9
A
Heemschut
11
Plafond achterste voorzaal Herengracht 168 met schildering van lacob de Wit en Isaac de Moucheron (tafereel met Bacchus).
kijkt, is qua perspectief niet zo best, maar
daarom juist zo leuk. Het is een trompe-Poeil,
letterlijk 'misleiding van het oog'. Het huis
ging na het vertrek van de Bartolotti's in 1689
menig keer in andere handen over en werd
gesplitst. Van het oorspronkelijk interieur is
derhalve weinig bewaard.
De Vereniging Hendrick de Keyser kreeg het
rechter gedeelte nr 170) in 1924 en het linker
gedeelte (nr 172) in 1971 in bezit. Restauraties
vonden plaats en diverse bedrijven hielden er
kantoor.
Toneelmuseum
Hoe kwam het theaterinstituut aan de
Herengracht terecht? Begonnen in één pand,
bezit het nu vijf monumentale panden op een
rij. Daar is een hele geschiedenis aan vooraf
gegaan. In 1925 werd door de voorzitter van
het Nederlandsch Toneelverbond, jonkheer
A. W.G. van Riemsdijk de Vereniging het
Toneelmuseum opgericht. Aanleiding was de
dood van de gepassioneerde toneelverzamelaar
A.Th. Hartkamp en het bericht dat zijn uitge
breide collectie ter veiling zou worden aange
boden. Het Toneelmuseum in oprichting wist
nog net op tijd de collectie in z'n geheel te
verwerven. Met het vinden van een geschikt
onderkomen ging het echter minder voortva
rend. De collectie verhuisde van de ene zolder
naar de andere kelder en vice versa. Door
schenkingen en legaten groeide de collectie
gestaag. Vanaf midden jaren '50 kwam het
museum in aanmerking voor subsidie en kreeg
de gemeente eindelijk oog voor de collectie.
Na een grondige restauratie betrok het
Museum in 1960 Herengracht 168. Tal van
instellingen die met de theaterwereld te maken
hebben voegden zich bij het museum, totdat in
1992 alle verschillende instellingen zich voor
taan onder één en dezelfde naam presenteer
den: Theater Instituut Nederland.
Gelukkig kon in de directe omgeving van het
Museum met huur en aankoop het nijpend
ruimtegebrek opgelost worden.
Onder leiding van de bekende restauratiearchi
tect J. van Stigt hebben recent een grote restau
ratie en ingrijpende renovatie plaats gevonden.
Met het verwijderen van een balklaag in één
van de kappen is Van Stigt er zelfs in geslaagd
het zo verlangde auditorium te creëren.
Achter de vijf monumentale gevels heeft het
Theater Instituut Nederland behalve de bijna
theatrale expositieruimtes voorlopig voldoende
ruimte.
*zie de omslag van Heemschut van april van
dit jaar, waarop dit timpaan is afgebeeld.
Literatuur
Gegevens voor dit artikel zijn behalve uit een
aantal naslagwerken zoals beschrijving van het
bezit van de Vereniging Hendrick de Keyser en
de monografie over Vingboons, ontleend aan
een manuscript 'Theater in de bocht' van de
hand van Ben Speet. Bij gebrek aan voldoende
fondsen is het boekje helaas nog niet uitgege
ven. Mocht U ideeën hieromtrent hebben dan
kunt U zich melden bij het Theaterinstituut.
Op pag. 21 staan de exacte gegevens van Muzikaal
Monument in het Theater Instiuut Nederland
aan de Herengracht 168 te Amsterdam.
Hieraan kunnen max. 100 mensen deelnemen.
Het theater museum is geopend van dinsdag tot
en met vrijdag van 11.00-17.00 uur. Zaterdag
en zondag van 13.00-17.00 uur. Deze fraaie
panden zijn dus regelmatig opengesteld.
oktober 1998
