LIMBURG OP ZIJN SMALST
Frank Havens
Iedere provincie heeft ze: monumentale objecten en ensembles
waarvoor, ondanks hun evidente cultuurhistorische waarde,
gevochten moet worden. Zelfs de status van beschermd monument
biedt geen garantie tot behoud. Voortdurend dienen organisaties
als de Bond Heemschut derhalve op hun qui-vive te zijn.
In dit artikel worden vier trieste gevallen in de provincie Limburg
onder de loep genomen. Ter lering, doch niet ter vermaak.
oktober 2000
Heemschut
Voordat de vastberaden trimmer op een zomerdag aan
de beklimming van de verschrikkelijke Camerigerberg
begint, wordt hem - of haar uiteraard - nog een blik
gegund op het smakelijk langs de weg uitgestalde fruit
en op een keur aan verlokkelijke ijsco's die bijna voor
het grijpen liggen. Mocht de arme zelfkastijder bij deze
aanblik overmand worden door het vertwijfeld gevoel
de kwellingen van Sisyphus en Tantalus in zich te
verenigen, dan is de kans groot dat hij de Cameriger
berg voor gezien houdt en zijn heroïsche voornemens
enigermate bijstelt. Is de sportieveling echter een lief
hebber van monumenten, dan wordt hij ondanks de
laving niet veel vrolijker. Zijn oog wordt namelijk
getroffen door een bijna tot een ruïne vervallen
vakwerkboerderij. Het woonhuis van de hoeve
Winneberg, want daar spreken we over, verkeert in
een deplorabele toestand, en de bijbehorende schuren
zijn grotendeels ingestort. Verder wordt het in een
beschermd dorpsgezicht gelegen rijksmonument
ontsierd door nieuwe bouwsels en door een voor het
woonhuis aangelegde parkeerplaats, die de restanten
van een voormalige gracht heeft aangetast. Deze
gracht en de constructie van het woonhuis verwijzen
rechtstreeks naar de middeleeuwse oorsprong van de
Winneberg. Meerdere Limburgse kastelen hebben in
de Middeleeuwen op de Winneberg geleken, maar de
sporen daarvan zijn door allerlei verwoestingen en
verbouwingen uitgewist. De conservering van een
bijzondere fase in de geschiedenis van de rurale bouw
kunst maakt de Winneberg tot een monument van
uitzonderlijke klasse.
De Commissie Limburg van de Bond Heemschut
heeft reeds in 199S haar bezorgdheid over de gang van
zaken rond de Winneberg aan de gemeente Vaals
kenbaar gemaakt. Het college liet weten deze zorg te
delen, maar schoof iedere verantwoordelijkheid af naar
de provincie, omdat die bleef vasthouden aan de agrari
sche bestemming van de hoeve en niet wilde zoeken in
de richting van een eventuele oplossing van ombouw
tot toeristisch appartementencomplex. Deze verklaring
van de gemeente zou voor Heemschut nog acceptabel
zijn geweest als er niet veel meer gevallen waren waar-
Cadavre exquis De
Biesenhof, visitekaartje
van de gemeente Celeen.
Lankmoedig
