Wind en water in Waterland
Jan Derk Gerritsen
Wind en water zijn onafscheidelijke geestverwanten. De mens
heeft dat al sinds oertijden in de gaten. Zeilen, molens en stuwen
getuigen ervan. Ze worden veelvuldig 'afgeschilderd' als Hollands
cultuurhistorisch erfgoed. Of de alternatieve windmolens(turbines)
van nu de geschiedenisboekjes ook zullen halen, ligt verborgen
in de ongewisse schoot van de toekomst.
Enquête
oktober 2001
Heemschut
7
Op dit moment lijkt alleen van belang of ze een
wezenlijke en nuttige bijdrage kunnen leveren
aan de zo noodzakelijke groene stroom.. Dat die
bij de schadelijkheid en beperktheid van
fossiele brandstoffen onontkoombaar is, mag
geen punt van discussie meer zijn.
Waterland
Op die vanzelfsprekendheid denken pleit
bezorgers en vaak tevens fabrikanten van wind
molens terecht in te spelen. Twee jaar geleden
zagen zij ook 'brood' in Waterland, een aan alle
kanten open veenweidegebied naast het
IJsselmeer en onder de rook van Amsterdam.
Een wetenschappelijk bureau van de
Universiteit van Amsterdam kreeg van hen de
opdracht een enquête onder de bevolking van
de gemeente Waterland te houden. De eerste
vraag in die enquête luidde: 'Bent u voor of
tegen alternatieve energie zoals zonne- en
windenergie?'Je moest wel van alle sociale
gevoelens zijn gespeend als je 'tegen' zou invul
len. Maar dan ben je er tevens 'wetenschappe
lijk' ingeluisd omdat verder elke vraag slechts
over windenergie gaat en je je voorkeur voor
uitsluitend zonne-energie niet kenbaar kon
maken.
In het verloop van de vraagstelling mag j e j e
mening geven of je de molens storend in het
landschap, weinig veilig, geluidhinderlijk, te
hoog' etc. vindt. Het onderzoek eindigt met het
zeer fundamentele verzoek, dat - mocht je nog
vragen hebben - je deze onder dat hoofdje kunt
invullen. Nou die vragen hebben we
wel! Je wordt verder op het hart gedrukt dit
onverwijld te doen, want de gemeente moet
over de plaatsing van windmolens binnenkort
een besluit nemen. De gemeente heeft dat,
gelukkig, tot op dit moment nog niet gedaan.
We nemen aan, dat deze net als wij inderdaad
nog wel wat meer zekerheden wil hebben alvo
rens dit open gebied met nog meer molens op
te sieren dan er al, zonder ons medeweten, zijn
neergezet. Zo zouden wij, om maar een voor
beeld te noemen, de vraag naar het nuttig
rendement wel beantwoord willen zien. Wij
Windturbines, in dit geval bij Haarlem.
Foto Henk Vijn.
hebben dat ook te kennen gegeven maar er
nooit respons op gekregen. Als vanzelfsprekend
inwoner van Waterland heeft de toenmalige
burgemeester, mevr. m.r. I. Bleeker dit vragen
formulier ook in de bus gekregen maar het
nooit gezien, omdat haar echtgenoot het bij het
lezen zo'n onzin vond', dat hij het regelrecht
in de prullenmand heeft laten verdwijnen.
'Wetenschappelijk'
Hoe 'wetenschappelijk verantwoord' niettemin
de opdrachtgever met de 'uitslag' van dit
onderzoek in zijn eigen voordeel kon gaan
zwaaien, bleek enkele maanden geleden. Vol
trots liet hij de pers weten, dat de inwoners van
Waterland in grote getale voor windmolens
bleken te hebben gekozen in hun gebied. Ze
bleken er net als wij 'wetenschappelijk' en van
geen kwaad bewust te zijn ingetuind, door een
voorkeur uit te spreken voor alternatieve
energie. Lees zonne-energie. Het is hoopvol,
dat de gemeente in elk geval op basis van dit
quasi-referendum zich nog steeds beraadt op
een meer democratische besluitvorming. Aan
die gemeente heeft Heemschut al laten weten,
alle vertrouwen te hebben in de zorg, die het
Landschap Waterland tot nu toe al aan de dag
heeft gelegd voor het behoud van dit unieke
open veenweidelandschap. Eenzijdige voor
lichting aan de bevolking door tendentieuze
vraagstelling mag daarbij geen rol spelen.
J.D. Gerritsen is PR-m.ed.ewerker van Heemschut
Noord-Holland.
