Fa. Hekkers v. 't Spijker
Meubelmakerij
gespecialiseerd in
antiekrestauratie
VeRes
MASSIEF HOUTEN VLOEREN
EXCLUSIEVE KEUKEN-/TAFELBLADEN
alle hout
voor restauratie
en renovatie
eiken van de )rt udenhout
32
Heemschut
Kies van neushoorn
Tot op heden zijn slechts weinig resten uit de
prehistorie aangetroffen, vooral omdat het
vondstmateriaal zich op grote diepte bevindt.
Tijdens metrowerkzaamheden bij het
Weesperplein werd in de jaren '70 een kies van
een wolharige neushoorn aangetroffen en bij
de eerdere werkzaamheden aan de IJtunnel
kwamen de resten van een mammoet boven
water. De staf van de afdeling Archeologie
verwacht bij de metroaanleg meer prehistori
sche vondsten te doen.
Ook uit de Romeinse tijd zijn vondsten te
verwachten. Zowel bij de aanleg van de IJ-
tunnel als bij die van de metro-Oostlijn zijn
Romeinse munten gevonden. Het lijkt onwaar
schijnlijk dat de Romeinen in Amsterdam een
nederzetting hebben gehad maar het ligt voor
de hand te veronderstellen dat ze wel de oost
oever van de Amstel aandeden.
Rede van Amsterdam
Bij het eerste stuk van het tracé gaat de
aandacht vooral uit naar twee aspecten uit de
recenter geschiedenis van Amsterdam: de Rede
van Amsterdam en de Nieuwe brug. Wie vóór
1870 vanaf de Dam in noordelijke richting keek
zag een woud van masten en zeilen van schepen
die op de Rede van Amsterdam lagen. Ze lagen
afgemeerd aan een dubbele rij palen die een
tweeledig doel had: de stad beschermen tegen
vijandelijke schepen en fungeren als golfbreker
zodat het overladen van schepen in rustiger
water kon geschieden. Van de paalgording en
de ermee verbonden dukdalven (zie pag. 21
Jargon) en steigers zal waarschijnlijk niets meer
worden aangetroffen. Bij de aanleg van de
kunstmatige eilanden voor de bouw van het
Centraal Station werden de meeste palen
namelijk verwijderd.
De Nieuwe Brug verbond de oevers van de
Amstel met elkaar ter hoogte van de huidige
Prins Hendrikkade. Óm schepen toegang te
kunnen geven tot de stad was de Nieuwe Brug
voorzien van oorgaten. Met het graven van de
startschacht voor de tunnelboor wordt begon
nen op de plaats van het westelijke deel van de
Nieuwe Brug. Daar heeft ook het stenen paal-
huis uit 1560 gestaan waarvan de fundamenten
waarschijnlijk zullen worden aangetroffen.
Later werd dit paalhuis de Rijkswaag. Deze
moest op zijn beurt wijken voor de modernise
ring van de Prins Hendrikkade, tussen 1879 en
1889. De startschacht gaat ook door de oudste
bodem van de Amstel, die waarschijnlijk tussen
de 10 en 12,5 meter - NAP ligt.
Kasteel kan Nieuwezijds Kolk redden
In een gesprek met stadsarcheoloog Jan Baart
komt nog een andere archeologische kwestie
aan bod: het kasteel aan de Nieuwezijds
Voorburgwal. Het is duidelijk dat daar nog
maar een klein deel van een zeer grote verster
king is gevonden. Voor een breed publiek kan
het aantrekkelijk zijn om die te bezoeken. Dat
kan de hele buurt rond de Nieuwezijds Kolk
redden want de sfeer is voor verbetering
vatbaar, zeker wanneer het winkelcentrum
De Kolk zijn deuren sluit op 1 januari a.s. Jan
Baart hoopt van deze samenloop van omstan
digheden gebruik te kunnen maken en is op dit
moment in bespreking met diverse instanties.
Als het aan hem ligt krijgt Amsterdam met een
toegankelijk 'kasteel' de belangrijke archeologi
sche trekpleister die het zo hard nodig heeft.
Rinke van Brenkelen is medewerker van Bureau
Monumentenzorg van de gemeente Amsterdam
drs, Jos Beelen is docent aan de Educatieve Faculteit
Amsterdam. Beiden zijn lid van de Commissie
Heemschut Amsterdam.
Met dank aan J.M. Baart en W. Krook.
Literatuur
J. Baart e.a., Opgravingen in Amsterdam Bussum 1977.
R. Roegholt, Amsterdam, een korte geschiedenis
's-Gravenhage 1994.
M. de Roever, Het 'Kasteel van Amstel', Amsterdam
1995.
J. Veerkamp, Mammoeten in Amsterdam
Amsterdam 1997.
Eig. A.G.M. Willemsen
Privé 0571 -261769
Sinds 1922
Walstraat 58 Deventer
Tel. 0570 - 614410
Fax 0570-672148
kersen noten peren iepen douglas lariks
beuken essen hard-maple jatoba riemhout
J.C. van de Voort b.v. Houthandel-Zagerij
Kreitenmolenstraat 83 Udenhout
Teh 013 - 5111318/5111725 Fax 013 - 5113459
de garantie wil hebben op een
verantwoorde restauratie van bouwkundige
objecten van historische waarde
- van binnen en van buiten - laat xich
informeren door het enige £rkende
Restauratie Jgouwbedrijf van
^4*oord-^/Veder(and
restauratie molen te ^/langweer
£rkend restauratiebedrijf Jgouw'7? voor al uw*
restauraties/ renovaties/ onderhoud/ verbouwingen,
molenbouw en nieuwbouw
^tnnnemersberfrijf Jgouw'7ï
^urferséleane f
postbus f8
8710 eAJS W°rkum
7-elefoon 05fï ï411ïï/?7ï?19
T'etefnx Oïf? ï4I69ï
restauratie %JY'^ berk te ^)ehlum
december 1998
