Ambacht, kunst en sport op de
vestingwal
De walmolen en de waltorens: molen De Roos, Bagijnetoren en Huybrechtstoren
In het begin van dé 11de eeuw telde Delft 15 molens, die vrijwel allemaal
langs de vestinggracht op de stadswal stonden. Tegenwoordig telt de
jubilerende stad er nog m.aar één: molen De Roos aan de Phoenixstraat.
Aan de vele waltorens herinneren nog drie bouwwerken, die slechts voor een
deel origineel zijn en die hun oorspronkelijke context grotendeels kwijt zijn.
ABELE REITSMA
De onderbouw van molen De Roos staat scheef
maar de bovenbouw staat sinds de restauratie
nauwkeurig recht. Dia's Abele Reitsma.
De smalle ladders in molen De Roos
verwerken de toestroom van bezoekers
tijdens de tiende Open
Monumentendag langzaam. Bezoekers
die op hun beurt wachten, lopen over
de graanzolders in de onderbouw te
waggelen. Ze kunnen met moeite hun
evenwicht vinden. 'De vloer lijkt wel
schuin', zegt iemand. 'De molen is
scheefgewaaid' oppert een jongen.
De schuine stand van de molen was
het meest in het oog springende
probleem bij aanvang van de restaura
tie in 1988. 'De Roos was in de loop
der jaren scheef gezakt' vertelt Leo
Endedijk, directeur van de vereniging
De Hollandsche Molen in Amsterdam.
'Bij een ander monument hoeft dit
niet zo erg te zijn, maar bij een molen
is dit wel een probleem.' Het is dan
niet mogelijk het wiekenkruis op de
wind te kruien. 'Ook constructief kom
je dan in- en uitwendig verkeerd uit.'
Een speciale brochure over de restau
ratie noemt de oorzaken van het
scheefzakken: het afgraven van de
Wateringsche Vest in de jaren '20, de
demping van de Westsingelgracht in
de jaren '50 en de bemaling van dieper
gelegen zandlagen.
Dankzij een unieke ingreep is dit
probleem opgelost, zodat de molen
sinds 1990 weer regelmatig draait. De
ronde bovenbouw werd net onder de
stelling losgemaakt van de zeskantige
onderbouw. 'Besloten is toen de
molen letterlijk door te zagen. Dit
gebeurde wel eerder bij kerktorens,
maar het is de eerste keer bij een
molen' zegt Endedijk. Met hulp van
hydraulische vijzels is de bovenbouw
recht gezet. Tussen onder- en boven
bouw gaapte toen een opening die aan
de noordzijde opliep tot 51 centime
ter. Het nieuwe metselwerk in de
15
