Vijn en De Hoeksteen
Jan-Derk Gerritsen
Henk Vijn richtte in Haarlem nieuwe monumentenstichting op
Wie de Haarlemmer Henk Vijn nog niet kent, kent in elk geval
zijn scooter. Het is net als met de brandweer, dan moet je opzij.
Niet dat hij zich niet aan de regels houdt, want hij probeert veel
te omzeilen, maar in de file wil hij wel vooraanstaan.
IWM-rMWFi
28
Heemschut
oktober 2001
Met deze bijdrage van PR-medewerker Noord-
Holland Jan-Derk Gerritsen start een nieuwe
serie over markante monumentenorganisaties.
Dit keer in combinatie met het portret van een
even markante monumentenman.
i.tnrtr:
Henk Vijn op zijn snelle scooter voor de oude
schouwburg van Haarlem, inmiddels
Rijksmonument dankzij Heemschut en Henk.
Deze vurige, soms wat al te bevlogen, strijder
voor het behoud van het Haarlemse stads
gezicht parkeert zijn scooter bij voorkeur bij
overheidsgebouwen. Niet alleen bestuurders
van voertuigen maar dus ook stadsbestuurders
weten dan voor het binnengaan al, dat er reke
ning gehouden moet worden met een critisch
gehoor. Zoals Heemschut Noord-Holland al
jarenlang samenwerkt met de Historische
Vereniging Haerlem, zo zijn wij ook Vijn al
even lang dankbaar voor zijn informatie - veelal
voorinformatie - en ideeën, die in de meeste
gevallen geleid hebben tot behoud van het rijke
historisch erfdeel, dat de Damiatestad bezit. De
kracht van zijn strijd ligt niet in het actievoeren
om het actievoeren, want immer heeft hij
suggesties, hoe het dan wel zou moeten.
Meestal leidt dat dan niet tot luchtfietserij maar
tot een Aha-erlebnis, zelfs bij bestuurders, zodat
er al enkele malen sprake was en is van 'een
plan Vijn', waarmee rekening gehouden wordt.
Geboren Haarlemmer
Wie van zijn stad houdt, kent zijn stad ook en
zeker Vijn, die er ook geboren is. Hij weet dus
vaak te melden, dat als je het een niet doet, het
ander toch mogelijk is. Neem bijvoorbeeld de
parkeergarage in de Damstraat, waar Heemschut
al vele malen over geschreven heeft en waar
voor het ook suggesties op tafel heeft gelegd,
samen met de Historische Vereniging Haerlem.
In zo'n eeuwenoude straat een gat graven naast
prachtige 17de-eeuwse panden lijkt onverant
woord. Op voorwaarde, dat dat gat dan ook een
voorlopige functie krijgt en straks weer dicht
kan, zijn ook wij akkoord gegaan. En dat op
grond van het door bestuurders gedoopte
'Plan-Vijn' om de ingang ervan bij het Spaarne
te maken en daar ondergronds te gaan, zodat de
Damstraat ongeschonden blijft.
Afgesproken is, dat meteen bij de bouw met
zo'n ondergrondse aansluiting rekening wordt
gehouden. Het is slechts een voorbeeld van zijn
constructieve werkwijze.
De Hoeksteen
Maar Vijn krijgt niet altijd zijn zin. Dat heeft
hij ook moeten aanvaarden bij het bestem
mingsplan de Appelaar, alias het Enschede-
complex. Het gewraakte plan van de Catalaanse
architect Busquettes ligt in de prullenmand. Iets,
wat hij heeft bereikt samen met zijn partijge
noot, de WD-er Kroskinsky, die nu wethouder
is en toen actievoerder. Maar tegen hem bindt
hij nu de strijd aan vanwege diens pleidooi voor
de Raaksplannen vanMAB-Vastgoed, waarbij
geen steen van de daar staande monumenten op
de ander blijft. De rechtbank zit echter nog
steeds in het Appelaarplan. Vijn's idee deze
over te brengen naar de Ripperda-kazerne aan
de rand van de stad, goed bereikbaar en met
legio parkeermogelijkheden, werd niet overge
nomen. Zo wisselen succes en teleurstelling
elkaar vaak af. De teleurstelling ging echter
zozeer de overhand krijgen, dat hij in een
gesprek met Heemschut-Noord-Holland voor
stelde een eigen stichting De Hoeksteen op te
richten. Genoemd naar het gelijknamige
monumentale kerkje in het stadsdeel De Raaks,
dat in het plan van MAB Vastgoed gesloopt
dreigt te worden. Ook Heemschut heeft het
toenmalige gemeentebestuur laten weten een
voorstander te zijn van het Bouwfondsplan,
waarbij naast twee andere monumentale
gebouwen de Hoeksteen overeind zou blijven.
Ook de bevolking van Haarlem had zich daar
voor in ruime mate uitgesproken.
Democratie
Diezelfde bevolking heeft met het oprichten
van De Hoeksteen haar adhesie betuigd. Op
een advertentie in het Haarlems Dagblad,
waarin de nieuwe stichting haar doelstelling
bekend maakte, kwamen maar liefst 2200 posi
tieve schriftelijke reacties. Zoals Heemschut
heeft samengewerkt met Vijn en de Vereniging
Haerlem, zo blijft zij dat ook doen waar moge
lijk met deze stichting. Immers om mensen met
zo'n kennis van hun stad en liefde daarvoor
kunnen en willen wij niet heen. Daarom toch
nog maar even een greep uit de vele initiatie
ven, ideeën, acties en teleurstellingen van deze
belangeloze strijder voor het behoud van het
stadsgezicht van het prachtige Haarlem. Een
etiket, gekregen onder het 'bewind' van oud
stadsarchitect Wiek Röling. In een interview
met ons tijdschrift heeft Röling moeten consta
teren, dat er juist nadien meer is afgebroken
aan monumentaal schoons dan vóór die tijd.
Met de strijd tegen dergelijke bestuurders gaat
Vijn onverdroten voort.
Mede op zijn conto kunnen we schrijven:
Behoud van monumentale wachtkamers
NS-station Haarlem, oprichting Stichting
Hildebrand, herbouw Molen de Adriaan,
oprichting stichting Evenementen Haarlem,
Behoud Frederikspark, behoud en renovatie
Scheepmakersdijk, Herbouw van de 17de-
eeuwse Spaarnekraan, medestrijder met de
Vereniging Haerlem en Heemschut voor het
behoud van de schouwburg op het Wilsons-
plein, die inmiddels rijksmonument is etc. etc.
Voor sommigen gelukkig, voor anderen
jammer, maar van Vijn zijn we nog niet af.
