Reactie Leidse Schouwburg
BRIEVEN
20
Heemschut
ZUID-HOLLAND
1000e Leidse gemeentelijke
monument
Leiden Leiden heeft een 1000ste
pand op de gemeentelijke monu
mentenlijst gezet. Plantsoen
nummer 65 valt deze eer te beurt.
Samen met de 1124 rijksmonu
menten heeft Leiden nu ruim
2000 officiële monumenten en
behoort daarmee tot de vijf groot
ste monumentensteden van
Nederland. Sinds 1982 functio
neert er een monumenten
commissie in de stad.
UTRECHT
Paushuize in nieuwe stijl
Utrecht De Adrianussalon van het
Paushuize aan de Kromme Nieuwe
Gracht te Utrecht is opnieuw
ingericht. Kardinaal Simonis
verrichtte eind augustus de onthul
ling. Met medewerking van het
In het artikel over de Leidse
Schouwburg (juni 1997, blz. 36/37)
staan enkele zinnen die op een
misverstand duiden.
Het chapeau boven het artikel
van Kaspar van Ommen luidt
'Arent 's-Gravesande redde
één der historische trappen'.
Allereerst raad ik een ieder aan,
het artikel in uw eigen blad jaar
gang 53, no 12, december 1976,
blz. 230 t.e.m. 2 34 nog eens te
lezen: hierin staat mijn verant
woording over de restauratie en
renovatie van de Leidse
Schouwburg 1973-1976.
Na alle moeite die ik ook nu weer
aan deze kostbare trap wijdde, lijkt
het me goed om te stellen, dat wij
onze acties in laatste instantie
konden bundelen: ik heb twee keer
een bezwaarschrift ingediend, dat
tevens het zaalinterieur betrof. Dit
laatste is helaas niet gelukt: het
zou goed zijn als 'Heemschut' hier
aandacht aan zou kunnen blijven
geven.
Het lichtornament heb ik na
grondig overleg met
Monumentenzorg (Leiden en
Catharijneconvent heeft de provin
cie Utrecht, eigenaar van het 16de
eeuwse gebouw, deze salonzaal
opnieuw ingericht. Ze is opnieuw
gemeubileerd met stoelen en een
canapé in de Empirestijl. Het
Catharijneconvent heeft vier
panelen in bruikleen gegeven.
Daarop staan gedenkwaardige
gebeurtenissen uit het leven van
Adriaan Floriszoon Boeyens, de
eerste eigenaar van dit pand,
afgebeeld. Boeyens was de eerste
en enige Nederlandse paus.
1998 Jaar van het monumenten-
onderhoud
Utrecht 1998 is uitgeroepen tot
het Jaar van het monumentenon-
deroud. Aanleiding hiertoe is
het 25-jarig bestaan van de
Monumentenwacht Nederland.
Het is de bedoeling volgend jaar
vooral de aandacht te vestigen
op het preventief onderhoud van
monumenten. Preventieve maat
regelen zijn nog altijd de beste en
Zeist) en de toneeladviseur
W. Vesseur f ontworpen samen
mexArmandvanAarsen f: het
werd uitgevoerd door de firma
TOSO, Murano, Venetië. Wij
hebben nooit een grotere kroon
ontworpen dan welke er nu hangt;
alle verlichting is van Italiaanse
makelij. Dat er een grotere kroon
zou zijn ontworpen is niet juist.
Waarschijnlijk is uw zegsman
misleid door het feit, dat Wim
Vesseur, in zijn eerste enthou
siasme op een schets voor een
nieuw sierdoek, een veel grotere
kroon had afgebeeld. Dit was o.i.
onjuist en technisch (zichtlijnen,
belichting) onmogelijk.
Wij baseerden ons tenslotte op
voorbeelden uit Italië. (Wim
Vesseur was zelfs van mening dat
het hele zaalinterieur waarschijn
lijk van Italiaanse herkomst was;
een hypothese, die mij niet zo
vreemd lijkt.)
