De Drentsche Aa.
door dit bijzondere gebied met z'n beekjes,
groenlanden, houtwalletjes en hier en daar
nog heideveld op de hoger gelegen gronden.
Onderweg is het kleine dorpskerkje van Anloo
zeker uw aandacht waard. Het gebouw stamt
deels al uit de 11de eeuw en is daarmee één
van de alleroudste gebouwen die Drenthe rijk
is. Ook ziet u enkele van de jongste Drentse
monumenten, zoals de hoeve De Schipborg van
Berlage en het cubistisch-expressionistische
Noorder Sanatorium van architect Egbert
Reitsma.
De bus rijdt naar Zuidlaren waar de lunch
wordt gebruikt en waar de gelegenheid bestaat
een wandeling door dit bijzondere dorp te
maken dat maar liefst tien brinken telt. U
zult zien dat Zuidlaren van oudsher een van
de meest welvarende Drentse dorpen was. Dat
heeft het dorp met name te danken aan zijn
gunstige ligging langs de oude handelsroute
over de Hondsrug van Groningen naar
Coevorden. Eeuwenlang was dit de enige
goede verbinding van de stad Groningen
met de rest van het land.
Na Zuidlaren gaat de tocht via het
Hondsrugdorp Noordlaren naar Eelde waar u
een bezoek brengt aan De Buitenplaats, het
jongste Nederlandse museum voor figuratieve
kunst. Elders in dit nummer vindt u een artikel
over het ontstaan van dit bijzondere stukje
nieuwbouw van architectenbureau Alberts en
Van Huut - bekend van onder andere het ING-
hoofdkantoor in Amsterdam en het Gasunie-
gebouw in Groningen - naast het 17de- eeuwse
Nijsinghhuis. Indertijd heeft Heemschut in
deze ontstaansgeschiedenis ook nog een rol
gespeeld.
Wie aan deze excursie meedoet, treft het, want
deze zomer wordt in De Buitenplaats een over
zichtstentoonstelling gehouden van het werk
van Matthijs Röling. Ook Röling's wandschil
deringen in het Nijsinghhuis zijn dan te bezich
tigen.
EXCURSIE C - HONDSRUG EN ORVELTE
Deze excursie brengt u naar het Drenthe zoals
iedereen dat kent. Of denkt te kennen: het Drenthe
van de bossen, de heidevelden en de dorpen waarbij
het kerktorentje bijna verscholen gaat in hoog
opgaand groen. Tijdens deze excursie verlaten we
echter regelmatig de platgetreden paden om u te
laten kennismaken met de hier en daar nog vrijwel
onbedorven kleinschaligheid van het oude Drentse
landschap.
Onderweg krijgt u overigens ook heel goed te
zien waar we ons als Heemschut Drenthe de
afgelopen jaren veel zorgen over maken: de
nieuwbouwwijkjes bij de dorpen zoals die op de
eeuwenoude esgronden uit de grond worden
gestampt. Veel te vaak blijkt dat de nieuwbak
ken eigenaars zo weinig respect voor deze kost
bare omgeving tonen dat ze allerlei modieuze
lichte kleuren en materialen toepassen die de
bestaande situatie behoorlijk geweld aandoen.
Elders in dit nummer vindt u een bijdrage over
het oude Drentse esdorp en de gevaren van de
'verschimmeling' op de Drentse essen.
Museumdorp
De bus brengt u na een rondje Hondsrug langs
rijke, oude Hondsrugdorpen als Gieten,
Gasselte en Borger en langs tal van kleinere
esdorpjes naar het museumdorp Orvelte.
Aan het eind van de jaren '60 is men in Orvelte
begonnen de oude bebouwing systematisch te
conserveren en aan te vullen met gebouwen die
elders in Drenthe voor de Vooruitgang het veld
moesten ruimen. Zo ontstond een uniek muse
umdorp waar ieder pand zijn eigen geschiede
nis heeft.
Los hoes
Aan de Flintenweg in Orvelte moet u beslist het
kolossale boerenbedrijf gaan bekijken dat de
(waarschijnlijk) oudste boerderij van Drenthe is
en tevens een van de allernieuwste monumen-
Voorbeeld van wat groter Drents esdorp: Dwingeloo.
4
Heemschut
juni 1997'
