Herengracht 180 met
achterkamer uit 1759
Hans Tulleners
Interieurs van Amsterdamse Grachtenhuizen IV
Er mag dan een Herengracht zijn in Leiden, in Maarsen, in
Hasselt, in Muiden en zelfs in het Zuid-Afrikaanse Kaapstad,
de enige echte Herengracht bevindt zich toch in Amsterdam.
De 2,4 kilometer lange Herengracht - genoemd naar de Heren
Regeerders van de stadsstaat - is in drie fasen aangelegd.
december 1997
Heemschut
25
Eerst was daar een laat-lóde eeuws grachtje,
vervolgens was daar de verbreding en verlen
ging vanaf 1612 tot aan de Leidsegracht. Na
1658 volgt de verlenging naar de Amstel.
Aan de "moedergracht van de grachten" - of is
dat het Canal Grande in Venetië - liggen 536
huizen. Ongeveer 85 procent van deze huizen-
pracht valt onder monumentenzorg. Het aantal
17de-eeuwse huizen is beperkt, het zijn vooral
18de-eeuwse.
Over die magnifieke huizen is in 1976 een boek
verschenen: Vier eeuwen Herengracht. Het
indrukwekkende boek met 717 pagina's is
het naslagwerk voor vooral de bewonersge
schiedenis van die huizen.
De grote omissie in dit boek, dat voor zijn
vormgeving prijzen heeft gekregen, vormen de
interieurs van die huizen. De meeste bijzondere
staan er bijna nooit in.
Ook over één van de mooiste achterkamers, die
De vier hoeken bestaan uit kasten met spiegels
en beschilderingen daarboven. In de vergader
zaal van Kempen Co, zijn nog zeven witjes te
bewonderen.
(foto genomen in één van de spiegels van de
hoekkasten)
van Herengracht 180, staat niets vermeld in het
boek. Het fraaie pand dateert uit 1759 en zoals
gezegd is die achterkamer op de hoofdverdie
ping in het voorhuis heel bijzonder en
compleet. Alleen al in die achterkamer zijn nog
zeven beschilderingen uit de bouwtijd aanwe
zig. De hoeken zijn weggewerkt door middel
van vier houten kasten met spiegels en beschil
deringen daarboven. Boven de fraaie schouw
bevind zich wederom een spiegel met een
prachtige lijst en een witje, omlijst met prachtig
houtsnijwerk. Een witje, ook wel grisaille
genoemd, is een beschildering in zwart/wit
Het derde huis links vanaf de Raadhuisstraat,
links op de foto, is het magnifieke Herengracht
180, gebouwd in 1759.
Een totaal onbekende stijlkamer is de
achterkamer van Herengracht 180. De
Lodewijk XV kamer is wat betimmeringen,
deuren, lijsten, spiegel, beschilderingen en
stucwerk betreft, nog helemaal in tact.
tinten, genoemd naar de 'uitvinder' Jacob de Wit
(1695-1754).
Tegenover die fraaie haardpartij bevindt zich
de ingangsdeur met daar boven een imposant
witje, waarschijnlijk een afbeelding van Moeder
Aarde.
Boven de dubbele deur naar de voorkamer
bevindt zich de zevende beschildering,
wederom een grisaille.
Sinds mijn eerste bezoek aan dit huis - toen was
die Lodewijk XV - stijlkamer nog in gebruik bij
levensverzekeringsmaatschappij AGO - is de
achterkamer niet alleen gaaf gebleven, maar
ook nog eens in stijl gemeubileerd. De eigenaar
Kempen ér Co, vermogensbeheer, gebruikt deze
zeer bijzondere, onbekende achterkamer als
vergaderzaal.
