Jongeren
veroveren
Zonnestraal
Ton Kootpenning voor
Jan van der Eerden
Verover je Eigen Monument
Rectificaties
8
Actief
oktober 2003
De Bossche architect Jan van der Eerden
is wegens zijn grote verdiensten voor de
monumentenbescherming onderschei
den met de Ton Kootpenning. Die werd
hem op 25 juni in het Brabantse
Provinciehuis uitgereikt door
Heemschut-voorzitter E.H. van Tuyll
van Serooskerken.
Foto Ecluard Camping.
De voorzitter memoreerde de belangrijke
rol die Van der Eerden - vaak samen met de
al eerder met de Ton Kootpenning onder
scheiden mr. Hein Bergé - heeft gespeeld in
de strijd om het behoud van de oude
Bossche binnenstad. Verder heeft het duo
Van der Eerden-Bergé via een door hen
opgerichte politieke partij de Binnendieze
en de aangrenzende oude wijk van demping
en sloop gered, waardoor Den Bosch een
belangrijke toeristisch-monumentale trek
pleister rijker is geworden. Van Tuyll
noemde Van der Eerden een kanjer en
dankte ook diens vrouw voor haar steun aan
het werk van haar man.
Voorzitter Lambert de Visser van de PC
Noord-Brabant - een commissie, waar Van
der Eerden 35 jaar lang actief lid van is
geweest - bedankte de laureaat voor zijn
vele activiteiten en schaarde zich helemaal
achter diens motto 'Monumentenzorg is
een stuk emotie'. In het dankwoord van
Brabants zesde Ton Kootpenning-drager
klonk ook de nodige emotie door. De in een
('mondjesmaat') gerestaureerd monument
wonende Van der Eerden zei zeer goede
herinneringen te hebben aan Ton Koot,
met wie hij in de jaren zestig veel contact
heeft gehad en die in het blad Heemschut
de Binnendieze landelijk in de aandacht
heeft gebracht. In verband met zijn leeftijd
gaat Jan van der Eerden het wat rustiger aan
doen, reden waarom hij afscheid heeft
genomen van de PC Noord-Brabant (aan
dit afscheid is in het blad Heemschut van
april 2003 aandacht besteed).
Jan Kennen
De scholieren die meededen aan 'Jongeren
Veroveren Zonnestraal' maakten foto's en
filmpjes, luisterden naar verhalen van fami
lieleden of kennissen, bedachten een dans
en dramapresentatie en zetten een geluids
collage en beeldende werkstukken in elkaar.
En dat ging allemaal over het landgoed
Zonnestraal in Hilversum, door de Unesco
genomineerd voor de lijst van werelderfgoed.
Het project 'Verover je Eigen Monument' is
een initiatief van de Stichting VSB Fonds om
jongeren in de leeftijd van veertien tot achttien
jaar te interesseren voor monumenten. De
stichting Omgevingseducatie Gooi, Vecht- en
Eemstreek (OGVE) heeft op verzoek van de
Stichting VSB Fonds het programma 'Verover
je Eigen Monument - Verover Zonnestraal'
uitgeprobeerd op een school. Het Comenius
College te Hilversum en de eigenaar van
Zonnestraal, de stichting het Loosdrechtse
Bos, werkten mee.
'Verover je Eigen Monument' past prima bij de
doelstelling en werkwijze van de stichting
OGVE. Zonnestraal, een landgoed met
verschillende gebouwen, is een belangrijk
cultuurhistorisch architectonisch monument.
Na jarenlange discussie is de restauratie van het
hoofdgebouw bijna voltooid. In het najaar 2003
vindt de oplevering plaats.
Hoe zat 'Verover Zonnestraal' nu in elkaar? De
vierde klas van het Comenius College deed aan
het project mee. De zeventig jongeren in de
leeftijd van zestien en zeventien bekeken een
historisch filmpje. Als naslagwerk ontvingen ze
foto's en documentatie. Tijdens het bezoek aan
Zonnestraal dat daarop volgde, keken de leer
lingen rond en fotografeerden ze zelf. Enkele
Zonnestraal-kenners gaven informatie. De
jongeren vroegen zich af of dit nu echt wel een
monument was, er kwamen ook verhalen los
over de zieke oma die hier gelegen had of over
een kennis die gewerkt had op Zonnestraal. De
eigenaar van het landgoed en gebouwen van
Zonnestraal en de stichting De Koepel van het
Dienstbodehuis op het landgoed, raakten meer
en meer geïnteresseerd in het project en
verleenden op enthousiaste wijze hun mede
werking. Het hoofdgebouw, dat nog niet offi
cieel was opgesteld, mocht toch door de jonge
ren worden 'ingewijd'.
Terug op school kozen de leerlingen voor hun
CKV-lessen (culturele en kunstzinnige vorming)
uit workshops in dans, drama, muziek, beel
dende vorming of film. Zij moesten antwoord
geven op de vraag: wat is mijn verhaal over
Zonnestraal en hoe kan ik dat overdragen aan
leeftijdsgenoten? Op woensdagmiddag 4 juni
presenteerden zeventig jongeren in het hoofd
gebouw aan elkaar hun Zonnestraal-verovering.
De eerste presentatie was een filmpje dat liet
zien hoe de jongeren op diverse plaatsen op het
landgoed Zonnestraal plakkaten plakten met de
tekst 'Van Ons'. Daarna volgden drie muziek-
presentaties waarvoor geluiden van internet en
geluiden opgenomen op het terrein en in
gebouw van Zonnestraal waren gecombineerd.
Hoestende mensen, getimmer tijdens de
restauratie, wegrijdende auto's van bouwver-
keer, zingende vogels op het landgoed kwamen
samen tot een Zonnestraal-verhaal.
De volgende groep zette drie beeldende werk
stukken op het podium en gaf bij elk werkstuk
een heldere toelichting op de inhoud en de
techniek. De stralende zon kwam in twee werk
stukken naar voren en het dienstbodehuis was
omgetoverd tot een disco. De dansverovering
verbeeldde de ondergang en de opgang van
Zonnestraal, met als start en slot de vorm van de
zon. Aan het begin werd het reglement voorge
lezen voor de tbc-patiënten die vroeger op
Zonnestraal verbleven. Dat zette de presentatie
in een kader. Zelfs in de vakantie had deze groep
aan zijn dans gewerkt. Ook aan de kleding was
gedacht. De dramagroep gaf uiting aan een
doodzieke patiënt, haar verpleegster en haar
bezoek. Ook verbeeldde de groep de diversiteit
aan zieke mensen, die uit alle sociale lagen van
de bevolking op Zonnestraal genezing zochten.
Info:Alice Geijsel, stichting Omgevingseducatie Gooi,
Vecht- en Eemstreek, e-mail beeldschoon@wxs.nl,
tel. 035-6857598.
In het augustusnummer van Heemschut
is op pagina 11 ten onrechte vermeld dat
Joke Zelders nog in De Twee Stoven
woont. Bij het artikel over Landsmeer
zijn op pagina 37 en 38 per abuis foto's
van Spaarndam geplaatst. Onze excuses.
Foto Theo van Oeffelt.
