/V^w- o tv iA't^' (XktTï,e'&
augustus 2002
Actief
19
SECRETARISSEN (PROVINCIALE) COMMISSIES
Groningen
mr. G.H. Wildeboer (050) 3135076/(0598) 373812
Friesland
mr. H. de Boer (058) 2154167/2941661
Drenthe
mr. D. Hoeksema (0592) 356886
dhoebema@wanadoo.nl
Overijssel
mw. A. Sloot-Habers (0529) 433751
Gelderland
mw.drs.M.Jetten (024)3230419/3230419
Flevoland
mr. S.C. Trip (036) 5314456
Utrecht
H.F. Kuiper (0348) 400111
Noord-Holland
mw. A. Mars (0297)522804
martref@tref.nl
Amsterdam
mw.drs. M.J. Kuipers-Verbuijs (020) 6195690
Zuid-Holland
drs. C.J.deJong (0172)519478
werk: (070) 3811300
jong-verschoor@hemet.nl
Zeeland
mw.mr. C. Herbers-Schoenmakers (0118) 556122 556174
werk: (0117) 375806
ineke.herbers@sbi.nl
Noord-Brabant
drs.ir. H.N.G.M. Boot (0486) 461982 461863
Limburg
dhr.J.H.G.E. Neessen (079)3662501
FRIESLAND
Begraafplaats Spanjaardslaan
Leeuwarden Deze voor Leeuwarden zo histori
sche plek dreigt niet te verloederen, maar is al
verloederd. Dit is wel buitengewoon jammer om
dat deze begraafplaats, eind 19de eeuw aange
legd door de befaamde tuinarchitect Roodbaard,
veel Leeuwarders herbergt die het hunne tot de
groei en bloei van deze stad hebben bijgedragen.
In aanmerking genomen dat de gemeente een
zorgplicht heeft ten aanzien van dit Rijks
monument en daardoor ook aanspraak op
subsidie kan maken, zou men mogen verwach
ten dat er iets meer gedaan wordt dan het 'te
hooi en te gras' maaien van het terrein. Een,
desnoods gedeeltelijke, restauratie van de
begraafjplaats zou zeker op zijn plaats zijn.
Het kan zo zijn, dat er op het ogenblik geen
geld is voor restauratie, maar het gaat te ver om
begrip te tonen voor het feit dat gedurende een
lange reeks van jaren de gemeente het park zo
heeft verwaarloosd, temeer waar het Rijk bij
monde van staatssecretaris D. Gahor in 1992 al
subsidie toezegde.
Heemschut vraagt van het stadsbestuur het Rijk
te verzoeken deze subsidietoezegging te beves
tigen; en de gemeentelijke bijdrage voor het
komende jaar op de begroting te zetten. Op
deze wijze zou de status van Rijksmonument
daadwerkelijk gestalte kunnen krijgen.
Zoals gezegd is een volledige restauratie niet
noodzakelijk of zelfs wenselijk: het gaat er juist
om dat er een sfeer ontstaat van beheerst verval:
de paden moeten opgeknapt en de beplanting
bijgewerkt. Ten aanzien van de graven en de
grafhekken is het niet nodig dat die er weer als
nieuw uitzien, maar wel dat de bestaande
unieke kenmerken behouden blijven.
Met een dergelijke bescheiden restauratie zal
het bedrag dat nodig is nog wel meevallen.
Overtuin landgoed Oranjewoud
Heerenveen Heemschut heeft de grootste
bezwaren tegen de aanleg van de brug die een
extra toegang geeft tot de achterkant van de
Overtuin van landgoed Oranjewoud. Het
laatste is immers juist niet de bedoeling.
De Tuin is ooit ontworpen om beleefd te
worden vanaf de ingang aan de Lindelaan. Door
de eeuwen heen is voor dit concept respect
gebleven. Het is altijd een besloten aanleg
geweest, met een omgrachting en boomsingels.
Al bij de aanleg, aan het einde van de 17de eeuw,
zijn deze structuren ontstaan en intact gebleven.
