II
i
aiiiiil!
is ontleend aan Brandi's 'Teoria'; 'Laat
niet voor het werk van een ander
doorgaan, wat je eigen werk is en
spiegel geen andere geschiedenis voor,
dan die welke er heeft plaats gevon
den'. Bijna twintig jaar later, in 1992,
treffen we een verwijzing aan in het
Berckepoort-advies -waarover hieron
der meer- naar de uitspraak van de
'grand old man' van de Zuid-
Amerikaanse monumentenzorg: prof.
Grazia.no Gasparini uit Caracas: 'Hoe
minder in het oog lopend de interven
tie van de restaurator, des te meer
succesvol en valide zal het resultaat
van de ingreep zijn. Dit is niet een
uitnodiging tot afstand nemen, maar
meer een uitnodiging om contrapro-
duktieve 'stardom-effecten' te vermij
den. Het is een uitnodiging tot
bescheidenheid en gevoeligheid en
uiteindelijk een wijze van trouw zijn
aan en eerlijk en respectvol ten
opzichte van het historisch gebouw en
ten opzichte van zich zelf.' [vert. HB]
In dat advies wordt een zo conserve
rend mogelijke aanpak bepleit. 'Ik heb
het steeds als een grote verworvenheid
in de monumentenzorg beschouwd,
dat sedert de 5 O-er jaren historische
gebouwen, met name ook voormalige
woonhuizen, beschouwd gingen
worden als driedimensionale ruimte
lijke structurele objecten in plaats van
'als een front' langs straat of gracht
Zorgvuldig, gewetensvol omgaan:
zowel met het direct zichtbare als
gevels, binnenstructuur, trappen, sleu
telstukken, als met het minder zicht
bare -kappen, kelders- is de essentie
van de zorg voor wat tot ons kwam van
eerdere generaties en wat we willen
Johanniter Commanderij Montfoort. Tekening gevelaanzicht kapel voor en na de restauratie.
doorgeven aan volgende generaties.'
In deze analyse wordt ondermeer
betrokken: de historische structuur
van de omgeving - zijnde de context
waarin het pand zich bevindt - waar
voor uitgangspunt is: handhaving van
authenticiteit en respect voor integri
teit zowel van het pand als voor de
oorspronkelijke maker. Als toetssteen
voor ingrepen komt steeds terug:
handhaving van de menselijke maat
en reversibiliteit van de ingreep.
Restauraties
In de eigen restauraties was het moge
lijk deze conserverende opvatting uit
te dragen. Temminck Groll: 'Ooit heb
ik opgevangen op een werk, waar
zojuist een vondst was gedaan: 'zorg
dat het weg is voor Temminck Groll
komt, anders moeten we er weer wat-
mee.' En in Groningen, na de restau
ratie van het zogeheten Gothische
Huis [Heemschut 1975 pp. 94-97.]:
Toegangspoort kloostergang straatzijde, voor
restauratie. Foto CLTG.
Kloostergang binnenzijde, na restauratie. Tegen achterwand pilaster met kandelabermotief zichtbaar. Foto
Streekarchief Rijnstreek, Woerden.
29
