Kapel wordt Roemeens
Orthodoxe Kerk
Mariette Polman
Een herboren monument in Schiedam
Beneden aan de steil aflopende Vlaardingerdijk te Schiedam ligt
een oude, 19de-eeuwse begraafplaats. Er staan monumentale
bomen, ruïneuze grafbeelden, scheefstaande, met mos begroeide
grafzerken, priester- en nonnengraven, een kapel en wat
bijgebouwen. Sinds de jaren '70 wordt hier niemand meer
begraven. Daardoor verloren ook de neoclassicistische kapel
en de bijgebouwen hun functie. Sloop dreigde. Dankzij de
inspanningen van de Stichting Beschermd Stadsgezicht Schiedam
bleven ze behouden.
4
Heemschut
december 2001
De neoclassicistische kapel. Foto's auteur.
Twee grote ijzeren toegangshekken, met stich
telijke woorden versierd, geven toegang tot de
begraafplaats die uit 1849 dateert. In dit jaar
komt de oude buitenplaats Bokkenburg in het
bezit van de Rooms Catholieke Gemeente van
Schiedam. Willibrordus Thijssen krijgt van het
kerkbestuur de opdracht tot het ontwerpen van
het gravenplan, een 'doodgraverswoning', een
sacristie en een lijkenhuisje. De bouw van een
kapel moet wachten. Daarvoor ontbreekt voor
alsnog het geld. Wanneer in 1853 een van de
kerkbestuurders een fors bedrag voor de bouw
schenkt wordt architect Thijssen ook aange
trokken voor het ontwerp.
Een jaar later, op 24 augustus, wordt de kapel
plechtig ingewijd. Maar de euforie over de
voltooiing van het prachtige gebouw duurt
kort. Het pand kampt al snel, zowel van binnen
als van buiten, met bouwkundige gebreken.
Muren slaan uit, het dak lekt en het metselwerk
vertoont scheuren. De een na de andere repara
tie wordt uitgevoerd. De kosten die daarmee
gepaard gaan zijn hoog en maken het voortbe
staan van de kapel onzeker. In 1972 draagt het
kerkbestuur de gehele begraafplaats over aan
de gemeente Schiedam. Vijf jaar later worden
de kapel, de bijgebouwen, de monumentale
bomen en de toegangshekken op de rijks
monumentenlijst geplaatst. Maar het verval
zet voort.
'Mission impossible'
In 1993 neemt de Stichting Beschermd Stads
gezicht Schiedam (SBSS) het initiatief tot
restauratie van de kapel en de bijgebouwen.
Deze Stichting, opgericht in 1986, heeft als
doel om gebouwen met een bijzondere histori
sche of culturele waarde voor Schiedam te
behouden. De vele, al dan niet wettelijk
beschermde gebouwen zijn onderdeel van de
historische binnenstad van Schiedam. Het kost
handenvol geld om ze in stand te houden. Geld
dat, vooral voor zwaar vervallen monumentale
en beeldbepalende panden, nogal eens
ontbreekt. Voor dit soort bebouwing maakt de
Stichting Beschermd Stadsgezicht Schiedam
zich sterk. 'Missions impossible': zo karakteri
seert voorzitter prof. ir. G.Chr. Meeuse, de
aanpak van de Stichting. Deze gebouwen zijn
vaak zo vervallen dat er ogenschijnlijk niets
anders meer rest dan sloop. De Stichting koopt
de panden aan, maakt plannen voor herstel en
begeleidt de restauratie. Fondsen, subsidies,
sponsoring en particuliere bijdragen moeten de
restauraties financieel mogelijk maken.
Roemeens Orthodoxe Kerk
Een belangrijk uitgangspunt van de Stichting is
dat er alleen wordt gerestaureerd als het pand
van een nieuwe functie verzekerd is. Zo werd
een zwaar gehavende, voormalige distilleerderij
in het centrum van de slopershamer gered,
gerestaureerd en geschikt gemaakt voor de
