16
Heemschut
februari 2000
Bovendeurstuk 'De
Vossenjacht'. Olie op
doek 110 x 195 cm. Grote
zaal Huys de
Onbeschaamde. Veiling
A. Mak, Dordrecht dd 15-
6-1910. Cat.nr2
(lambrizering nr. 3) p 10.
Opname 1910. SAD
Inv.nr. GPV M. 1956/4.
telijk gedateerde en een aanmerkelijk aantal ongesig
neerde werken vervaardigt. Er bestaan tenminste evenzo-
vele toeschrijvingen, navolgingen, kopieën en vervalsin
gen. Beroemd en geliefd is zijn helder kleurgebruik in de
stillevens en zijn zeer gevarieerde dierentaferelen. Hij
werkt samen met onder anderen Jacob Jordaens (1593 -
Antwerpen - 1678) en Erasmus Quellinius II (1607 -
Antwerpen - 1678) in wier werk hij de dieren inschildert.
In zijn jachttaferelen en dierenschilderijen staat hij dicht
bij Paulde Hor (Hulst 1595 - 1678 Antwerpen) van wiens
hand verschillende werken met beren en honden bekend
zijn. Fyt behoort tot de schildersbent in Rome en is lid
van het Sint Lucasgilde in Antwerpen. Hij is gevierd om
zijn werk en berucht om zijn vele processen onder meer
tegen het Sint Lucas gilde dat hem dagvaardde omdat hij
gilde-verordeningen had overtreden.,8) De op 1654 geda
teerde Berenjacht is een tamelijk gruwelijke voorstelling,
maar jachttaferelen werden in die tijd vooral gewaardeerd
in buitenhuizen. Plaatsing in een stadshuis, waar vooral
landschappen geliefd waren, is op zijn minst opmerkelijk.
Hoewel gesigneerd in 1654, dus gemaakt tijdens of kort
na de bouwperiode die eindigde in 1653, blijft de vraag
onbeantwoord of deze schilderstukken oorspronkelijk
voor de Onbeschaamde gemaakt zijn al is de verleiding
groot om dat te veronderstellen.
Sinds de publicaties in 1997 zijn ruim twee jaar verlopen.
Gedurende die tijd druppelde informatie binnen, die werd
besproken, in elkaar gepast, herzien, opnieuw besproken
totdat uiteindelijk de puzzel paste. De van de lezers
ontvangen reacties zijn van eminent belang gebleken. Het
laatste woord over de hier besproken doeken van Jan Fyt
zal zeker niet gesproken zijn, en zo hoort het ook!
Dn. J.J. Bollebakker is voorzitter van de provinciale commissie
Zuid-Holland en bestuurslid van de Bond Heemschut.
Met danh aan acknoledgement
H. Bek, Dordrecht; F.H. van den BcrghRboon;Jbr. Mr. T. Roëll, NaardenMevrouw Ineke
Vink, Dordrecht; de heer en mevrouw Peter en Fréderique ZwartLaren NH. En in
-Archief Sint Lucasgilde, Academie voor Schone Kunsten, Antwerpen
- Dordrechts Muscmn
-Koninklijk Museum voor Schone Kunsten, Antweipen
-Otto Naumann Ltd, OldMaster Paintings and Drawings, New York
- Prentenkabinet Museum Plantijn Moretius, Antwerpen
-Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie (RKD) 's-Gravenhage
•Rubinianum. Studie en documentatiecentrum voor de 16de en 17de eeuw van de stad
Antwerpen
- Stadsarchief Dordrecht (SAD)
1 Heemschut april 1997 pp 8-13, en december 1997 pp 10-15.
2 Heemschut 1997/6 p 33. Commentaar Roland Blijdenstijn.
3 Ibid, pp 34, 35. Antwoord aan Roland Blijdenstijn van Mans Bollebakker cn
Ineke Vink.
