Een middagje Amsterdam-Noord
m
IMiiisLpËs
Annette Lieth
nmiiin
mm I I
Het geeft een speciaal, vrolijk gevoel om met de pont het IJ over
te steken richting Amsterdam-Noord. Vanaf het water ogen de
boompjes en lage huizen landelijk. Eeuwenlang bestond dit deel
van Amsterdam slechts uit weilanden, sloten en vaarten, totdat
de aanleg van het Noordhollands kanaal en het Noordzeekanaal
daar verandering in bracht. Noord bleek een geschikte plaats voor
scheepsbouw en scheepsreparatie. Met de industrie kwamen de
woonwijken. In dit geval werd een aantal tuindorpen gebouwd
waarbij het accent geheel op het wonen lag, met de daarbij
behorende voorzieningen zoals scholen en winkels. Vanwege het
socialistische Amsterdamse bestuur, werden kerken nauwelijks
gepland. Het landelijke karakter van de architectuur werd
benadrukt door de tuintjes, het materiaal- en kleurgebruik en de
toepassing van puntdaken.
28
Heemschut
Na voet aan wal gezet te hebben, heet een groot
bord eenieder welkom. Waarna een rijtje leuke
woningen, betonnen afvalcontainers, een oud
urinoir en het Tolhuis, gebouwd voor de
tolgaarder van de vaart tussen Amsterdam en de
Purmer- en Beemsterpolder, de eerste indruk
vormen.
Het vrolijke gaat snel verloren bij het naderen
van het Van der Pekplein. Het oorspronkelijke
deel van dit plein kijkt uit op in sombere
baksteen opgetrokken nieuwbouw. Dit leidt zo
Woning aan de Buiksloterweg.
af dat gevaarlijk geplaatste hondendrollen snel
over het hoofd gezien worden.
De Van der Pekbuurt is genoemd naar archi
tect J.E. van der Pek. Deze in de jaren '20 in
korte tijd gebouwde wijk, is samengesteld uit
steeds dezelfde woningtypen. De verschillende
kleuren metselwerk en de naar voren geplaatste
entrees met blauwe deuren en rode dakpannen,
zorgen voor een aparte sfeer. Helaas heeft
renovatie-woede ook hier kunststof kozijnen
achtergelaten. Dieptepunt vormen de grove
kunststof lijsten rondom de grote winkelruiten
bij de invullingen in de Van der Pekstraat. De
buurt is in de,Tweede Wereldoorlog door
bombardementen getroffen. De schade aan het
woningenbestand werd hersteld en op de kaart
is goed te zien dat het westelijke deel van de
buurt volgens een ander stratenpatroon is
herbouwd.
Uitbreiding
Aangetrokken door de lage prijzen van de
grond boven het IJ verzochten enkele woning
bouwverenigingen ten noorden van het
centrum te mogen bouwen. Als eerste werd het
gebied tegenover het Centraal Station verste
delijkt. De gemeente bepaalde een bouwhoogte
van maximaal twee verdiepingen. Alleen in de
Van der Pekbuurt komt een derde verdieping
voor, bedoeld als accent in de bebouwing.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog begon de
gemeente aan de ontwikkeling van omvangrijke
woningbouwplannen, maar de uitvoering stag
neerde vanwege de snel stijgende bouwkosten.
Ter besparing op de bouwmaterialen werden in
Disteldorp en Vogeldorp 'noodwoningen'
gerealiseerd, waarbij van de gelegenheid
gebruik werd gemaakt om te experimenteren
met lichte bouwtechnieken en eengezinswo
ningen.
Nieuwbouw aan het Spreeuwenpark; een
bijzonder tuindorp-gevoel.
december 1998
