De tropische art deco van Bandung
Ruud van Soest en Bert Franssen
Het Parijs van Java is Bandung al lang niet meer. Maar een tocht
langs de tropische art deco van Bandung is veel meer dan de
moeite waard. Je maakt kennis met het werk van grote
architecten C.P. Wolff Schoemaker en A.F. Aalbers. Deel twee
van een Indonesische architectuurreis.
oktober 2002
Heemschut
29
niet altijd even gelukkige verbouwingen. De
tropische binnentuin in het hart werd vervan
gen door een betegelde ruimte met op regel
matige afstanden een palm. Savoy Homann
slaat zich nu door de dip in het toerisme heen
met betaalbare familiearrangementen in de
weekends.
Eigenlijk wijken we af van ons reisschema. In
het vliegtuig naar Jakarta lezen we in onze reis
gids dat Bandung 'een van de drie steden met
tropische art deco' is - naast Miami in Florida
en, onvermoed, Napier in Nieuw-Zeeland,
waar zelfs een art deco McDonalds blijkt te
zijn. Onze nieuwsgierigheid is gewekt en we
besluiten na Semarang (zie het vorige nummer)
ook Bandung te bezoeken. De aangewezen
verblijfplaats is ongetwijfeld Grand Hotel
Savoy Homann, dat in rijke art deco stijl inge
richt is.
Savoy Homann is in 1939gebouwd doorarchi-
tect A.F. Aalbers. Het hotel was gelegen aan de
Groote Postweg van Daendels, die dwars door
Bandung liep. Aalbers ontwierp een markant
gebouw. Karakteristiek zijn de terugwijkende
gevel die een voorplein creëert, de slanke, iets
decentrale toren in een binnenhoekvan de
gevel, de horizontale geleding en lange
golvende gevellijnen. De bouwstijl is gebaseerd
op Het Nieuwe Bouwen, maar wordt ook wel
aangeduid als streamline art deco, of ocean liner
art deco naar de luxueuze inrichting. Zo zijn
kolommen en plafónd in de ruime ontvangsthal
zeldzaam mooi gedecoreerd. Ook binnen het
gebouw is Aalbers gevoelig omgegaan met de
ruimte. We krijgen een mooie suite met deels
originele betimmeringen, glas in lood ramen,
vloertegels in art deco design, en teakhouten
kopieën van oude meubels.
Nasser, Charly Chaplin, Yasser Arafat, Nehru en
een sleep andere prominenten logeerden er. En
nog in 1993 verbleven Prins Claus en Willem-
Alexander in het hotel. Maar de gloriedagen van
Savoy Homann zijn sleets geraakt. Er waren
Tropenstijl
Wat is nu eigenlijk die 'tropische art deco',
zoals onze reisgids het noemde? Op de eerste
plaats gaat het om aanpassing van de moderne
westerse bouwwijze aan de extreme klimatolo
gische omstandigheden van de tropen. De zon
schijnt genadeloos op onbeschermde objecten.
Bijna van het ene op het andere moment kan
er dan een tropische stortbui losbarsten, soms
complete wolkbreuken, die een brede straat
binnen een kwartier in een kniehoge, snel
Villa Isola (1932), een van de markantste
werken van C.P. Wolff Schoemaker, wordt
momenteel gerestaureerd. In de cylinder-
vormen is het Nieuwe Bouwen herkenbaar. Het
interieur heeft een stijlvolle art deco inrichting.
Foto's auteurs
