december 2002
Heemschut
33
Met stoop bedreigde oude bollenschuur in
Hillegom.
Het aardewerkfabriekje Velsen Keramiek in
Sassenheim, sinds 1955 gevestigd in een oude
bollenschuur. Het bedrijf moet wijken voor de
bouw van een supermarkt.
aardewerkfabriekje Velsen Keramiek aan de
Kerklaan, dat in het midden van de jaren '50
werd ondergebracht in een voormalige bollen
schuur. Het bedrijf werd in de jaren '30 in
Velsen gesticht.
Toch zijn er ondanks de verontrusting over de
voortgaande sloop van bollenschuren ook posi
tieve geluiden. Warmenhoven: 'Het dringt tot
de overheid door dat met dit cultureel erfgoed
zorgvuldig moet worden omgegaan. En ook de
bollenboer zelf kijkt nu met meer waardering
dan vroeger naar zijn bollenschuren. Hij is
eerder geneigd om ze op te knappen.'
Ensemblewaarde
Bij het onderzoek is ook gekeken naar de zoge
heten ensemblewaarde van bollenschuren.
Warmenhoven: 'Soms liggen er een stuk of
wat bij elkaar, een soort nest van schuren, in
het buitengebied is er vaak ook water bij, dat
vroeger werd benut voor het vervoer van
bollen.' Hij wijst ook op de Leidsestraat in
Hillegom, waar een reeks bollenschuren staat.
Een klein aantal heeft een nieuwe bestemming
gekregen en omdat het een gebouw voor opslag
is, zijn andere vormen van opslag het meest
voorkomend bij hergebruik: voor meubelen
en antiek, als onderdeel van een tuincentrum.
Maar ook zijn er bollenschuren, waarin appar
tementen zijn gebouwd.
Aandacht is er in het onderzoek ook voor
andere gebouwen, die met de bollenteelt te
maken hebben, zoals veilinggebouwen, koel
huizen, tuinbouwscholen, laboratoria.
Bescherming
Dat er nog betrekkelijk veel bollenschuren over
zijn is mede toe te schrijven aan de agrarische
bestemming van de grond waarop ze staan. Er
is dus altijd een wijziging van het bestemmings
plan nodig, bijvoorbeeld voor de bouw van
woningen of villa's.
Een handjevol bollenschuren (waaronder een
tweetal zeer fraaie aan de Teylingerlaan in
Sassenheim/Voorhout, nabij de ruïne van
Teylingen) is rijksmonument geworden en
enkele gemeenten hebben bollenschuren op de
gemeentelijke monumentenlijst geplaatst.
Op basis van de huidige A-lijst zal een aanvul
lende selectie voor bescherming via de monu
mentenstatus moeten worden gemaakt, zo
vinden de onderzoekers. Het huidige bestand
aan top-schuren moet nauwgezet bewaakt
worden.
Warmenhoven: 'Gelukkig hebben we bereikt
dat wanneer om de sloop van een bollenschuur
wordt gevraagd men zich tot ons wendt om
advies.' Met 'ons' doelt hij dan op de commissie
tot behoud en herbestemming van bollenschu
ren, van het museum De Zwarte Tulp in Lisse.
In dat museum komt waarschijnlijk ook een
digitale database, waarin alle bollenschuren zijn
opgenomen.
Als man van het eerste uur zegt Warmenhoven:
'Wij moeten ons blijven inspannen voor de
bollenschuren, deze zo functionele gebouwen.
Anders zullen deze ikonen van de Bollenstreek
op termijn verloren gaan.'
W. Burgers is publicist te Hoofddorp.
