Nieuw leven voor Het Laer
Henk Nieuwenhuis
De bijna drie eeuwen oude havezate Het Laer bij Ommen gaat
een nieuw leven tegemoet. Het oude landhuis is het afgelopen
jaar grondig gerestaureerd en bouwkundig aangepast aan zijn
nieuwe bestemming, een locatie voor exclusieve
huwelijksvoltrekkingen.
december 1999
Heemschut
33
Landhuis Het Laer. Foto Auke PLuim.
Eigenaar van Het Laer is de gemeente Ommen
die het monumentale pand ook wil gebruiken
voor representatieve doeleinden. Een wat vaag
begrip dat neerkomt op het houden van recep
ties, ontvangsten en zakelijke bijeenkomsten.
De havezate wordt geëxploiteerd door een
Ommense hotelier.
In oktober werd de restauratie afgesloten, de
officiële opening gebeurde door de
Commissaris van de Koningin in Overijssel, mr.
J.A.M. Hendrikx. Hij sprak daarbij behartens-
waardige woorden. Hendrikx zei het jammer te
vinden dat telkens weer een gevecht moet
worden geleverd om er zeker van te zijn dat een
restauratie op een verantwoorde en aanvaard
bare manier verloopt. Ook de financieringsmo
gelijkheden voor restauraties moeten beter
worden, meende de Commissaris, zeker in een
tijd waarin behoud van het historisch erfgoed
volop in de schijnwerpers staat.
Voor de opening had de gemeente twee oude
kanonnen laten aanrukken die werden bemand
en afgeschoten door leden van de stichting
Historische schutterij Hasselt. Na deze luid
ruchtige inwijdingsplechtigheid stapte een
groot gezelschap genodigden het kersvers
gerestaureerde pand binnen om de resultaten
van de opknapbeurt te bewonderen. De restau
ratie is naar de mening van aanwezige deskun
digverantwoord uitgevoerd. Hoewel de oude
havezate werd aangepast aan z'n nieuwe
bestemming had men ook oog voor de historie
van het huis.
Borstbeeld
Zes dagen voor de opening van de havezate
onthulde burgemeester B. Kobes van Ommen
een bronzen borstbeeld van Philip Dirk baron
van Pallandt. Het beeld is een kopie van een
eerder door beeldhouwer Titus Leeser gemaakte
buste. Het beeld is een geschenk van de Van
Pallandtstichting aan de gemeente Ommen. De
in 1979 overleden Van Pallandt was een belang
rijke figuur in de gemeente Ommen. Hij was tot
1932 eigenaar van Het Laer. In dat jaar
verkocht hij het landgoed aan de gemeente
Ommen onder voorwaarde dat de gemeente het
landgoed in zijn geheel in stand zou houden.
De gemeente Ommen verhuurde de havezate
aan jonkheer B.P.S.A. Storm van 's Gravensande
die er met zijn dochter in woonde. De dochter
overleed in 1972, waarna het huis een tijd niet
bewoond werd. In die periode is jammer genoeg
nogal wat van het interieur verloren gegaan of
verdwenen, zoals de panelen in de grote zaal. Bij
de restauratie in 1978 konden twee schouwen
en de eiken lambrizering worden behouden.
Het Laer werd na de restauratie gebruikt als
conferentieoord.
De gemeente Ommen besloot in 1998 het huis
verantwoord te restaureren.
Ridderlijk goed
De status van havezate kreeg Het Laer eind
17de eeuw, daarvóór was het huis een zogeheten
stenen kamer aan een boerderij die lag aan de
monding van de Regge.
Een havezate is een ridderlijk goed waaraan de
bewoner bepaalde publieke rechten kon ontle-
nen. Alleen als een edelman eigenaar was van
een havezate mocht hij in de Staten van
Overijssel zitten. Er is in de loop der jaren heel
wat gesleuteld en verbouwd aan Het Laer en
aan de tuinen en landerijen eromheen. Zo
maakte Jan Lodewijk graaf van Rechteren er in
1744 een gebouw van in Franse stijl. Via de
Franse tuinarchitectuur verscheen er in de 19de
eeuw een tuin in Engelse landschapstijl: roman
tisch slingerende bospaden, lanen en veel
verschillende boomsoorten.
Op het terrein van Het Laer ligt nog steeds een
oude ijskelder, volgens kenners één van de
weinig nog gave kelders van ons land. In de vijf
meter diepe (gemetseldekelder, bedekt door
een dikke laag aarde, werden in de winter
blokken ijs uit de gracht opgeslagen. Dankzij de
isolatie met aarde en een laag zand kon men de
hele zomer putten uit die ijsvoorraad.
H. Nieuwenhuis is PR-medewerker van Heemschut
Overijssel
