Boek over 'trotseerloodjes'
'Meestertekens op het dak'
Onlangs was er in het Sociaal Cultureel Centrum Zand in Maarssen (Utr)
een expositie te zien met de titel 'Lood en leien op het dak'.
Deze tentoonstelling, ingericht door leden van de landelijke Vereniging
Ambacht Gereedschap, stond geheel in het teken van de ambachten
leidekker en loodgieter.
BOEKEN
ANNE-MARIE TEN CATE
Archeologie Utrecht
1000 jaar kastelen
Paul Steijn met zijn trotseerloodjes. Foto Jan de Roode
Er vielen historische en moderne
gereedschappen van deze ambachten
te zien, zoals allerlei soorten rooi- en
kapijzers, leidekkershamers, loodklop-
pers en trotseerloodjes. Met name aan
het fenomeen trotseerloodje werd
uitvoerig aandacht besteed. Trotseer
loodjes zijn kleine loden schildjes, van
zo'n 8x6 cm., waarop de naam of
initialen van de dakdekker, het stads
wapen, ornamenten en het jaartal van
de dakdekking zijn aangebracht. Al
zo'n vierhonderd jaar worden trot
seerloodjes op de loodbekleding van
leien daken gesoldeerd om de spijkers
en spijkergaten in de samenstellende
loodslabben af te dekken en inwateren
tegen te gaan, waardoor het onderlig
gende dakbeschot tegen rot wordt
beschermd.
Op de exposite werden een kleine
honderd trotseerloodjes getoond, die
werden verzameld door leden van
Ambacht Gereedschap en anderen.
Een van de belangrijkste verzamelaars
en beschrijvers van trotseerloodjes is
de heer Paul Steijn, die zo'n dertig jaar
geleden begon met het bezoeken van
de meeste restauratieobjecten in
Nederland om van de slopers de trot
seerloodjes te bemachtigen. In samen
werking met de bouwkundig-hoofd
opzichter L. Gerdessen, publiceerde hij
een uitvoerige studie over dit kleine
monumentje onder te titel
'Meestertekens op het dak'.
Zijn hobby - hij heeft zo'n 900 loodjes
verzameld en beschreven - is zeker
van belang voor het bouwhistorisch
onderzoek van monumentale gebou
wen in Nederland.
Jan W. de Roode, Utrecht
'Meestertekens op het dak', door
P.P. Steijn, ISBN 90-802381-1-2.
Het boek is moeilijk te verkrijgen.
Lezers kunnen, als zij de naam van
Heemschut vermelden, het boek
kopen door f 19,7 5 over te maken op
girorekening 547152 van P.P.Steijn,
Bosch en Duin (incl. verzendkosten).
Vereniging Ambacht Gereedschap,
Secr. Acacialaan 18, 2351 CC
Leiderdorp, tel. (070)5410708.
De heer Steijn geeft voor geïnteres
seerde groepen ook lezingen over dit
onderwerp. Tel. 030-6920319.
De provincie Utrecht heeft de
Provinciale Archeologische Kroniekin
een nieuw jasje gestoken. Onder de
titel Archeologische Kroniek Provincie
Utrecht' wordt vanaf 1987 (het eerste
deel beslaat de periode 1988-1989)
door nauw bij de opgraving betrokken
personen op een levendige manier
verslag gedaan. Bovendien worden de
opgravingen en haar resultaten in een
bredere context geplaatst en de even
tuele gevolgen van de ontdekking
aangegeven. De groeiende interesse
voor archeologische opgravingen
maakte een toegankelijker en aantrek
kelijker wijze van publiceren wense
lijk. De kroniek is alfabetisch per
gemeente en bevat afbeeldingen,
tekeningen, kaarten, verklarende
woordenlijst en literatuuropgaven.
Een uitgave van de Provincie Utrecht in
samenwerking met de Stichting Publikaties
OudUtrecht (SPOU), 1968. 96p.
ISBN90.5479.029.6.
Via plaatselijke historische verenigingen
kan men de kroniek en de volgende delen
tegen een gereduceerde prijs aanschaffen.
Informeer eerst bij uw eigen Vereniging of
anders bij de Redactie van de Kroniek te
vinden bij de Federatie Stichts Cultureel
Erfgoed, Mariaplaats 23, 3511 LK
Utrecht. 030-2343880. De winkelprijs
bedraagt f 12,50
Ter gelegenheid van het vijftig jarig
jubileum van de Nederlandse Kastelen
stichting (NKS) verscheen bij uitgeverij
Matrijs het boekwerk:1000jaar kaste
len in Nederland; functie en vorm door de
eeuwen heen'-, onder redactie van
H.L. JanssenJ.M.M. Kylstra-Wielinga
en B. Olde Meierink. Sinds de verschij
ning in 1954 van De schoonheid van ons
land; kastelen en adellijke huizenvan
E.H. terKuile is er geen naslagwerk
meer uitgebracht over de bouw van
Nederlandse kastelen. Het kasteelon-
derzoek heeft zich na die datum echter
sterk ontwikkeld. Een nieuw naslag
werk was noodzakelijk. Het verschijn
sel kasteel wordt in dit boek vanuit een
ander gezichtspunt benaderd, dan de
recentelijk verschenen publikaties
(bijv. over Twente, Utrecht,
Limburg), waarin het kasteel, bewo
ners en omgeving beschreven worden.
In 1000 jaar wordt het kasteel door
de eeuwen heen beschreven, hoe het
veranderde en wat daarvan de oorza
ken zijn; een meer theoretische bena
dering, toegelicht met vele voorbeel
den. De groeiende interesse van het
vak bouwhistorie zal er in de toekomst
toe leiden dat er nog heel wat gege
vens aan het licht komen en dat menig
onderzoeksresultaat bijgesteld zal
moeten worden.
38
