oktober 1998
Heemschut
37
Help, het dorp verzuipt!
De voortgaande verstedelijking, het ad hoe
opvullen van gaten na sloop van dorpse bebou
wing en de te geringe waardering voor het
bestaande waren voor Albertus Perk aanleiding
om met een brochure een eigen visie te geven
op de ontwikkeling van Hilversums centrum als
stad èn dorp. Eerdere plannen voor het centrum
werden nooit geheel uitgevoerd, leverden wel
veel 'stad' en weinig 'dorp' op. Dorpse bebou
wing is niet altijd mooi, maar hoeft niet mooi
en harmonisch te zijn. Het kan een innerlijke
waarde hebben als gedenkteken, als een herin
nering aan een vroegere cultuur: dat was die
van het oorspronkelijk agrarische dorp met
verstrooide boerderijen rond een brink en van
een daarbij gegroeid patroon van wegen en
paden, van de later gegroeide industriële
gemeenschap met fabrikeurshuizen, van de
in het begin der vorige eeuw door de mooie
omgeving ontstane buitenplaatsen en later
onder verschillende architectuur gebouwde
villa's met ruime tuinen en van het door de
groei toegenomen aantal verzorgende midden-
standsbedrijven, vaak van nazaten der erfgooi-
ers, wier boerenbedrijf inkromp of verdween.
Ontwerp-streekplan
Een ontwerp-streekplan legt nu door een lijn
de contouren van het stedelijk gebied vast.
Daarbuiten mag geen verdere verstedelijking
plaats hebben, daarbinnen hebben de gemeen
ten beleidsruimte. Albertus Perk wijst in de
brochure op het gevaar dat in de kom tot
verstikkens toe zal worden ingebreid en geeft
op het gemeentelijk Binnenstadsplan 1992 een
aanvullende visie. Voor het centrum is onder
scheid gemaakt tussen:
1het economisch kerngebied, dat zich al door een
proces van verdichting, (ver)nieuwbouw en
vestiging van winkels met een uniform
karakter van dorp naar stad is gaan ontwik
kelen;
2de randgebieden rondom het ■winkelkemgebied,
de dorpsbebouwing in de luwte met nog
(restanten van) de typisch Hilversumse
dorpsstructuur;
3de ad hoc-verstedelijking op vervallen plaatsen
in de randgebieden. De visie beoogt samen
hang en verscheidenheid bij het bewaren
van fragmenten van het groeiproces. Voor
de dorpse delen met hun verbindingen
wordt als strategie aanbevolen:
a. herstel van oude bebouwing, van oude
straten en hun rooilijnverloop,
b. versterking door passende nieuwbouw,
c. verbinding door koppeling en samenhang
van gebiedjes met oude bebouwing, en
een goede en logische overgang naar
aangrenzend stadsweefsel.
Uitgaande van de kleinschaligheid, rommelig-
De Westerheide bij Hilversum.
Foto A.A. Dullé.
heid en het verborgen groen in de dorpse delen
dient door stedenbouw, architectuur en inrich
ting een samenhang tussen oud en nieuw te
worden verkregen met behoud van verscheiden
heid, waardoor herkenbaarheid en vertrouwd
heid bewaard blijven.
Al is Albertus Perk gemeentelijk gesprekspart
ner voor de binnenstad, er blijft niettemin zorg
bestaan over plannen voor te hoge bouw en
hoogbouw op niet passende plaatsen. En in
het gemeentelijk Beleidsplan 1998-2002 is
- in strijd met het streekplanprogramma -
versnelde bouw van 3000 woningen als taak
stelling opgenomen De bestuurscrisis, die al
een tijdje in Hilversum woedt - wethouder
Flink is afgetreden - zou er toe kunnen
leiden, dat de bouw van de woningen over
een langere periode wordt uitgesmeerd.
In dat geval 'verzuipt' het oude dorp 'op
termijn'.
Drs.J.Kwantes is planologisch adviseur te Bussum.
De besproken brochures zijn nog verkrijgbaar bij de H.H.K.
'Albertus Perk', Van Maerlantiaan 3, 1215 HW Hilversum,
tel. 035-6242661 tegen resp. f6,90 en f7,50.
