december 1997
Heemschut
23
gen die de stad heeft ondergaan, maar ook van
wat er behouden is. Ziet men op de recente
foto's geparkeerde auto's, op de oude foto's zijn
dat nog gezellig spelende kinderen of poserende
inwoners.
Het secretariaat van de Vereniging is: postbus 117,
8080AC Elburg.
Scholen
De Open Monumentendag stond dit jaar in het
kader van monumentale scholen, hetgeen een
stroom van publikaties betekende. Begin dit
jaar was er in het Nederlands Architectuur
Instituut te Rotterdam een grote tentoonstel
ling gewijd aan 200 jaar schoolbouw. Bij deze
tentoonstelling verscheen een catalogus geti
teld 'Nederland naar school; twee eeuwen bouwen
voor een veranderend ondenvijs' (Nai-uitgevers,
1996. Prijs f69,50). Wij ontvingen van uit
geverij Matrijs twee aardige, regionale over
zichten.
In de Arnhemse Monumentenreeks verscheen
deel 3, Scholenhonderdvijftigjaar scholenbouw in
ArnhemdoorP. Dijkerman., waarin naast
aandacht voor het schoolgebouw, de verande
rende inzichten en eisen en de ontwikkeling
van het Arnhemse onderwijs worden verhaald,
ontwikkelingen die zich vaak direct weerspie
gelen in de architectuur. In het tweede deel
wordt een selectie gemaakt van scholen die
uitvoeriger worden beschreven. Zowel oude
schoolgebouwen, inmiddels gesloopte, leeg
staande of hergebruikte, als de glazen schep
pingvan Gerrit Rietveld (1963), de Academie
voor Beeldende kunsten en het allegaartje, het
Olympus College, waaraan de laatste dertig jaar
driftig werd gebouwd, verbouwd en vergroot.
Utrecht, Matrijs, 1997. 64p.
ISBN90.5345.107.2 Prijsf 19,95.
In de Stichtse Monumentenreeks deel 8
verscheen: 'Scholendoor Esther Leenheer- Wessel.
Ook in deze uitgave eerst een algemeen over
zicht waarin verschillende schooltypen als
portiek-, gangen- en halschool en hun varian
ten worden toegelicht. Daarna gaat het over de
vormgeving en toepassing van verschillende
bouwstijlen. In het tweede deel wordt per blad
zijde een school in het kort beschreven. In het
boekje wordt overigens met enige teleurstelling
over de verbouwing van de Wilhelmina Mavo
te Rhenen (zie p geschreven. Zo bij elkaar
gezet is de grote variëteit aan schoolgebouwen
opmerkelijk; van zakelijke schoolgebouwen tot
'schoolvilla' met groot rietgedekt dak (De Bilt)
en school in chaletstijl (Woudenberg).
Utrecht, Matrijs, 1997. 64p.
ISBN 90.5345.106.4. Prijs f 19,95.
Industrieel Erfgoed Utrecht
Bij uitgeverij Matrijs verscheen 'Fabriekswerk;
industrieel erfgoed in de provincie Utrecht' door
Hans Buiter; beeldredactie Bert van Holst. Een
Utrechtse apotheose op het jaar (1996) van het
Industrieel Erfgoed?
Ondanks dat er in de provincie Utrecht geen
sprake is geweest van intensieve industrialisatie
is er toch een grote verscheidenheid aan indus
trieën. Deze bedrijvigheid heeft in het
Utrechtse landschap zijn sporen nagelaten in
de vorm van fabrieken, loodsen, arbeiders
woningen, directievilla's en een veelheid van
apparaten en machinerieën.
Behalve een aantal steenovens langs de Lek,
textielfabrieken in Veenendaal en staalfabrie
ken (Demka, Werkspoor) in Utrecht-stad treft
men in Zeist de bestekfabrieken van Gero en
Sola. In het boek worden verschillende branches
van industrieën per soort beschreven van turf in
Vinkeveen en tabak rond Amerongen, Eist en
Rhenen tot elektriciteitsvoorzieningen met
allerlei gebouwen over de provincie verspreid.
Het boek wil laten zien dat industriële monu
menten geen geïsoleerde objecten zijn, maar als
spinnen, of zo u wilt, vliegen in het web van de
geschiedenis zitten.
Utrecht, Matrijs, 1997. 160p.
ISBN90.5345.096.3. Prijsf49,95.
Monument Graaf Adolf
De Rijksgebouwendienst directie Noord liet
een aardig en verzorgd boekje uitkomen over
het grondig gerestaureerde monument uit 1872
van graaf Adolf, in Heiligerlee. Het boekje geeft
een indruk van deze werkzaamheden. Verder
wordt de geschiedenis verteld van graaf Adolf
(de broer van Willem van Oranje) en de Slag bij
Heiligerlee, en leert u over de geschiedenis van
het monument. Dit leuke boekje, in een ring
band, kost f 9,95U kunt het bestellen bij via
tel. (0597)-418199.
Wijnhuisfonds
In het verslagjaar bestaat het Wijnhuisfonds
te Zutphen 70 jaar, reden om aan de nestor,
jhr. mr. M. W. C. de Jonge een bijdrage voor het
jaarverslag te vragen in de vorm van een terug
blik. Behalve een overzicht van restauraties in
1996 een zevental korte bouwhistorische
bijdragen bevat het aandacht voor overige
ontwikkelingen.
Secretariaat: Stichting het Wijnhuisfonds,
Berkelsingel, 7201 BL Zutphen.
Tel. 0575513829.
Rectificatie "Bourtange"
Mr. J. Meihuizen uit Amsterdam was zo vrien
delijk ons een foto toe te zenden van de steen
met tekst die zich in de achtergevel -en niet
zoals abusievelijk vermeld werd, zijgevel- van
het kerkje bevindt. De ingemetselde steen,
onder het wapen der Unie, heeft als tekst,
geschreven in hoofdletters:
Anno 1593 in de maent augusti is deze fortresse
alhier op de/Bourtange tot dienste der genera
liteit duer die neerstige/beleyding ende bevor-
dring des welgeboren heeren Heere Wilhelm
Ludwich Graeff tot Nassou Catzenellnbogen
Vianden Dietz etc/statholder ende capiteyn
generaal in Vrislant ende bij den heeren gede
puteerde staten aldan aengeleyt en corten tyt in
defensie gebracht.
[zie ook: M.D. Ozinga. De Nederlandsche
monumenten van geschiedenis en kunst.
Geïllustreerde beschrijving Oost-Groningen.
's-Gravenhage 1940. Herdruk Arnhem 1971.
p. 197]
Stedelijk Gymnasium in Utrecht aan de Homeruslaan in stijl Nieuwe Bouwen (j.de Vries, 1930).
