18
Heemschut
februari 2000
Berg in Santpoort, gemeente
Bloemendaal, door het provinciaal
bestuur van Noord-Holland voor
70 miljoen gulden. Een landgoed
notabene, dat juist deze provincie
150 jaar lang in uitmuntende staat
heeft beheerd en bewaard als het
terrein van het voormalige provin
ciaal psychiatrisch ziekenhuis. En
de verkoop zonder verdere voor
waarden aan een projectontwikke
laar kon tot bijna niets anders
leiden dan tot woningbouw van
liefst 450 woningen in een buiten
waarvoor de landschapsarchitec
ten Zocher en vermoedelijk ook
Springer nog hebben getekend:
voor tuin- en bosarchitectuur en
monumentale bebouwing. Acties
samen met tien andere organisa
ties in Bloemendaal, verenigd in
de stichting landgoed Meer en
Berg, hebben tot nu toe geleid tot
enig uitstel, te verwachten nieuwe
voorstellen en de val van de
verantwoordelijke wethouder. In
de wandelgangen worden gerust
stellende berichten vernomen
over meer behoud en hergebruik
van bestaande historische gebou
wen, ontzien van eeuwenoude
landschapsinrichting, bomenbe-
stand en verkleining van het
woningcontingent.
Het geheel is een onderdeel van
het recente streekplan Zuid-
Kennemerland, dat naar de
mening van de Raad van State
door de provincie Noord-Holland
wegens procedurefouten opnieuw
ter inzage moet worden gelegd.
Het biedt ons de kans bezwaar te
maken tegen de wijziging van de
bestemming van dit gebied in
'stedelijk milieu' zoals de bena
ming nu luidt na de winstgevende
transactie door het provinciaal
bestuur van Noord-Holland.
Bezwaar tegen havenplannen
Wijkermeer Het op last van de
Raad van State overmaken van het
huiswerk door Noord-Holland
van het streekplan Zuid-
Kennemerland geeft ons ook de
mogelijkheid opnieuw bezwaar
aan te tekenen tegen de haven
plannen in de Wijkermeer in het
schootsveld van de Stelling van
Amsterdam. Ook de staatssecreta
ris van Cultuur Van der Ploeghad
zijn bedenkingen tegen de aantas
tingvan deze inmiddels tot
wereldmonument verklaarde
historische kringstelling al
kenbaar gemaakt. Het was de
provincie, die
dit vestingwerk uit het eind van
19de eeuw als eerste op haar
monumentenlijst plaatste, juist
omdat het in zijn geheel vrijwel
nog onaangetast bewaard was
gebleven. Niet alleen omdat alle
forten en de meeste bijbehorende
gebouwen nog nagenoeg geheel
intact waren, maar ook omdat het
landschap ertussen en dus de
schootsvelden ongerept aanwezig
zijn. Een havenontwikkeling zou
met name dit laatste teniet doen.
Stolpboerderij bedreigd
Kolhorn In een brief aan de
Rijksdienst Monumentenzorg
heeft Heemschut 'verbaasd en
teleurgesteld' kennisgenomen van
de verklaring van geen bezwaar,
die deze dienst aan de gemeente
Niedorp heeft afgegeven voor de
nieuwbouw op het terrein van Van
der Oord in Kolhorn. Dat plan
houdt ook de sloop in van een
stolpboerderij, die notabene
binnen het beschermde dorpsge
zicht van Kolhorn staat. 'Het
onderhavige plan is een invulplan,
dat geen rekening houdt met de
kwaliteit van de stolp in het
Noord-Hollandse dorpsbeeld',
aldus de commissie Noord-
Holland van Heemschut. Bij ons is
de indruk ontstaan, dat gemeente
en projectontwikkelaar 'last
hebben van een opstal en een
geheel schoon terrein willen.'
Volgens de gemeente verkeert de
stolp in een slechte staat maar dat
wordt vaak gezegd om een geheel
nieuwe invulling door de project
ontwikkelaar mogelijk te maken.
De gemeente heeft bovendien
verklaard, dat 'verplaatsing van de
stolp te kostbaar is.' En met dat
standpunt had ook de Rijksdienst
zich verenigd. Heemschut heeft
echter een geheel andere invulling
van het terrein Van der Oord
voorgesteld met behoud van de
stolp. Daarvan is de dienst echter
nooit op de hoogte gesteld. Van
verplaatsing is onzerzijds nooit
sprake geweest en dat zou ook
geen oplosssinghebben betekend.
