Presentatie Groningen-nummer Heemschut
Europa Nostra diploma voor Deventer Proosdij
Op 23 augustus werd het eerste exemplaar van het speciale Groningen-nummer
van 1Heemschutuitgereikt in de lusthof van de Menkemaborg te Uithuizen.
Het was secretaris dr. Ph.M. Bosscher van de Provinciale Commissie Groningen
van Heemschut, die het eerste exemplaar aanbood aan de voorzitter van de
Stichting Oude Groninger Kerken, de heer H.G.de Olde. Beide heren
vertegenwoordigen particuliere organisaties in de monumentenwereld, en in
hun woorden vroegen zij aandacht voor de rol en het belang van deze organisaties.
J.K.
Dr.Bosscher legde de nadruk op het
werk en de toewijding van de vele vrij
willigers die zich inzetten voor de
instandhouding van de Groningse
historische bebouwde omgeving.
Daarbij is niet alleen behoud van het
erfgoed belangrijk, maar ook het ver
strekken van goede informatie. Waar
de overheid steeds meer terugstapt, is
het goed dat er een particuliere orga
nisatie als de Stichting Oude
Groninger Kerken bestaat, die bij
het behoud en ontsluiten van de
gebouwde (kerk)omgeving in
Groningen een bijzondere plaats
inneemt. De Stichting verstrekt
informatie o.a. door het uitbrengen
van publicaties, w.o. het tijdschrift
'Groninger Kerken', en zij verzorgt
excursies en rondleidingen.
Dr.Ph.M.Bosscher, secretaris van Heemschut
Groningen overhandigt de Groningen-special aan
de heer H.G. de Olde, voorzitter van de Stichting
Oude Groninger Kerken, (foto J.Kamerling).
In zijn antwoord wees voorzitter
H.G. de Olde van de Stichting Oude
Groninger Kerken op de overeen
komst tussen zijn Stichting en de
Bond Heemschut. De doelstellingen
van beide organisaties zijn sterk
verwant. En de invloed van
Heemschut op het behoud van de
cultuurhistorische waarden van ons
land is volgens hem niet meer weg te
denken. Ook de heer De Olde ziet in
de monumentenzorg een steeds
grotere rol weggelegd voor de particu
liere, niet-gouvernementele organisa
ties. De landsregering stelt zich
immers terughoudend op bij een seri
euze uitvoering van het Strategisch
Plan voor de Monumentenzorg, het
beleid van de provinciale overheden
loopt sterk uiteen, en bij de gemeen
ten heeft de decentralisatie van de
monumentenzorg geleid tot verbrok
keling in het beleid en tot onzekerheid
over de beschikbaarheid van de
middelen. De particuliere organisaties
zorgen daarentegen voor stabiliteit,
voor de continuïteit van de zorg en
voor de beweging, de dynamiek en de
vernieuwing van de visie. Daarbij
moeten deze organisaties zich baseren
op hun geloofwaardigheid, bestendig
heid en kracht.
Na het officiële gedeelte van de middag
kregen de genodigden van de gastheer,
conservator FreerkJ. Veldman uitleg
over de restauratie van de gebouwen
en tuinen van de Menkemaborg.
Saskia Simon
Heemschut Groningen.
Op 1 september heeft mr. E. Dienaar,
lid van het Bestuur van Heemschut en
namens de Bond bestuurslid van
Europa Nostra een hoge onderschei
ding van deze Europese monumen
tenorganisatie uitgereikt aan de
Maatschappij tot Stadsherstel te
Deventer NV Bergkwartier voor de
restauratie van de Proosdij in deze
Hanzestad. De heer Dienaar overhan
digde het Diploma aan
drs.B.Assink, president-commissaris
van NV Bergkwartier. Na de uitrei
king onthulde mevrouw De Koster,
bestuurslid van Europa Nostra, de
bijbehorende bronzen plaquette.
De toekenning geschiedde op voor
dracht van Heemschut in het kader
van de jaarlijkse 'Award scheme', die al
sinds 1978 functioneert en waarbij een
internationale jury honderden inzen
dingen toetst. De Proosdij is vermoe
delijk het oudste nog bestaande civiele
stenen gebouw in Nederland, vertelde
de heer Dienaar de vele belangstellen
den in zijn toespraak.
Bij de restauratie van de Proosdij zijn
houten delen aangetroffen, waarvan
dendrochronologisch is vastgesteld,
dat het hout in 1130 is geveld. Dit zou
overeenstemmen met de ouderdom
van aardewerkscherven, die onder de
fundering zijn gevonden.
Deze ouderdom bevestigt, dat
Deventer als stad van oudere datum is
dan het tijdperk van de bloei van het
Hanzeverbond, waarvan Deventer als
IJsselstad lid was. Interessant is ook,
dat bij de Proosdij gebruik is gemaakt
van natuursteen- onder meer tufsteen-
en ook dat wijst op hoge ouderdom.
Het gebouw heeft in zijn geschiedenis
herhaaldelijk wijzigingen ondergaan.
Oorspronkelijk was het een poortge
bouw. De poort stond aan de rand van
het kapittel van de Utrechtse bisschop.
Later verloor het gebouw zijn poort
functie en ging het behoren tot het
Proosdij complex en werd het vergroot
en verfraaid. Zo werd een kapel toege
voegd. Na de Reformatie werd de
Proosdij een particulier complex.
Mr.E.Dienaar heeft de Europa Nostra onder
scheiding zojuist uitgereikt aan drs.B.Assink,
president-commissaris van NV Bergkwartier.
V.l.n.r. mr. E. Dienaar, mevr. G. de Koster,
beiden bestuursleden van Europa Nostra,
drs. B. Assinken ir. G. Eggink, directeur van
NV Bergkwartier.
40
