Heemschut
31
Gedeeld verleden
Er zijn veel velschillende culturen in Suriname
vertegenwoordigd: CreolenHindoestanen
Chinezen, Javanen, Inheemsen, Marrons...
Beschouwt iedereen de binnenstad, toch goeddeels
door Nederlandse kolonisten gebouwd, wel als zijn
eigen culturele erfgoed?
'Natuurlijk heb je mensen die zeggen dat de
historische gebouwen niet van ons zijn, dat ga
je altijd hebben. We proberen die mensen altijd
duidelijk te maken dat hun voorouders ook
aan de bouw van die historische stad hebben
meegewerkt, wellicht als timmerman of als
iemand die in het oerwoud het hout gekapt
heeft. Het mogen dan waarschijnlijk de
Nederlanders zijn geweest, die de bouwmeester
of de architect waren, maar het is wel zo dat de
Surinamers een belangrijke bijdrage aan de
totstandkoming van de stad en de gebouwen
geleverd hebben. We kunnen beter spreken van
een gemeenschappelijk cultureel erfgoed, het is
een gedeeld verleden van zowel Nederland als
Suriname.
Over het algemeen draagt men monumenten
zorg een warm hart toe en op de jaarlijkse
monumentendag en in het onderwijs zie je de
belangstelling dan ook groeien.'
Kunt u aangeven hoe monumentenzorg georgani
seerd is in Suriname?
'Misschien is het goed als ik een overzicht
geef van de belangrijkste monumentenzorg
organisaties. De Stichting Monumentenzorg
Suriname is een particuliere organisatie die
zich meer bezighoudt met public awaren ess, zij
organiseert jaarlijks de Open Monumentendag
en geeft een monumentenkalender uit. Daar
naast is er de Commissie Monumentenzorg,
dat is het adviesorgaan van de Minister van
Onderwijs en Volksontwikkeling, waaronder
ook Cultuur en Monumentenzorg in Suriname
ressorteren. Verder heeft de toenmalige minis
ter Tjan Gobardhan op 1 augustus 1997 de
Stichting Gebouwd Cultureel Erfgoed
Suriname opgericht. Deze stichting heeft als
hoofdtaakstelling het voorbereiden van een
monumentenbeheersinstituut. Tenslotte is in
1999 ICOMOS-Suriname opgericht.
Daarnaast zijn er nog veel kleine verschillende
specifieke stichtingen die zich bezighouden
met een individueel gebouw, zoals de Waag, de
Oranjetuin [begraafplaats, MB], de kathedraal,
de Hendrikschool en dejodensavanne.
Tenslotte zijn er de Unie van Architecten in
Suriname en de Algemene Aannemers
vereniging, die zich beide beijveren voor
monumenten en monumentenzorg.
Er werd al in de jaren '60 een monumentenlijst
van Paramaribo gemaakt, maar pas in 1999 zijn
monumenteigenaren formeel in kennis gesteld
en hebben ze een aanwijzingsbeschikking
gekregen. De Wet Historische Monumenten
uit 1963 is nu achterhaald, maar vigeert nog
Huizen langs de oever van de Surinamerivier.
Het deel van de stad, dat genomineerd is om aan
gewezen te worden als beschermd stadsgezicht
komt overeen met het Unesco-gebied: Fort
Zeelandia en omgeving, Sommelsdijkse Kreek,
deel Tourtonnelaan, Gravenstraat, Klipstenen-
straat, Heiligeweg, Knuffelsgracht, Waterkant.
steeds. Momenteel ligt er een wetsontwerp
klaar op basis waarvan het mogelijk zal worden
de historische binnenstad als beschermd stads
gezicht aan te wijzen.'
Achterstallig onderhoud
Kan men in aanmerking komen voor een restaura
tiesubsidie?
'In tegenstelling tot Nederland en de Antillen
is er geen restauratiefonds en zijn er geen
speciale fiscale voordelen. Monumenteigenaren
zijn over het algemeen grotendeels op zichzelf
aangewezen. Als je een bedrijf hebt dat in een
monumentaal gebouw zit, dan kan je nog tot op
zekere hoogte de restauratiekosten aftrekken
van de belastingen. Een particuliere woonhuis
eigenaar daarentegen zal de restauratie uit
eigen zak moeten bekostigen. Desondanks zie
je dat vrij veel particulieren overgaan tot
restauratie. Aan de gebouwen van de overheid
zie je aan het achterstallig onderhoud dat er
daar een tekort is aan geldelijke middelen en
adequaat beheer.'
Binnenkort welstandscommissie
Hoe denkt u de soms vergaande aantastingen tegen
te gaan?
'We hopen daarmee deels een eind te kunnen
maken, wanneer er binnenkort een welstands
commissie wordt ingesteld. In ieder geval
moeten dan alle verbouwingen en nieuwbouw-
plannen binnen de historische binnenstad en de
Traditionele houten woonhuisarchitectuur.
juni 2002
