Paradise Lost?
Tineke Vooijs
In de provincie Groningen groeit en bloeit een waardevolle tuin:
de beeldentuin bij de borg Verhildersum, gelegen in het dorp
Leens in de gemeente De Marne. De tuin is de laatste twee jaren
ingrijpend gewijzigd.
Veranderingen in de tuin hebben een conflict veroorzaakt tussen
enerzijds het bestuur van de Stichting Borg Verhildersum en
anderzijds de Sichting Beeldentuin Borg Verhildersum en de
beeldhouwer Eddy Roos. Er is een verschil van mening over de
beplanting van de tuin. De rechter moet uitspraak doen over dit
conflict.
32
Heemschut
oktober 2000
De borg en de beeldentuin zijn onderdeel van
het landgoed Verhildersum (32 ha), eigendom
van de gemeente De Marne. Het landgoed met
de gebouwen, de beeldentuin en de landerijen
vormen samen het Museum Verhildersum. De
gemeente De Marne heeft het beheer van het
museum aan de Stichting Borg Verhildersum
overgedragen, dus ook het beheer en het
onderhoud van de beeldentuin. De tuin is geen
rijks- of gemeentelijk monument, de inrichting
is namelijk nog geen 50 jaar oud. Formeel is de
eigenaar dus vrij om naar eigen inzicht veran
deringen aan te brengen in de tuin.
De beelden in de tuin zijn gemaakt door de
beeldhouwer Eddy Roos. Hij heeft vóór 1998
een belangrijk aandeel gehad in de vormgeving
van de tuin. De Stichting Beeldentuin Borg
Verhildersum is opgericht om fondsen te ver
zamelen voor de bekostiging van de beelden.
Het ontstaan van het conflict
Het conflict is niet te begrijpen zonder kennis
van de geschiedenis van de borg Verhildersum,
van de tuin en van de beeldentuin.
De borg Verhildersum heeft vanaf zijn ontstaan
in de 14de eeuw verschillende verbouwingen
ondergaan. Van een eenvoudig steenhuis
groeide de woning uit tot een imposant
complex met zijvleugels. Deze vleugels zijn in
de loop van de tijd verdwenen. In 1792 kreeg
het gebouw zijn huidige voorgevel.
Ook de tuin bij de borg heeft verschillende
veranderingen ondergaan. De enige tekening
van het terrein, uit 1823, laat zien dat er toen
een nutstuin was met fruitbomen en een moes
tuin.
Bij de aankoop van de borg in 1953 kon een
tuinarchitect een keuze maken uit verschillende
stijlen uit het verleden van de borg, het borg-
terrein was namelijk nog geheel intact. De
nutstuin uit 1823 had hersteld kunnen worden.
Ook een mogelijk uitgangspunt was dat er een
stilistische overeenkomst moest zijn tussen de
gevel uit 1792 en de tuin en dan had de keuze
kunnen vallen op een Engelse landschapstuin.
Een andere mogelijkheid was weer een tuin aan
te leggen in de stijl van de bloeiperiode van de
borg: de 17de eeuw. Die keuze deed mevrouw
Clevering-Meijer'm 1968, toen ze in samenwer
king met de tuinarchitecte Renske Boon een tuin
Dit deel van de tuin is ongewijzigd (situatie
begin mei). Foto's Anna Huizinga.
