Reacties prijsvraag
Korte berichten
Heemschut nieuws
Heemschut
22
'Pomootje'Rokin e.a.
Jaren geleden heb ik Van der
Staay in zijn rede tot monumen
tenzorgen in de Grote Kerk in
Den Haag helder horen uitleggen
hoe postmodernisme is te
typeren. Bijna de hele 20ste eeuw
was er het moderne en het
modernisme, dat
krampachtig nietsontziend voor
uitstreefde. En van de weerom
stuit waren er de monumenten
zorgen die de confrontatie wel
moesten zoeken, door krampach
tig achterom te kijken en op de
rem te trappen. Postmodernisme
- met bijvoorbeeld de lessen van
Rossi - masseerde eindelijk de
kramp weg, bij beiden.
Vanuit mijn opleiding als archi
tect aan de TH in Delft en mijn
werk bij de Rijksplanologische
Dienst koesterde ik voorliefde
voor het moderne, maar wel met
veel respect voor wat vroegere
generaties ons aanreiken.
Tegelijkertijd heb ik de
Rijksdienst Monumentenzorg in
de loop der jaren zich zien
ontwikkelen tot pleitbezorger van
cultuurhistorische waarden, die
wel open oog heeft voor wat onze
huidige generatie met die waarde
kan en
wil. Van de Bond Eleemschut was
ik daar - met alle respect - nog
niet zo zeker van. De aandacht in
het decembernummmer van
Heemschut voor moderne monu
menten begroet ik daarom van
harte.
Van de 18 nominaties vallen er
naar mijn mening zes af:
1. De boerderij in Uffelte, die
gevangen blijft in een archetype;
2. De watertoren, omdat die
nominatie te zeer riekt naar een
Heemschut-opvatting die het
utilitaire 'best wel' toevertrouwt
aan de 'moderne' ingenieur;
3. Het koffiehuis
4. De stacaravan
5Tivoli, omdat ook hier de
motivatie verdacht is en in ieder
geval met Duiker niets van doen
heeft.
6. Gasunie, omdat bij het naderen
van Groningen deze pseudo-softe
mastodont gaat irriteren en
bovendien op een non-plek is gesi
tueerd. Zijn originelere voorgan
ger in de Bijlmer maakt tenminste
deel uit van een soort stedelijk
centrum.
Zeven andere kan ik slechts het
voordeel van de twijfel geven
omdat ik de architecten ervan
bewonder, maar de bouwwerken
zelf niet uit eigen aanschouwing
ken:
Valkhof, Maranathakerk,
Bonnefanten, Fantasie 10,
Boymans, van de Perre en
Educatorium.
Gegeven de nominaties vind ik
tenslotte dat op een lijst van
monumenten uit de periode 1980-
2000 de resterende vijf nominaties
niet mogen ontbreken:
-Station Sloterdijk, omdat dat net
als verschillende andere stations
zoals RAI en Duivendrecht, het
reizen weer joyeus maakt;
-De bibliotheek Boteringestraat,
omdat dat wonderlijke gebouw
zich zowel soepel voegt in het
Groningse stadsweefsel als dat het
pralend strenge Latijnse monu
mentaliteit toont;
-Oudhof/Rokin, om de redenen
die Beelen noemt. Passerend in lijn
4 ontgaat dit pomo'-tje me zelden;
-Fries Museum, omdat Gunnar
Daan de tijdloze Turfmarkt met
dit ontwerp wakker schudt voor
een feestelijke pas de deux;
-De Rekenkamer tenslotte, omdat
Aldo van Eyck - meer dan enige
andere architect van de 20ste eeuw
die ik ken - je ook weer in dit
laatste bouwwerk bij de hand
neemt en je gemoed voedt en
ontroert.
PietMollema
Amsteldijk 74
1074 HZ Amsterdam
?nollp@worldonline. nl
Rokin 99
Voor mij is Rokin 99 het moderne
monument voor de toekomst. Het
was een van de eerste gebouwen in
zijn stijl, en deed daarbij moeite
zich aan te passen aan de directe
omgeving. Het blijft zo mooi als
het was, zonder protserig te zijn.
Grote gebouwen als het
Bonnefantenmuseum zijn dermate
duur en uniek dat ze niet anders
dan een monument kunnen zijn of
worden, dit gebouw had ook heel
anoniem uitgevoerd kunnen
worden. Er spreekt kwaliteit uit
omdat het vernieuwend was, na is
gevolgd, en nog steeds uitzonder
lijk is.
Bart Schraag,
Arnhem
Rijksdienst bezorgd over
Leeuwarden
Leeuwarden De Rijksdienst voor
de Monumentenzorg is bezorgd
over ontwikkelingen in de binnen
stad van Leeuwarden. De
Friesland Bank wil er een te hoog
kantoor bouwen. Voor de bank
moest een bestemmingplan gewij
zigd worden, Okko Kloosterman van
de regio noord van de RDMZ
adviseerde daarbij een ranke toren
van dertig tot veertig meter hoog
te bouwen. Maar hij is bang dat
het een hogere toren wordt, de
bank zou opteren voor een toren
van ongeveer 50 meter, en of hij
slank wordt, is nog maar de vraag.
Kloosterman heeft de gemeente
Leeuwarden gewaarschuwd voor
zichtig te zijn met hoogbouw,
want dan is het hek van de dam:
het brengt andere bedrijven op
een ideetje.
Sombere toekomst Groninger
kerken
Groningen De Stichting Oude
Groninger Kerken ziet de
toekomst van monumentale
kerken in Groningen somber in.
Door de ontkerkelijking brokkelt
het draagvlak om de gebouwen in
stand te houden af. Daardoor
schiet het reguliere onderhoud er
vaak bij in, omdat er geen geld
voor is. Maar ook de kerkvoog
dijen laten het er soms bij liggen.
Voorzitter H. G. de Olde van de
stichting, geïnterviewd door het
Nieuwsblad van het noorden: 'Er
zijn kerkvoogdijen die niet verder
kijken dan hun neus lang is. Ik ken
plaatselijke gemeenten die het
onderhoud van hun kerkgebouw
alvast hebben stopgezet, omdat ze
weten dat aan overdracht op
termijn toch niet te ontkomen is.'
De Olde pleit voor een centrale
sturing met een belangrijke rol
voor provinciale kerkorganen.
Groningen telt zo'n 185
beschermde kerken, waarvan er 45
in handen zijn van de stichting.
Nationale Monumentendag
Het Nationaal Contact
Monumenten organiseert op 24
maart weer de Landelijke
Monumentenstudiedag. Thema:
de gevolgen van het Monumenten
Selectie Project en de komende
inventarisatie van
Wederopbouwarchitectuur.
Plaats: Concertgebouw te
Haarlem.
Langs digitale monumenten
Heemschut (http://www.heem-
schut.nlï is niet de enige organisa
tie op het gebied van de monu
mentenzorg met een eigen
internetsite. In de digitale wereld
zijn veel organisaties actief om
hun activiteiten te presenteren.
Bijvoorbeld de Rijksdienst voor de
monumentenzorg op
http://www.rdmz.nl. Er is infor
matie over de doelstelling van de
Rijksdienst, hoe de dienst is geor
ganiseerd en waar je met vragen
terecht kunt. Je kunt ook publica
ties, informatiefolders en boeken
bestellen. Sommige folders en
documentatiebladen zijn zelfs via
de site te raadplegen. Een nuttig
begin om wat meer over de regel
geving en de achtergronden van
de monumentenzorg te weten te
komen.
Menno Tillema
mtillema@belgarat,h. hobby, nl
februari 2000
