Drentse rust en ruimte onder druk
Symposium 'Gebouwde Cultuur in Drenthe'
De rust, en de ruimte die Drenthe zo lang hebben gekenmerkt staan onder
pressie. De dorpen groeien in hoog tempo, er komen steeds meer
bedrijfsterreinen, de druk op de buitengebieden neemt toe. Waar gaat het heen
met deze provincie? Er is toenemende kritiek op de hedendaagse ontwikkeling.
Er m,oet gebouwd worden aan de toekomst, maar is er sprake van voldoende
kwaliteitsbewaking als het om die bouw gaat?
JAN HOF
Symposium-voorzitter
Wim T. Postma.
Om tot een inzicht te kunnen komen
hoe het daarmee staat en hoe het
toekomstperspectief gemodelleerd
kan/moet worden werd op 30 juni op
initiatief van het provinciaal bestuur in
het Drentse Provinciehuis een goed
bezocht symposium georganiseerd
onder de noemer 'Gebouwde
Cultuur'.
Dit symposium, dat ook om een
andere reden van bijzondere betekenis
was, had een waardevol begin omdat
cultuurgedeputeerde mevr. Marga
Koo\ in haar openingswoord de start
kon aankondigen van de landelijke
proef, die inhoud moet geven aan de
monumentenzorg-nieuwe stijl. Deze
'nieuwe stijl' vraagt om inpassing in
andere beleidsterreinen en een nieuwe
vorm van samenwerking tussen over
heden onderling en het particulier
initiatief.
Steunpunten monumentenzorg
Drs. A.L.L.M.Asselbergs, directeur van
de Rijksdienst voor de
Monumentenzorg, gaf een toelichting
op het landelijk project met steunpun
ten voor de monumentenzorg,
waarvan Drenthe de primeur heeft en
waarin ook Heemschut participeert.
(Heemschut zit o.m. in de landelijke
stuurgroep). De bedoeling is om de
monumentenzorg een grotere publici
teit te bezorgen en daarmee tot een
optimale monumentenzorg te komen.
Er zullen in totaal 15 van deze steun
punten moeten komen; met Drenthe
gaan Noord- Brabant en Gelderland
als proefkonijnen fungeren. De steun
punten moeten onder meer de weg
wijzen naar subsidies en financierin
gen. Tot nog toe hebben de monu
mentenbeschermers te vaak achter het
net gevist bij het verkrijgen van
gelden. Regionale steunpunten
kunnen daar verbetering in brengen.
Ze hebben ook tot taak monumenten
te inventariseren, scholing te verzor
gen en de voorlichting en het werk van
de verschillende instanties op elkaar af
te stemmen. Het moeten kleine, slag
vaardige en bereikbare steunpunten
worden, waar iedereen met vragen
terecht kan.
Gaat Drenthe op het gebied van de
bevordering van de monumentenzorg
dus een 'pilot' rol vervullen, een
andere waarlijk monumentale zorg
komt daar nog bovenop. Want het
gaat om de vraag welke ontwikkeling
van de gebouwde cultuur nagestreefd
moet worden en welke bijdragen de
overheden, particulieren en betrokken
beroepsgroepen bij de realisering
daaraan kunnen leveren.
Beeld provincie veranderd
Symposiumvoorzitter Wim F.Postma,
wnd.hoofd van de afdeling Cultuur,
Monumentenzorg en Educatie van
Drenthe, wees in zijn inleidend woord
op de toevalligheden en de deskundig
ontworpen plannen, die het Drentse
landschap met zijn steden en dorpen
hun schoonheid hebben gegeven. Bij
het zien van oude films over Drenthe
valt duidelijk op, dat er in de loop der
tijd heel veel gebouwd en in cultuur is
gebracht. Daardoor is het beeld van de
provincie de afgelopen tientallen jaren
gigantisch veranderd. De uiterlijke
verschijningsvorm van bebouwing en
de verkaveling van uitbreidings- en
landschapsplannen, is bepaald door
een voortdurend wisselende visie op
na te streven architectonische en
stedebouwkundige waarden en
normen, waardoor elke nieuwbouw
zijn eigen tijdsbeeld uitstraalt.
Toegepaste (stede)bouwkundige
vormen kunnen als een cultuuruiting
van een samenleving worden gezien,
zij vormen als het ware de 'gebouwde
cultuur'. Die cultuur bestaat niet
alleen uit het Drents culturele
erfgoed, maar wordt ook gemaakt met
hedendaagse cultuuruitingen. Over
deze nieuwe gebouwde cultuur wordt
in Drenthe verschillend gedacht, wat
overigens overeenkomt met de niet
altijd eenduidige meningen over de
omgang met het culturele erfgoed.
Het provinciaal bestuur van Drenthe
wil met dit symposium uitwerking
geven aan een van de doelstellingen in
de kunst- en cultuurnota, namelijk in
samenspraak met andere maatschap
pelijke groeperingen een discussie op
gang brengen over de landschappe
lijke ontwikkeling van de provincie.
Welke ontwikkeling van de gebouwde
cultuur dient er te worden nagestreefd
en welke bijdragen kunnen de overhe
den, het particulier initiatief en de
betrokken beroepsgroepen bij de
realisering van deze ontwikkeling
leveren? Deskundigen uit de invals
hoeken architectuur, welstand, monu
mentenzorg, ruimtelijke ordening en
landschap gaven op deze materie hun
visie. Daarbij was er sprake van een, in
de inleiding reeds aangeduide, bijzon
dere opzet. Er werd namelijk gekozen
voor een vorm, waarbij gerenom
meerde landelijk werkende instanties
en personen als co-referent optraden
bij de meer Drentse sprekers. Dat had
tot gevolg dat er vaak sprake was van
pittige gedachtenwisselingen.
Het geslaagde symposium droeg wat
de inleiders betreft een goed
'Heemschut' gehalte. Voorzitter
Wim Postma en ir. Ruud Ritz (die een
uitstekend referaat hield over de prio
riteiten in onze samenleving, die het
ontwikkelen van nieuwe waarden voor
bebouwing en landschap, kortom de
'gebouwde cultuur', rechtvaardigen)
zijn namelijk leden van de Provinciale
Commissie Drenthe van Heemschut.
De resultaten van het symposium
zullen samen met ambtelijke voorstel
len aan het provinciaal bestuur
worden voorgelegd om tot een uitwer
king te komen van het provinciaal
beleid en de afstemming daarvan op de
gemeenten. Daarbij zal er bekeken
worden in hoeverre een visie op de
gewenste 'gebouwde cultuur' geïnte
greerd kan worden in een provinciaal
omgevingsplan.
Jan Hof is PR-meclewerker van
Heemschut Drenthe.
33