De latere invulling in het begin van de 19de
eeuw, naar de trant van de landschapsstijl, heeft
binnen de bestaande oude structuur plaats
gevonden. De toegang is steeds op dezelfde
plaats gebleven. Het huidige plan om een
nieuwe ingang aan de Bieruma Oostingweg te
creëren, doet het concept van de aanleg geweld
aan. De wandelaar komt als het ware het terrein
op via de coulissen achter het toneel, waardoor
het te beleven tafereel, de aanleg, niet meer kan
worden beleefd. Dit druist tegen alle principes
van het bestaande concept in.
Aangezien de tuin in Fryslan een uniek monu
ment is, dient de gemeente Heerenveen zich
terdege te beseffen dat de waarde van de
Overtuin zodanig is, dat een dergelijke ingreep
de druk op het gebied teveel kan verhogen. Dit
kan ongewenste ontwikkelingen als vandalisme
bijvoorbeeld door de tuin als circuit te gaan
gebruiken en ook andere aantastingen teweeg
brengen.
De tuin dient in zijn waarde gelaten te worden.
De gemeente Heerenveen, die bovendien op
basis van een koopakte van het park in 1953,
speciale verantwoordelijkheden is aangegaan
om de tuin in in stand te houden in de staat
waarin deze zich toen bevond, is van onze
bezwaren op de hoogte gesteld.
GustaafWitzen Elias, PR-medewerker Heemschut
Friesland.
GELDERLAND
Voorlopig geen glazen lift
Oosterbeek Acties van Heemschut met in 2001 de
Vrienden van het Airborne Museum en in 2002
de Stichting voor Heemkunde in de Gemeente
Renkum, hebben een aantasting van een rijks
monument voorkomen. De procedure startte
begin 2001 toen de Stichting Airlift te
Oosterbeek een bouwvergunningaanvraag
indiende bij de gemeente voor de aanbouw van
een glazen buitenlift aan het rijksmonument
Villa Hartenstein, waarin het Airborne Museum
is gevestigd. In 2001 is Heemschut tweemaal in
de pen geklommen om bezwaar aan te tekenen.
Eerst tegen het niet publiceren van de voorge
nomen wijziging van een rijksmonument en
nadien tegen het verlenen van een van rechts
wege verleende monumenten- alsmede bouw
vergunning. En daar wrong de schoen, want de
gemeente is slordig omgesprongen met het
wetsartikel volgens welke zonder monumenten
vergunning er géén bouwvergunning wordt
afgegeven. Aanvrager en gemeente hanteerden
de aanvraag bouwvergunning tevens als
aanvraag monumentenvergunning. Op deze
procedurefouten werd bij pen en monde door
Heemschut de vinger gelegd. Echter de
commissie beroep- en bezwaarschriften van de
gemeente oordeelde onze argumenten deels als
'niet gegrond', zodat de bestuursrechter de
volgende stap zou worden. In maart 2002 sloot
Heemschut zich aan bij het bezwaar, ingediend
door de Stichting voor Heemkunde in Renkum,
tegen het toekennen van de door de Stichting
Airlift gevraagde voorlopige voorziening tot
opheffen opschorting bouwvergunning. Enige
dagen later gevolgd door een beroepschrift bij
de Rechtbank tegen het besluit van B en W in
zake de ongegrondverklaring, met een op
sommingvan de procedurefouten. Op 12 april
2002 verklaarde de rechter ons beroep gegrond
vooral vanwege het feit dat de gemeente de ter
zage- en publikatieplicht had geschonden ten
gevolge waarvan de monumentwijzigings-
procedure niet wettelijk was gestart.
Voor een goed begrip moet verder worden
vermeld dat Heemschut Gelderland niet is
gekant tegen een extra lift (er is overigens
inpandig een lift aanwezig) voor de minderva-
lide museumbezoeker. De vorm en plaats waar
vereist echter zorgvuldige afweging, temeer
daar de villa in een fraai park is gelegen.
Inmiddels is de Stichting Airlift een nieuwe
procedure gestart.
Ria Koning, PR-medewerker Heemschut
Gelderland.