'II 1
-*
Heemschut
5
Kuisvesting van de Stichting Restauratie
Werkplaats Schiedam.
Voor de kapel is een nieuwe bestemming niet
een, twee, drie voorhanden. Die dient zich aan
in 1997.
De Roemeens Orthodoxe Kerk in Nederland,
opgericht in 1981, is al sinds de oprichting op
zoek naar een eigen kerkgebouw. En juist de
achthoekige kapel op de Schiedamse begraaf
plaats blijkt voor de Roemeens Orthodoxe
liturgische diensten zeer geschikt te zijn. Er
wordt contact gelegd met de Stichting
Beschermd Stadsgezicht Schiedam. Met mede
werking van de Roemeense ambassadeur wordt
een plan opgesteld om de kapel geschikt te
maken voor de liturgie van de Roemeens
Orthodoxe Kerk. De bijgebouwen gaan dienen
als sociaal cultureel centrum voor de Roemenen
in de Benelux. Eind oktober 2000 draagt de
gemeente de kapel en de bijgebouwen over aan
de Stichting. De restauratie kan beginnen.
Ontdekking
De uitvoering van de restauratie gebeurt onder
leiding van restauratiearchitect Peter van Velzen
van architectenbureau Restauro uit Den Hoorn.
Het betrekken van Van Velzen bij de restaura
tie staat garant voor een diepgravend onder
zoek naar alle mogelijke bouwsporen uit het
verleden. Zijn aanpak houdt in dat de geschie
denis van de kapel overal zichtbaar blijft. Tot
in de kleinste details. Zo is het kleine, ronde
kijkgat in de voet van de klokkentoren behou
den gebleven. Aan de binnenkant is het raampje
afgesloten met een messing luikje. Volgens de
overlevering kon de klokkenluider door dit
raampje de begrafenisstoet zien naderen over
de, hoger gelegen, dijk zodat hij precies op tijd
de klok kon luiden. De bronzen luidklok hangt
in het houten, achtkantige klokkentorentje
dat boven op het dak staat. Het dak dat vanaf
1932 met koper was bekleed heeft de oor
spronkelijke, leien bedekking weer terug
gekregen.
De neoclassicistische kapel staat op een stenen,
achdtoekig basement waarbinnen de grafkel
ders liggen. Het basement en de grafkelders
zijn bekleed met hardsteen platen. Op de
muren van de kapel zijn, onder de ramen, hard
stenen platen aangebracht in de vorm van een
blokkenpatroon. Dit blokkenpatroon verwijst
naar de Italiaanse renaissancegevels waar de
sokkel of het basement van palazzogevels vaak
van ruw behouwen (rustica) materiaal is.
Merkwaardig is het geveldeel boven de blokken.
Hier deed men een opvallende ontdekking. Dit
deel is namelijk geheel bedekt met platen licht
grijze natuursteen: zogenoemde Portlandsteen.
Deze Engelse kalksteen is, voor zover bekend,
in Nederland niet of nauwelijks toegepast.
Alleen in Schiedam vind je enkele gebouwen
met zo'n bijzondere Portlandstenen voorgevel.
Binnen in de kapel, die een kruisvormige plat-
l+'ir1
i
Interieur van de kapel.
tegrond heeft, vallen de geschilderde engelen
op het met ornamenten versierde stucplafond
in het oog. Hier zie je ook goed hoe mooi het
buitenlicht door de smalle, hoge glas-in-lood-
ramen valt. De glas-in-loodbeglazing met art
deco-motieven dateert uit 1923.
Aan het plafond hangt een immense glazen
kroonluchter en de wanden zijn behangen met
een groot aantal iconen. Maar wat de kapel een
typisch Roemeens Orthodoxe sfeer geeft is de
zacht lichtblauwe kleur van de wanden. Van
Velzen toog speciaal naar Roemenië om het
kleurgebruik in de Roemeens Orthodoxe Kerk
te onderzoeken. Daar ontdekte hij, dat er zo
weinig mogelijk kleur wordt gebruikt. Om de
religieuze iconen en frescoschilderingen zo
goed mogelijk te laten spreken worden slechts
kleine nuanceverschillen in kleur toegepast.
Op 9 juni 2001 is de voormalige rooms-katho-
lieke kapel in gebruik genomen als kerkge
bouw van de Roemeens Orthodoxe Kerk in
Nederland. Dankzij de Stichting Beschermd
Stadsgezicht Schiedam is een betekenisvolle
plek in de stad behouden.
Bron
Berg, S. van den (red), Van buitenplaats tot ka k
Schiedam 2001.
december 2001