Binnenkort vindt over deze
kwestie overleg plaats met verte
genwoordigers van Heemschut, de
Rijksdienst en de gemeente
Niedorp.
Inmiddels hebben wij bezwaar
aangetekend bij de gemeente
Niedorp tegen de ingestelde
artikel 19 procedure van de Wet
op de Ruimtelijke Ordening in
verband met het bouwplan.
Appelaarproject
Haarlem Nadat de procedure
voor het Appelaarproject - het
Enschedé complex - bij de Grote
Markt in Haarlem, opnieuw
gestart is, worden wij regelmatig
op de hoogte gehouden van de
ontwikkelingen. Recent overleg
met ons en de Historische
Vereniging Haarlem bij de
gemeente heeft geleid tot een
hernieuwde
discussie over een van de laatste
struikelblokken: de ingang van de
parkeergarage aan de Damstraat.
Samen met de Vereniging
hebben wij onze bedenkingen
geuit tegen wat wij noemden 'het
gat in de Damstraat.' Vanaf het
Spaarne kijkend naar de Oude
Bavokerk op de Grote Markt zien
wij in het voorgestelde plan een
gapend gat in de Damstraat met
bijbehorende hekken en andere
afsluitingen. Daarmee zou het
karakter van deze historische
straat met zijn eeuwenoude
panden onaanvaardbaar worden
teniet gedaan en het zicht naar de
Grote Markt verstoord. Het
laatste voorstel, dat alleszins
acceptabel lijkt, plaatst de ingang
van de parkeergarage evenwijdig
aan het Spaarne ter hoogte van De
Waag. Het doorgaand verkeer
gaat op dezelfde plaats een tunnel
in, waar ter hoogte van de
Damstraat, dus ondergronds een
afbuiging van 90 graden onder die
Damstraat wordt gemaakt voor
het verkeer, dat de garage ingaat.
Met deze oplossing zijn dus ook de
plannen voor een ondergrondse
'doorboring van het historische
pand van Touw aan het Spaarne
van de baan.
Herbestemming
Ripperdakazerne
Haarlem Ook B en W van
Haarlem hebben bij de ontwikke
ling van het terrein van de voor
malige Ripperdakazerne gekozen
voor het - ook door ons uitverko
ren - ontwerp van de Antwerpse
architectengroep AWG. In dit
plan blijft het merendeel van de
monumentale gebouwen, ook al
krijgen ze stuk voor stuk een
andere bestemming, behouden.
Die plannen zijn van de hand van
architectenbureau Van Stigt uit
Amsterdam. Het hoofdgebouw
krijgt woonbestemming en een
Grand Café, kleinere wooneenhe
den komen in het fouragegebouw,
langzaam verkeer wordt door de
oude manege naar de hofjes geleid
en in het gebouw zelf komt
bedrijfsruimte. Wonen aan een
hof wordt mogelijk in de voorma
lige stallen. Ook in de nieuwe
manege komt een middenontslui
ting met functies als werkruimten,
kinderopvang en jeugd- en jonge
renwerk. In de smederij tenslotte
wordt een warmtekrachtcentrale
ondergebracht met waterfiltering
en distributie. En dit alles terecht
onder de naam van het ontwerp
'Huzarenstuk'.
Jan-Derk Gemtsen, PR-medewer-
ker Heemschut. Noord-Holland, tel.
(020) 4031890.
GELDERLAND
Kerk uit Wederopbouwperiode
behouden
Nijmegen Als een kerstgeschenk
kwam de schriftelijke mededeling
van het besluit van de raad van
Nijmegen de kerk Maria ten
Hemelopneming aan de
Daniëlsweg aan te wijzen als
gemeentelijk monument. Deze
qua type en architectuur bijzon
dere kerk van de
Wederopbouwperiode (zie
Heemschut juni '99) ontkomt aan
de slopershamer. Weer is geble
ken dat het volhouden van de slag
om een bijzonder gebouw maar
vooral de door Heemschut en de
Nijmeegse Historische
Vereniging Numaga gedane
oproep de discussie op inhoude
lijke gronden te voeren, in dit
geval tot een positief resultaat
heeft geleid. Proficiat.
Ria Koning, PR-medewerker
Heemschut Gelderland, tel. (024)
3231097.