Drs. ir. W. Kuyper, die ongetwij
feld de man is die meer van dit
gebouw weet dan wie ook (zie
KNOB bulletin no 1, 1974) was
onze voortdurende gesprekspart
ner daarbij. Afijn theorie was
op termijn goedkoopste manier
om monumenten te behouden.
Een groot aantal activiteiten staat
op het programma. Voorbeelden
zijn een publicatie, een sympo
sium en een documentaire. Op de
Open Monumentendag 1998 is
gekozen voor het thema 'restaura
tie-ambachten/historische bouw
materialen'.
NOORD-HOLLAND
Schuilkerk De Hoop
Diemen De restauratie van schuil
kerk De Hoop te Diemen is in
volle gang. Onlangs werd het
hoogste punt bereikt van deze in
1990 afgebrande schuilkerk. Het
bestuur van de Historische Kring
Diemen redde het gebouw van
sloop. Het wist de Rijksdienst voor
de Monumentenzorg ervan te
overtuigen dat het pand een grote
cultuurhistorische waarde had: het
is de laatste overgebleven rooms-
echter, dat architect Schaap een
kroonluchter had bedoeld, maar
dat er geen geld meer was.
(Zie ook de publicaties van:
- I. Mackintosh
Sightline autumn 1978
blz. 90-92
- K. Wiekart
N.R.C.- Handelsblad;
'Een voorbeeldige Restauratie'.
Dit lijkt mij, gezien het niet zeer
nederlandse karakter van de zaal,
nog steeds een juist uitgangspunt.
Bovendien moesten de schilderin
gen op de juiste zijde worden
verlicht.
Dus is voor goudkleurig glas
gekozen en lage waarden in de
electrische verlichting (en géén
namaakkaarsen, zoals in bijvoor
beeld het Concertgebouw te
Amsterdam en het prachtige
theater te Drotningholm).
De trap die 'gered' is door onze
actie: ik heb deze indertijd met
behulp van Monumentenzorg en
de Brandweer in ere hersteld.
Dit staat ook te lezen in het boven
genoemd artikel in uw eigen tijd
schrift.
De bult op de tweede verdieping
katholieke huiskerk in de omge
ving. In 1992 werd De Hoop rijks
monument. Stadsherstel in
Amsterdam restaureerde het
gebouw als haar 360ste pand.
UTRECHT
Brochure aardkundig
landschapsbeheer
Utrecht Er is een nieuwe brohure
over het aardkundig landschapsbe
heer. Aardkundige waarden laten
ons de ontstaansgeschiedenis van
Nederland zien. Enkele heel
bekende zijn de Grebbeberg en
de Wadden. Het gaat altijd over
de niet-levende natuur. In de
nieuwe brochure staan teksten
over de mogelijkheden die uitvoe
rende beheersmaatregelen kunnen
bieden voor aardkundige waarden.
Bestellen: Landschapsbeheer
Nederland, tel. (030) 23407 77.
die nu wordt weggewerkt, is er door
de Gemeente Leiden, waarschijn
lijk in de jaren tachtig, ingebouwd.
Ik ben erg blij dat Heemschut aan
dacht besteedt aan dit onvervang
bare gebouw, het oudste en mooiste
theater in Nederland, slechts
gered door de acties indertijd van
Wim Vesseur, drs. ir. W. Kuyper
en de Rijkscommissie inzake de
bouw van Schouwburgen en
Concertzalen.
Hoogachtend,
Onno Greiner, architect
Behalve de bijgesloten publicaties
is de Leidse Schouwburg nog een
aantal keren onderwerp van
Congresbijdragen geweest en is
dit gebouw dus te vinden in een
aantal belangrijke publicaties,
zoals:
Theater Space/ Raum des
Theaters, Miinchen 1978
'Concepts of Space' 1986,
Congres New Delhi 1986
Andere interessante publicaties:
Theatre Design and Technology,
Winter 1977 U.S.A. blz. 15 t.e.m.
27/37'Bouw'9 juli 1977 no 14
blz.373-380
oktober 1997
