Museum Het Valkhof
Moderne watertoren
Stacaravans voor
vluchtelingen
december 1999
Heemschut
27
Locatie: Het Valkhof Nijmegen
Architecten: Van Berkel en Bos
Heemschut Gelderland draagt het
Museum Het Valkhof voor als
Monument van de Toekomst, in
1999 gebouwd naar ontwerp van
de architecten Van Berkel Bos,
als voorbeeld van een nieuwe
ontwerppraktijk berustend op
computertechnologie.
Spectaculair zijn de golvende
plafonds, die bijdragen aan de
esthetische beleving van het
inwendige. De architecten zijn er
in geslaagd door middel van de
centrale trappartij de pleinruimte
naadloos de doen overgaan in de
hoger gelegen presentatieruimtes.
Drs. R. KoningPR-medewerker
Heemschut Gelderland.
Foto Museum Het Valkhof
Locatie: Antoon Coolenlaan,
Eindhoven
Architect: Wim Quist
De door Wim Quist ontworpen
watertoren aan de Antoon
Coolenlaan in Eindhoven is
vanwege zijn zuiver functionele
vormgeving van nationaal belang.
De toren bestaat uit drie bolvo-
mige reservoirs, die worden
gedragen door een stelsel van drie
kolommen, waaraan functionele
leidingen en ladders zijn toege
voegd. De ongeveer dertig jaar
oude toren maakt volgende eeuw
zeker aanspraak op het predikaat
'industrieel monument'.
Jan Keunen, PR-medewerker
Heemschut Noord-Brbant.
Locatie: verspreid over het land, op de foto een centrum in Noord-Brabant
Wat is een bouwkundig object
zonder context?
Is het mogelijk de monumenten
van de toekomst alleen maar te
beoordelen op hun architectoni
sche waarde? En wat is dat dan, die
waarde. Een gematerialiseerd idee
over ruimte, kleur, functie en
details, of ook een interpretatie van
een plek een tijd en een maatschap
pelijke orde.
Deze nederzetting mag van mij een
monument worden. Een plaats
waar vluchtelingen of tijdelijk
onbehuisden voor onbepaalde tijd
van hun leven woonplaats hebben.
Er zijn er noga! wat van gebouwd
Nederland de afgelopen eeuwen en
bijna allemaal zijn ze ook weer
gesloopt. In deze eeuw de opvang-
dorpen voor de Belgische oorlogs
vluchtelingen van W.O. 1 in
Brabant, de kampen voor de
bouwers van de polders in
Wieringen en Vollenhove in de
jaren '20 en '30 en de kampen voor
geëmigreerde Molukkers in
Soesterberg na de oorlog. Allemaal
werden ze gebouwd naar het
inzicht van de tijd waarin deze
tijdelijk gestrande nomaden een
passend onderkomen zochten. Niet
in de eerste plaats passend voor de
gebruiker, maar wat passend geacht
werd door het gastland.
Bouwkundige getuigenissen van
grote gebeurtenissen.
De afgelopen vijftien jaar zijn er
veel bijgekomen, de wereldbevol
king is op drift geraakt en dit is het
tot in alles functionele Nederlandse
antwoord: een ultieme weergave
van de Nederlandse cultuur.
Gesitueerd aan een bosrand,
symbool voor verdwijnende
natuur, staan in een strak gelid de
stacaravans opgesteld. De identieke
onderlinge afstand en de ordening
langs een kaarsrechte rooilijn zijn
de weergave van oeroude
Nederlandse stedebouwkundige
uitgangspunten.
Functioneel zijn de strobalen als
isolerend element. Nu al monu
menten van een verdwenen agrari
sche cultuur waar de strobalen
alleen nog voorkomt als rol verpakt
in veelkleurig kunststof. Dan de
stacaravan, een paradoxale uitvin
ding waarbij het avontuurlijke reis-
gevoel van een caravan gekoppeld
is aan de onwrikbare verankering
van een huis.
De horizontale tweekleurige 'clad-
ding' roept herinneringen op aan
de american lifestyle van de jaren
'50. Een heroïsche periode in de
Verenigde Staten toen het woeste
land definitief door de middle-dass
in een auto veroverd kon worden.
Een signaal voor onbegrensde
mogelijkheden aan de huidige
bewoner.
Kortom, alle reden om dit kamp tot
architectonisch monument uit te
roepen.
Jord den Hollander,
filmarchitect te Muiderberg.
Foto Jord den Hollander.
