6- i
Heerenhuis „De Onbeschaamde",
34
Heemschut
december 1997
Bovendeurstuk De Vossenjacht (1654) in landhuis De Hooge Vuursche.
Hieronder de reactie van Hans Bollebakker
en Ineke Vink.
'Roland Blijdenstijn, die ik graag dank voor de
door hem genomen moeite te reageren, moet
mijn tekst hebben misverstaan: immers door
mij is in het kader van de beschrijving van het
geen in de Onbeschaamde nog rest van Pieter
Post's ontwerp, ondermeer uiteengezet dat van
diens interieur vrijwel niets over is, en dat van
de uit de Groote Zaal verdwenen schouw ons
slechts de tekening rest. Let wel: het handelt
over de nog in het pand aanwezige authentieke
elementen van Pieter Post! Blijdenstijn nu, stelt
dat dit onjuist is en dat hij deze schouw, twee
schilderstukken en betimmeringen op 15-l-'93
heeft 'aangetroffen' in het landhuis de Hooge
Vuursche. Dat zou mooi zijn ware het niet dat
noch de schouw van Pieter Post, noch de beide
schilderstukken uit de Onbeschaamde in de
Hooge Vuursche te vinden zijn en van de
betimmering is dat nog maar de vraag. Daaren
tegen wél, maar dat is sinds de publicatie van
Eduard Cuypers1 algemeen bekend, de Lodewijk
XV schouw uit de Groote Zaal die na 1757 in
de Onbeschaamde is aangebracht, als het pand
in Lodewijk XV-stijl wordt verbouwd. Daarbij
wordt de 17de eeuwse interieurafwerking waar
onder betimmeringen en schoorsteenmantels-
uitgebroken en vervangen.2 Behoudens het
geschilderde landschap met stoffage (Heemschut
april jl. afb. p. 11) en enkele delen van het plafond
beide uit de Groote Zaal is daarvan niets over.3
De veiling bij A. Mak auctionnair
Op 15 juni 1910 kwam ondermeer dit 18de
eeuwse interieur uit de Groote Zaal onder de
hamer. Volgens de catalogus bestond dat uit: de
Louis Quinze schoorsteenmantel; schilderij "de
Berenjacht" (gesign. Joannes Fyt, 1654); dessus
de porte "een Vossenjacht"; de gehele betim
mering der zaal; twee vergulde Louis Quinze
penantspiegels.4
In het
WIJNSTRAAT 69, DORDRECHT.
GROOTE ZAAL (Tuinzijde).
No. 1.
Een Louis Quinze Schoorsteenmantel.
Het onderstuk of de eigenlijke mantel bestaat
uit drie deelenn.m. twee kwartronde opgaande
stijlen, waarop rust een zwak gebogen dekstuk;
alle drie zeer bekwaam uitgevoerd in geaderd wit
marmer en versierd met uitvoerig stijlbeeldhouw
werk nog verrijkt met vruchten en bloemen.
Het topstuk van geheel wit geschilderd hout
vervaardigd, is eveneens rijk van beeldhouwwerk
voorzien en dient als omlijsting van een prachtig
SCHILDERIJ No. 1*
door JOANNES FYT (geb. 1625 te Antwerpen),
genaamdDe Berenjacht.
Een bruine beer, door zes hem achtervolgende
honden aangevallen is met hen in hevig gevecht
gewikkeld. Terwijl er reeds drie half vermorzeld
tegen den grond liggen, drukt hij een wit-met-
zwarte hond met alle kracht in zijn voorpooten
te pletter, met zijn vervaarlijk gebit de beide
overgeblevenen nog van zich afhoudend.
Tekst Mak-catalogus 1910, pag.9.
Ontwerp 3de variant schouw in de Groote Zaal
van Pieter Post, gedateerd 12/7/1652. Gem.
Archief Dordrecht.
We weten niet of beide schilderstukken
oorspronkelijk deel hebben uitgemaakt van
Post's interieurontwerp, ook Meischke cs. laten
dit in het midden.5 Vast staat dat beide 17de
eeuwse stukken in het 18de eeuwse interieur
zijn (her)gebruikt: een Vossenjacht als boven
deurstuk, de Berenjacht als schouwstuk.
Daaruit kan echter niet zonder meer de
conclusie worden getrokken dat De
Berenjacht ook het schilderstuk boven de
schouw in de grote zaal van Pieter Post zou
zijn geweest.
IO
Het geheel is treffend van samenstelling en
actie en overschoon van coloricthet is een der
interessantste jachttafreelen van dezen meester, van
wiens talent zelfs door Rubens en door Jordaens
werd gebruik gemaakt in hunne schilderingen.
Het schilderij is voluit geteekend
Joannts Fyt Ft. 1654.
Maten
SchoorsteenmantelTotale hoogte 455, breedte 280c.M.
Hoogte van het marmeren gedeelte 175 c.M.
Schilderij: Hoogte 205, breed 178 c.M.
Zie Afbeelding.
No. 2.
Dessus de portc.
Voorstelling: Een Vossenjacht door Joannf.sFyt
Vier honden hebben een paar vossen achter
haald, waarvan de voorste reeds een der vossen
heeft gegrepen en bloedig verwond.
Het geheel zeer fraai van kleur en vol levendig
heid van actie.
Hierbij wordt verkocht de rijke witte I.ouis
Quinze omlijstingluchtig gebeeldhouwd met
losse ranken.
Hoogte inclusief omlijsting tlo, breedte 195 c.M.
No. 3.
De geheele betimmering der zaai,
bestaande uit
15.70 Meter Lambriseering met gebeeldhouwde
ornamenten.
Mak-catalogus 1910, pag.10.
