Nieuwe uitgaven
Het Huis
te
Manpad
Anne-Marie ten Cate
Dwarsdoor Utrecht
42
Hemschut
oktober 2003
Monografie over Manpad
Eindelijk verscheen er een mono
grafie over het Huis te Manpad.
Van belang voor de geschiedenis
van Heemstede en de familie Van
Lennep in het bijzonder, die het
huis bijna twee eeuwen bewoonde.
Het Huis te Manpad; huis, park en
bewoners door de eeuwen heen werd
samengesteld door Barbara
Joustra, met medewerking van
Mieke Wilmink-van Harmeien en
Henrick S. van Lennep. Het boek
begint met een recept uit 1895
voor de bereiding van vinken. De
jacht op vinken op de nabij
gelegen vinkenbaan en het eten
van vinken als delicatesse is een
van de vele onderwerpen die in
deze monografie aan de orde
komen. Het boek werd geschreven
in opdracht van de beheersstich
ting die door de laatste eigenaar,
de diplomaat Jan Visser, werd
ingesteld en die zorg draagt voor
het behoud van landgoed, tuin en
park. Het huidige huis, een van de
bestbewaarde buitenplaatsen van
Kennemerland, dateert uit 1675.
VO
MW-$
Het boek behandelt uitvoerig de
geschiedenis van de bouw, het
decoratieve programma van huis
en park, de inrichting met de
bijzondere wandschilderingen van
Jurriaan Andriessen. Voorts
beschrijft het de verschillende
bewoners en vooral ook de bijzon
dere beplanting in tuin en park.
Beroemd is de tweehonderd meter
lange slangenmuur, die nog steeds
begroeid is met bijzonder leifruit.
En ook is er een pinetum met een
uitgebreide collectie dennen en
coniferen.
Huis te Manpad is als eerste
buitenplaats in z'n geheel als rijks
monument erkend, als historische
samenhangend geheel van huis en
parkaanleg met al zijn zeven
tiende-, achttiende- en negen-
tiende-eeuwse structuren en
lagen. Tegenwoordig werkt men
met een beheersplan. Onlangs is
een nieuw tienjarig plan tot stand
gekomen. Het laatste hoofdstuk
beschrijft een wandeling over het
landgoed zoals die gedurende de
zomermaanden (dinsdagmiddag,
zaterdagochtend) onder leiding
van een gids te maken is. Vele
oude en nieuwe foto's, tekeningen
en plattegronden zijn in het boek
opgenomen.
Alphen aan den Rijn,
Canaletto/Repro Holland, 200. 172
p. ISBN90 6469 790 6. Prijs 15.
Opgravingen dankzij de busbaan
Waar de aanleg van een omstre
den busbaan, de HOV (hoogwaar
dig openbaar vervoer)-busbaan, al
niet toe kan leiden... In samenwer
king met de gemeente Utrecht,
stedenbouw en Monumenten,
sectie Cultuurhistorie is uitgeverij
Matrijs gestart met een nieuwe
serie 'Utrechtse stadsgeschiede
nissen'. Het eerste deel heeft als
titel Dwars door Utrecht; opgravin
gen langs de HOV-busbaan, auteur
is René Kam. De busbaan loopt
dwars door de historische stad; van
Vredenburg, via Oudegracht,
Neude, Janskerkhof, Lucas-
bolwerk en Biltstraat tot aan de
Berekuil. Het boek is dan ook een
reis dwars door archeologisch en
historisch Utrecht, want voordat
de busbaan er kwam, is er langs het
tracé intensief bodemonderzoek
verricht. Het eerste hoofdstuk
gaat over het vervoer door de
eeuwen heen. Over de oude
Romeinse rijksgrens en de belang
rijke middeleeuwse handelsweg te
water, de Oude Gracht, die in de
tiende en twaalfde eeuw door de
stad werd gegraven. Ook is er
aandacht voor de oude graven
onder het Janskerkhof en de
ontwikkeling van het gebied rond
de Biltstraat.
Utrecht heeft wat archeologisch
en bouwhistorisch onderzoek
betreft inmiddels een lange staat
van dienst. De kennis van de stad
die in de loop van dertig jaar
onderzoek is opgedaan, is in dit
boek op een toegankelijke manier
gebracht. Wederom is er een
stukje van de verborgen geschie
denis in woord en beeld gepresen
teerd.
Utrecht, Matrijs, 200.160p. ISBN
90 5345 230 3. Prijs €14,95.
Jaarboek Amstelodamum
Het Vierennegentigste Jaarboek van
het Genootschap Amstelodatnum
bevat behalve de gebruikelijke
verslaggeving en kronieken altijd
uiteenlopende bijdragen over de
hoofdstad. Neem 'Begijnhof
Amsterdam; eigendom van de
paden'. We hebben allemaal in de
pers gelezen hoeveel ophef er was
Amstelodamum
over het besluit van het bestuur de
Spuipoort van het Begijnhof te
sluiten, omdat bewoners langza
merhand te veel last ondervinden
van de stromen toeristen en helaas
ook het baldadig gedrag van
sommige bezoekers. Cruciaal in
het conflict tussen gemeente en
bestuur was de eigendomsvraag.
Reden voor Bas Rutgerink en
Marije van Roon, beiden studeer
den notarieel recht, om in het
archief te zoeken naar het
antwoord. De ontstaansgeschiede
nis wordt verteld evenals de juridi
sche verwikkelingen. De conclusie
luidt dat de Stichting Begijnhof
vanaf 1 januari 1993 eigenaar is
van de paden, dus gerechtigd is de
deuren te sluiten.
Uit de bijdrage 'De eerste fase
(1650-1662) van de Vierde
Vergroting van Amsterdam herbe-
zien' blijkt dat het aandeel van
Cornelis Dankertsz. De Rij in de
ontwerpfase kleiner is dan veron
dersteld en dat een aantal stads-
meesters onder wie Daniël
Stalpaert verantwoordelijk is voor
dit plan, dat dus aan niemand indi
vidueel toe te schrijven is.
Interessante bijdragen zijn er
voorts over het gebouw van de
Nederlandsche Handel-
Maatschappij (architect De Bazel)
aan de Vijzelstraat en het gebouw
van de Rijksverzekeringsbank
(architect Roosenburg) aan de
Apollolaan. Het laatste gebouw is
in de loop van de jaren dusdanig
aangetast dat veel van de
oorspronkelijkheid van dit bijzon
dere ontwerp verloren is gegaan.
De beschrijving en de vele foto's
tonen dat overtuigend aan.
Genootschap Amstelodamum.; mini
mumcontributie 30. Secretariaat:
Mr. M.G.BEvers, Postbus 2221,
1000 CE Amsterdam. Tel. (020)
6176371.
Archeologische Kroniek
Holland, Archeologische Kroniek
2001 is een uitgave van de
Historische Vereniging Holland,
die voorts Holland, Historisch
Tijdschrift en de reeks 'Hollandse
Studiën' uitgeeft. De kroniek
