DE BERCKEPOORT
IN DORDRECHT
Hans Bollebakker
Beroepsprocedure gewonnen, nieuw plan gerealiseerd,
gebruikers gelukkig, Heemschut geprezen
Staatssecretaris Nuis hield op 17 januari jl een feestrede bij de opening van de
Berckepoort en prijst daarbij de Bond Heemschut openlijk voor zijn inzet voor
het behoud van dit pand. Immers in 1990 ging Heemschut in beroep tegen de
wel zeer omstreden verbouwingsplannen van architect Mart van Schijndel voor
dit renaissance burgerwoonhuis. Dat beroep heeft landelijk veel opschudding
veroorzaakt. Heemschut heeft jurisprudentie geschreven met één van de meest
gecompliceerde en wellicht grootste procedures uit de geschiedenis van de
monumentenzorg.
februari 1997
Heemschut
27
Anders dan de naam doet vermoeden is de Berckepoort
een groot twee-beukig burgerwoonhuis dat zijn naam
ondeent aan de door Matthijs Berck gebouwde poort,
die toegang gaf tot de grote cour, die aan de overzijde
begrensd wordt door de Augustijnenkerk. De eigenaar,
de gemeente Dordrecht zoekt een gebruiker die het
gehele pand niet al te afwijkend van het eerdere gebruik
- de huisvlijtschool - wil betrekken. Een zeer aanvaard
baar gebruiker wordt gevonden in de Stichting
Culturele Educatie die voor zijn cursussen ruimte
zoekt. Het pand behoeft hierdoor niet verkaveld te
Renaissance console in
Bentheimer zandsteen
-2de helft 16de eeuw- met
wapenschild van Erckenraet
van Berckenrode, bij
restauratie geverfd
Foto's Marco de Nood.
ME» V
worden hetgeen van eminent belang is, gelet op de
historische en bouwhistorische kwaliteiten. Heemschut
is daar dan ook bepaald gelukkig mee.
Bezwaren
Het eerste plan echter voorziet in een verbouwing
gepaard gaande aan rigoureuze sloop. Tegen de goed
keurende beschikking gaat Heemschut in mei 1990 bij
de Raad van State in beroep. Daarbij wordt ondermeer
gesteld dat de beoogde ingreep in zijn werking volstrekt
verwoestend is door aanmerkelijke sloop van delen van:
interieur, kappen, gothische spiltrap en kopse gevel-
wand.
De bezwaren richten zich kort samengevat tegen de
volgende ingrepen:
- sloop van de zadeldaken en in goede staat verkerende
complete spanten, gedateerd op de 16de eeuw en
vervanging daarvan door één trapeziumvormige
staalconstructie;
- sloop van de spiltrap en grote inpandige doorbraken;
- aanzienlijke doorbraken in de recent nog fraai geres
taureerde kopse gevelwand;
- het storten van betonnen vloeren in de kelders, ook
over de zo juist ontdekte waterput en beerkelder, die
ten behoeve daarvan aan de bovenkant gesloopt
moeten worden;
- aantasting van de historische en stedenbouwkundige
beeldkwaliteit door plaatsing van een aanbouw in
staalconstructie met glas, witte verblendsteen en
historiserende zadeldaken.