4 Brief dd 14 januari 1998 van de heer F.H. van den Bergh te Rhoon.
5 Hooge Vuurschc in vlammen opgegaan. Ondergang van een luisterrijk kasteel.
Courant Het Nieuws van den dagdd 2 7 Januari 1940.
6 Wat met de Mooge Vuurschc? De eigenaar Jhr. van den Bosch weet het nog
niet. Courant I-Iet Nieuws van den dag, dd 19 februari 1940. (Het predikaat Jhr.
is ten onrechte toegeschreven.)
7 Brief dd 18 mei 1998 van Jhr.Mr. Th. Roëll.
8 Brief dd 6 mei 1998.
9 Veiling A. Mak, Dordrecht, 15 juni 1910 [Cat.nr. 5j omschrijft de voorstelling
als: een zilver-faisant, een kuifhoen, twee raadsheerduifjes, een eend, een kwik
staart.
10 P.J. Schoon; Twee vogelbehangsels van Aert Schouman. In: Bulletin
Dordrechts Museum, jrg. 21/nr. 3,1996. Behangsel fazanten cn andere vogels in
uitheems landschap. [Inv.nr. 961/456]. Behangsel: Pauw en eenden opgejaagd
door een hond in parkachtig landschap. [Inv.nr. 961/455]. Beide stukken zijn te
bezichtigen na afloop van de grote Van Strij tentoonstelling: 16 januari - 1 mei
2000. (Onder voorbehoud van eventuele verlening, zie agenda.)
11 Veiling A. Mak, Dordrecht 15 juni 1910. Cat. pp 6-8. Afbraak-voorwaarden Art.
VI t/m IX.
12 Juri Kusnezow; Holliindische und FlamischeMeisterzcichnunge. Miinchen
1975. Tafel 22 Hündc (5) und Füchse (2). Ontwerp voor schilderij. Gouache, 51
x 51,8 cm. Hermitage, Sint Petersburg [Inv.nr 3083]. Afbeelding tafel 22. Text
p. 84.
13 Tent. cat. Pcdro Pablo Rubens. Madrid 1977/78. p60 [cat. nr. 39). Liebres
perséquidas por perros (2 hazen achtervolgd door 3 honden).
14 Frans Snydcrs (1579 - Antwerpen - 1657). Drie honden die twee vossen achter
volgen waarvan een vos wordt gegrepen, in een landschap. Olie opdoek 111 x 82
cm. Madrid [Inv.no. 1752].
15 Vergelijk: Jan Fyt, gesigneerd. Doek 195 x 308 cm. Miinchen Alte Pinakothek;
cat. 1957. (Inv. nr. 255]. Honden en beer in gevecht. Beer aangevallen door
honden.
16 Beer aangevallen door honden. Olie op doek, 190x 290 cm. Coll. C.P.Jacobsen,
Kopenhagen. RKD/ BDS nr. 18323.
Naar? Jan Fyt. Beer aangevallen door honden. Olie opdoek, 41,5 x 64cm.
Veiling Dorotheum 1971-03-17, nr. 101RKD/BDS nr 18416. (Identiek aan die
in München).
17 Tent. cat. (Aut.Var.) Van Brucgel tot Rubens. De Antwerpse schilderschool
1550-1650. Antwerpen 1992/93. Gedeeltelijke samenvatting van p 308.
18 Paul Rolland; Inventaris op het archief van het Oud Sint Lucas gilde en van de
Oud Koninklijke Academie van Antwerpen. Antwerpen 1939. p. 21 Inv.nr. 106
(97* oude nummer). Rechterlijke beslissing dd 25 juni 1660 tegen Jan Fyt en
anderen ten voordele van het Sint Lucas gilde.
Hond valt ree aan in landschap. Olie op doek van 110x195 cm.
Gesigneerd: P.W. Zwart, fecit 1946 of 1948. Omlijsting 1948.
Louis XVde zaal, kasteel De Hooge Vuursche. Foto Marco de
Nood, 1999. (zie ookpag. 12 en foto pag. 1)
