Jargon
Side by site
Enkele daksoorten in het kort
schilddak*.
Heemschut
www.oudegeldersekerken.nl
Bijna alle monumentenorganisaties hebben
tegenwoordig een website, maar de kwaliteit is
zelden overtuigend. Wel keek ik met genoegen
naar www.oudegeldersekerken.nl. Een site
zonder toeters en bellen, maar hij doet wat hij
doen moet: duidelijk maken wat de Stichting
Oude Gelderse Kerken (SOGK) te bieden
heeft. Zonder onnodige prietpraat en met een
eenvoudige, maar duidelijke navigatiestructuur.
Gestreefd is naar 'minder tekst' dan voorheen,
schrijft de stichting in een nieuwsbrief, en naar
'een eenvoudige menustructuur'. Toch is de
site aangenaam om naar te kijken, vooral
dankzij een serie aaneengeplakte foto's tegen
de bovenrand van het scherm, een serie die
wisselt per pagina.
Wat doet de SOGK? Zinvol hergebruik van
kerken stimuleren, zoals concerten, lezingen en
tentoonstellingen. Want: 'Om belangstelling
voor monumentale kerken te wekken en om
kerkgebouwen in stand te kunnen houden is
meervoudig gebruik toe te juichen.' De
Stichting organiseert ook twee keer per jaar
excursies langs kerken binnen en buiten
Gelderland. Verder helpt zij kerkbesturen bij
restauratie en onderhoud en denkt ze mee bij
dreigend verval van het kerkgebouw door
gebrek aan financiën. Een bouwcommissie van
deskundigen staat dan klaar. Promoten van het
'product' kerkelijk monument is er ook bij
'Zowel van buiten als van binnen hebben deze
monumentale kerken veel moois te bieden.'
Kijken we daarvan op?
De stichting beheert en onderhoudt zes oude
kerken en een monumentale synagoge in
Gelderland die door geldgebrek het loodje
dreigden te leggen. Die kerken worden ook
duidelijk gepresenteerd, met een absoluut nood
zakelijke serie fotootjes van ex- en interieur.
Er is ook een pagina met nieuws. De
Maartenskerk in Etten, in beheer bij de SOGK,
staat in de steigers. De kerk in Rijswijk wordt
gerestaureerd. Een wervingsactie was een groot
succes. De SOGK heeft een nieuwe huisstijl.
En aan een muur in de Helenakerk te Aalten is
een 'unieke voorstelling' blootgelegd van de
heilige Helena. Ai, dat is nou jammer. Graag
had ik de heilige Helena afgebeeld gezien, maar
ze wordt mij onthouden.
BertFranssen
Hans Bollebakker noemt in zijn artikel
over Nederhemert een aantal daksoorten.
We zetten ze op een rij.
Het hellende vlak van een dak wordt
schild genoemd. Een schilddak is een dak
dat gevormd wordt door twee driehoekige
schilden aan de smalle en twee trapezium
vormige vlakken aan de lange zijde.
Een tentdak is niet steil en wordt gevormd
door driehoekige vlakken. De vier hoekke
pers komen op één punt samen. De hoek
keper is het kaponderdeel dat zich bevindt
op de snijlijn van twee dakvlakken. Een
tentdak heeft dan ook geen nok. De nok is
de horizontale snijlijn van twee dakvlak
ken.
Een ander woord voor tentdak is pavil
joendak. Romaanse kerktorens en kasteel
torens zijn vaak afgedekt met een tentdak.
Heeft een kerktoren meer dan vier steile
dakvlakken, dan spreekt men van een
naaldspits of torenspits.
Ten slotte wordt in het artikel het zadel
dak genoemd. Een zadeldak heeft twee
tegen elkaar geplaatste hellende schilden.
Behalve op gebouwen komen zadeldaken
veel voor op eenvoudige kerktorens. Na de
verwoestingen ten tijde van de
Tachtigjarige Oorlog werden veel kerkto
rens hersteld en afgedekt met het goed
kopere zadeldak.
AMtC
Informatie en tekeningen onder andere
uit: Bouwkundige termen; verklarend woor
denboek van de westerse architectuur- en
bouwhistorie door E.J. Haslinghuis en
H. Janse.
zadelde^
i enldak.
tnansarde dak.
Uw redacties en suggesties graag zenden aan
redactie@heemschut.nl of per post ter attentie van de redactie
16
oktober 2003
