VU
DORDT IN DE KAART GEKEKEN
De raadszaal van het oude Raadhuis.
Gesamtkunstwerk
Herbestemming en restauratie
Wim van Wijk
Van Dordrecht zijn tal van kaarten verschenen, waarvan vele in deze bijzondere uitgave zijn
afgedrukt. Door deze kaarten uit verschillende tijden naast elkaar te leggen, ontstaat een beeld
van de ontwikkeling die Dordrecht heeft doorgemaakt.
Die geschiedenis en natuurlijk de schoonheid van de kaarten komen uitgebreid aan bod.
Behalve de historie van de stad als geheel komen daarbij ook typisch Dordtse onderwerpen
aan bod, zoals de geschiedenis van de havens, de houthandel, de vele molens en de
buitenplaatsen op het Eiland van Dordrecht.
152 pagina's
40 kleur en 60 zwart/wit illustraties
ISBN 90 6630 477 4
45,-
WaanderS
uitgevers
Postbus 1129 8001 BC Zwolle
telefoon 038 - 658 628 telefax 038 - 655 989
geen woord gesproken. Later wilde de
gemeente uit financiële overwegingen
toch afzien van de bouw van de toren,
of deze 'zuiniger' laten uitvoeren. De
toren werd vervolgens gebouwd over
eenkomstig de eis van het bestuur en
in december 1929 was hij voltooid.
Berlage was van mening dat de toren
uit verhouding was en kon zich daar
niet bij neerleggen. Hij reisde zelf naar
Usquert om een andere oplossing voor
te stellen. De toren zou een zelfstan
dig expressief element in het gemeen
tehuis moeten vormen. Hij wenste de
toren iets te verhogen. Deze ingreep
zou bovendien de verhoudingen van
de torengeledingen spannender
maken. De kosten die bij deze verbou
wing kwamen kijken, wilde de
gemeente niet voor haar rekening
nemen. Berlage besloot daarop de
door hem gewenste (niet goedkope)
verfraaiing zelf te financieren. Hij gaf
de aannemer de opdracht de werk
zaamheden binnen drie weken te
voltooien en of hij 'zoo vriendelijk zou
willen zijn eveneens de goede uitvoe
ring van dit werkje te controleren'.
Op 31 december 1929 werd de bouw
van het Raadhuis van Usquert afge
rond en kon het in gebruik genomen
worden. Nagenoeg in het midden van
het bakstenen gebouw bevindt zich de
enigszins teruggetrokken ingang die
wordt afgeschermd met een forse
luifel van beton. De daarachter
liggende hal scheidt het gebouw in
twee gedeelten. In het oostelijke deel
zijn vooral de representatieve ruimten
ondergebracht, zoals de kamer van de
burgemeester op de begane grond en
de raadszaal op de etage. In het weste
lijke gedeelte kregen de gebruiksfunc
ties, zoals de keuken en de bergplaats,
een plek. Deze ruimten waren beperk
ter van afmeting en eenvoudiger afge
werkt dan de representatieve kamers.
Het Raadhuis kan worden beschouwd
als een 'Gesamtkunstwerk'; de archi
tect bepaalde de vormgeving van het
interieur én het exterieur, van de klok
in de toren tot de meubilering in de
kamers en de parapluiebakken in de
hal. Zelfs de boomaanplanting in de
tuin legde hij vast.
Zestig jaar lang hebben leden van de
gemeente Usquert gewerkt en verga
derd in het door de architect Berlage
ontworpen Raadhuis. Per 1 januari
1990 kwam daaraan een einde omdat
er een gemeentelijke herindeling
plaatsvond. Het Raadhuis raakte daar
door zijn functie kwijt. De Vereniging
Hendrick de Keyser kwam vervolgens
met de gemeente tot overeenstem
ming het gebouw met de oorspronke
lijke inventaris over te nemen voor het
symbolische bedrag van een gulden. Al
spoedig werd er een nieuwe bestem
ming voor gevonden. Sindsdien wordt
het voormalige Raadhuis gehuurd
door de Regioraad Noord-
Groningen, die er zijn kantoor in heeft
gevestigd en vergadert in de voorma
lige Raadszaal. In 1991 werd een alge
hele restauratie uitgevoerd. Grote
aandacht is besteed aan het terugbren
gen van de oorspronkelijke kleuren in
de benedenhal, het trappehuis en de
bovenhal. Het komende jaar zullen
werkzaamheden worden verricht aan
het voeg- en loodwerk van de toren.
Alien Zwart is medewerker van
Vereniging Hendrick de Keyser
15
