Hoe heilig is het groene hart?
Symposium over toekomst Groene Hart
Het Groene Hart is niet meer zo groen als toen. En het wordt steeds minder
groen. Wat moeten we doen? Aan dit onderwerp was een symposium, in het
Archeon te Alphen aan den Rijn gewijd. Een symposium zonder lezingen,
maar met van te voren bedachte stellingen, waarop je als deelnemer kon
reageren. Organisator was het Platform, Landschap en Cultuurhistorie,
samenwerkingsorgaan van belangenbehartigers van landschappelijke en
cultuurhistorische waarden, waaronder Heemschut.
BERTFRANSSEN
Wat we vanouds het Groene Hart
noemen is voor 79% inderdaad lande
lijk, 12% is stedelijk gebied en 9%
water. Dat gaat veranderen. Volgens
de prognoses komen er tussen 1995 en
2005 minstens 350.000 woningen bij
in dit gebied, en tussen 2005 en 2015
nog eens minimaal 225.000. In totaal
komt dat neer op 86 vierkante kilome
ter extra ruimte voor woningen.
Een ramp? Sommige deelnemers
aan een symposium in het Alphense
Archeon vinden van niet. Als je de
geraamde woningen bouwt, laatje het
concept van het Groene Hart hele
maal niet los, menen ze. Het maakt
niet zo gek veel uit, tenslotte is
'slechts' 12% verstedelijkt. O.k., we
hebben ruimte nodig voor woningen
en werk en de vraag is dus waar we
moeten bouwen. Moeten we dat dan
niet meer doen in het Groene Hart, en
dus in de rest van Nederland? Dat is
toch te gek voor woorden. Alleen de
pretentie al dat zo'n standpunt enige
kans zou maken. Dan onderschat je
toch de economische krachten...
Totaalvisie ontbreekt
Maar de meeste aanwezigen op het
symposium maken zich wèl zorgen.
Een verdubbeling van die 12% is wel
degelijk heel zichtbaar. Prof. Guus
Borger, voorzitter van het Platform
Landschap en Cultuurhistorie,
constateert dat de cultuurhistorische
waarden van het Groene Hart pas op
de achtergrond meetellen.
Verstedelijking wordt als uitgangs
punt genomen. Het Groene Hart is
een mogelijke zoeklocatie. Over de
kwaliteiten van het Groene Hart
wordt vaak op bagatelliserende wijze
gesproken. Borger vindt dat je eerst
moet kijken naar de cultuurhistorische
kwaliteiten van het landschap. Pas
daarna naar de functie die deze zouden
kunnen hebben voor de verstedelijk
ing. Als je naar details van het beleid
kijkt, zie je soms aardige initiatieven,
maar een totaalvisie ontbreekt volgens
hem. Het beleid is versnipperd,
samenhang ontbreekt. Ook de belan
genbehartigers trekken vaak geschei
den op. Een ander bezwaar vindt hij
dat het cultuurhistorisch beleid te veel
op objecten gericht is. Een hekje hier,
een slootje daar. Dat is vaak storend
Oprukkende verstedelijking aan rand Groene
Hart. Zicht op Amsterdam Zuidoost vanaf
Ouderkerk aan de Amstel (foto Jaap Kamerling).
voor de maatschappelijke beeldvor
ming.
Een ander vindt dat cultuurhistorische
aspecten te veel verwetenschappelijkt
dreigen te worden. Het fanatisme
waarmee dat gedaan wordt is ook niet
goed. Er moet veel méér gebeuren dan
cultuurhistorische waarden in stand
houden, het Groene Hart is geen doel
op zich zelf. We moeten een brug naar
het publiek slaan. Het toerisme
bijvoorbeeld moet krachtig bevorderd
worden, dat is trouwens ook één van
dè methoden om het Groene Hart in
stand te houden. Bevordering van het
toerisme, daarin kan vrijwel iedereen
op het symposium zich vinden.
En dan zijn er nog de mensen met het
genuanceerde standpunt. Ze menen dat
bepaalde delen van het Groene Hart
waardevol zijn, maar andere niet zó
waardevol dat ze niet voor woning
locaties in aanmerking kunnen komen.
