1874) konden de Groningers buiten de wallen
gaan bouwen, dus ook aan de Hereweg, die aan
het begin van de vorige eeuw gekenmerkt werd
door villa's en herenhuizen. Dichtbij de stad
kreeg de weg een meer stedelijk karakter, met
een aaneengesloten bebouwing. Vanaf de jaren
tachtig van de vorige eeuw is dit karakter
ernstig aangetast, door hier en daar panden te
slopen en te vervangen door nieuwbouw die
niet past in het karakter van de nog bestaande
oorspronkelijke bebouwing. Er is behoefte aan
een Hereweg-visie die de contouren schetst van
de toekomstige ontwikkeling van de Hereweg,
zodat niet steeds ad hoe besluiten worden
genomen bij sloop en nieuwbouw.
Nu dreigt dit wel te gebeuren. Na de bouw
plannen voor het appartementencomplex voor
bejaarden Hereweg 30 t/m 38 is er ook een
bouwplan gepubliceerd voor een appartemen
tencomplex aan de overkant, Hereweg 3 3 t/m
39. Wij vragen om een zorgvuldige inpassing
van dit complex in de kwetsbare omgeving op
basis van een nog te ontwikkelen visie op de
Hereweg.
Bouwhistorisch onderzoek in binnenstad
Groningen De gemeente Groningen is in mei
2003 gestart met het maken van een cultuur
historische kwaliteitskaart van het totale
gemeentelijke grondgebied. Eerst komt er een
onderzoek naar alle panden gebouwd in de
binnenstad voor het jaar 1850. Tijdens de voor
selectie bleek dat ongeveer 1100 panden voor
een nader onderzoek in aanmerking komen. De
voorselectie vond plaats op grond van kaart
materiaal, oude tekeningen en ander archief
materiaal, en uiterlijke kenmerken. Van buiten
kun je niet altijd zien hoe oud een huis is.
Alleen het gotisch huis uit de Brugstraat is van
buiten als een vijftiende-eeuws huis herken
baar. Veel panden in de Groningse binnenstad
hebben een gevel uit de achttiende eeuw of
later. Achter zo'n voorgevel zit soms een nog
geheel middeleeuws casco verborgen, zoals bij
Oude Boteringestraat 52.
Na de voorselectie volgt de tweede fase van het
onderzoek: de bouwhistorische verkenningen,
eerst in de niet beschermde panden, daarna in
de beschermde panden. Bij het aanvragen van
bouwvergunningen vond al bouwhistorisch
onderzoek plaats. Maar ook panden die niet
verbouwd worden, komen nu aan de beurt.
Hiervoor is toestemming van de eigenaar
nodig. Per onderzocht pand wordt een rapport
geschreven. De eigenaar van het pand krijgt het
rapport cadeau als blijk van waardering voor
zijn medewerking. Groningen verzamelt zo een
schat aan gegevens over de bouwhistorie van de
stad.
Tineke Vooijs
Groningen, Hereweg. Naast de bloemenzaak
moet nieuwbouw van vijf verdiepingen hoog
komen. Foto Tineke Vooijs.
